وحید محرابیان، روزنامه‌نگار: درحالی‌که هنوز آینده سینمای ایران برای مخاطبان و اهالی سینما در هاله‌ای از ابهام است، تلاش‌هایی ازسوی اهالی سینما و مدیران فرهنگی برای احیای سینمای کوچک ایران درحال انجام است. حدود 300 فیلم در انتظار اکران در سینماها هستند و هنوز سینماها در وضعیت نیمه‌تعطیل به‌سر می‌برند. با انجام واکسیناسیون در جهان، پیش‌بینی می‌شود سینماها به وضعیت عادی برگردند، اما در ایران نامشخص بودن روند اوج‌گیری کرونا بزرگ‌ترین خطر برای سینما است. تاکید آموزش‌وپرورش بر عدم حضور دانش‌آموزان در تجمعات غیرضروری، در سال تحصیلی جدید آینده را برای فیلم‌های کودک کامل ناامیدکننده می‌نمایاند. انیمیشن‌های سینمایی هم مانند دیگر تولیدات سینمای ایران پشت درهای بسته سینمای ایران منتظر نشسته‌اند تا ببینند آیا مخاطبان به سینما بازمی‌گردند یا خیر. در چندسال اخیر انیمیشن‌های سینمایی باکیفیتی در ایران تولید شده است که عدم اکران آنها می‌تواند ضربه شدیدی به بدنه سینمای انیمیشن ایران وارد کند. «بچه‌زرنگ»، «پسر دلفینی» و «لوپتو» آثار باکیفیتی هستند که به‌ترتیب در گروه هنرپویا، سازمان هنری رسانه اوج و حوزه هنری انقلاب اسلامی تولید شده‌اند. طی سال‌های گذشته با حضور جدی بخش خصوصی در تولید انیمیشن‌های سینمایی شاهد رویداد مهمی در این عرصه بودیم؛ تحولی که پیش‌بینی می‌شد بتواند فضای سینمای ایران را تحت تاثیر قرارد دهد و باعث برداشته شدن گام‌های مثبتی درخصوص عرضه محصولات سینمایی ایران در خارج از مرزهای کشورمان شود. اما شیوع کرونا خیلی از موضوعات را دستخوش تغییر کرده است. در این گزارش نگاهی می‌اندازیم به سه اثر مهم سینمای انیمیشن ایران که آماده اکران هستند و برای بازگشایی سینماها لحظه‌شماری می‌کنند.
پسر دلفینی
«پسر دلفینی» نام جدیدترین انیمیشن سینمایی سه‌بعدی خانه انیمیشن سازمان هنری رسانه‌ای اوج به کارگردانی و نویسندگی محمد خیراندیش و تهیه‌کنندگی محمدامین همدانی است. این دومین انیمیشن سینمایی سازمان هنری رسانه‌ای اوج پس از فهرست مقدس است. پسر دلفینی مانند فهرست مقدس ازلحاظ فنی و گرافیکی بسیار باکیفیت است. محمدامین همدانی این‌بار پس از شکست تجاری فهرست مقدس در گیشه سینماها که کارشناسان دلیلش را نامناسب بودن فیلم برای کودکان -که به‌عنوان مخاطبان هدف تبلیغات درنظر گرفته شده بودند- عنوان کردند، به‌سراغ داستانی فانتزی و ماجراجویانه برای کودکان و نوجوانان رفته است. همدانی در مصاحبه‌ای که اوایل اردیبهشت منتشر شده است، درخصوص اکران «پسر دلفینی» تاکید کرده: «تا یک‌ماه دیگر نسخه اصلی «پسر دلفینی» کاملا آماده نمایش می‌شود تا برنامه‌ریزی‌های لازم برای چگونگی اکران این انیمیشن سینمایی را داشته باشیم. احتمالا اولین اکران‌های ما نمایش‌های خارجی است؛ چراکه فعلا شرایط برای اکران داخلی فراهم نیست و بعید می‌دانم برنامه‌ریزی‌ها در این زمینه به نتیجه برسد. در بحث نمایش خارجی و فروش نیز مذاکرات بسیار خوبی انجام شده است و امیدوارم طی دو ماه آینده بخش مهمی از تعاملات خارجی ما مشخص شود.» همدانی همچنین اشاره کرده است: «آنچه بیشتر باید در اکران انیمیشن موردتوجه قرار گیرد، باز شدن مدارس است. باتوجه به اینکه مدارس باز نیستند و مشخص نیست در فصل پاییز مجددا باز می‌شوند یا خیر یا با چه پروتکل‌هایی قرار است باز شوند، این مساله می‌تواند برای ما مشکل‌ساز باشد. اکثر سانس‌هایی که برای نمایش انیمیشن دراختیار گذاشته می‌شود، سانس‌های صبح است که معمولا مدارس از آن استقبال می‌کنند، به همین دلیل هرقدر این سانس‌ها مورداستقبال قرار گیرد، بیشتر در اکران موفق خواهیم شد. زمانی که سانس‌های صبح بیشتر مورد استقبال قرار گیرد، سانس‌های بعد ازظهر نیز می‌تواند موفق باشد، در چنین شرایطی است که می‌توان امیدوار بود سانس‌های عصر و شب نیز دراختیار یک فیلم انیمیشن قرار گیرد. به همین دلیل می‌توان مدارس را یکی از مهم‌ترین گزینه‌ها در اکران انیمیشن دانست.» داستان پسر دلفینی درمورد پسربچه‌ای است که در دریا زندگی می‌کند و به جنگ با نیروی شرور می‌رود. این پسربچه با دلفین‌ها بزرگ شده و تم اصلی داستان درباره جست‌وجوی مادرش است. پسر دلفینی با مشارکت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تولید و آماده نمایش شده است. این فیلم علاوه‌بر محمد خیراندیش دارای یک کارگردان هنری و یک کارگردان فنی است. مهدی فارسی کارگردانی هنری و مصطفی شاهمردانی کارگردانی فنی این اثر را برعهده دارند. حدود 100 هنرمند و تکنسین در تولید اثر نقش داشته‌اند.
بچه‌زرنگ
«بچه‌زرنگ» جدیدترین انیمیشن سینمایی گروه هنرپویا بعد از انیمیشن‌های سینمایی موفق شاهزاده روم و فیلشاه است. این انیمیشن به تهیه‌کنندگی حامد جعفری و کارگردانی هادی محمدیان، اولین فیلم سینمایی انیمیشن کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که ازسوی گروه هنر پویا و با سرمایه‌گذاری مشترک کانون پرورش فکری و هنر پویا تولید شده است.
سعید شیخ‌زاده که در فیلم سینمایی «فیلشاه» نیز به‌عنوان مدیر دوبلاژ با گروه هنرپویا همکاری داشته، در این انیمیشن درکنار چهره‌های شناخته‌شده عرصه دوبلاژ، از صداپیشگی چند بازیگر مطرح بهره برده است. حضور بیش از ۱۰۰ کاراکتر انسانی و حیوانی درکنار تنوع و تعدد اقلیمی لوکیشن‌ها و پلان‌ها، از پیچیدگی‌های خاص دوبله «بچه‌زرنگ» به‌شمار می‌رود. در خلاصه داستان این اثر آمده است: «محسن پسربچه‌ای است که عاشق ابرقهرمان‌های فیلم‌هاست و همیشه تلاش می‌کند با وسایل ابرقهرمانی‌اش به هرکس و هرچیزی کمک کند. اما در یک اتفاق نادر، محسن با حیوانی مواجه می‌شود که از گونه حیوانات منقرض‌شده ایران است. محسن تصمیم می‌گیرد به آن حیوان هم کمک کرده و او را به زادگاهش بازگرداند، اما سفر به دل جنگل، نبرد با شکارچیان و رویارویی با حیوانات منقرض‌شده دیگر، شروع یک ماجرای پیچیده برای محسن است.» یکی از مهم‌ترین اتفاقات درمورد انیمیشن سینمایی بچه‌زرنگ تولید سریال این مجموعه و عرضه آن پس از اکران این فیلم سینمایی و توزیع اقلام جانبی آن همزمان با اکران آن است. حامد جعفری، تهیهکننده بچه‌زرنگ در این مورد می‌گوید: «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با همکاری گروه هنرپویا همزمان با تولید انیمیشن سینمایی بچه‌زرنگ در حوزه مرچندایزینگ هم ورود کرده و به طراحی بیش از ۴۰۰ قلم کالا و محصول مرتبط با این انیمیشن در دسته‌بندی‌های اسباب‌بازی و عروسک، کتاب، لوازم‌التحریر، پوشاک، مواد بهداشتی، لوازم اتاق خواب، تم تولد و... پرداخته است. ان‌شاءالله برای اولین‌بار در کشور شاهد تکمیل زنجیره شخصیت‌پردازی یک انیمیشن سینمایی به‌صورت حرفه‌ای و تولید اقلام جانبی یک انیمیشن به‌صورت گسترده همزمان با اکران آن در سینماها خواهیم بود.»
تهیهکننده بچه‌زرنگ در ادامه تاکید کرده است: «تولید سریال بچه‌زرنگ نیز در همان ابتدای کار توسط مدیران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان موردتاکید قرار گرفت و برنامه‌ریزی‌ها برای ساخت آن در هنرپویا انجام شد. هم‌اکنون نیز مقدمات لازم برای تولید این سریال انجام گرفته و جنبه اجرایی یافته است. ما می‌توانیم این نوید را به همه فرزندان سرزمین عزیزمان و والدین‌شان بدهیم که بعد از اکران این انیمیشن سینمایی، شاهد سریال انیمیشن بچه‌زرنگ با کیفیت و محتوایی سالم و آموزنده خواهیم بود.»
هرچند اولویت محتوایی بچه‌زرنگ برای مخاطبان کودک و نوجوان طراحی شده است، اما پیش‌بینی می‌شود خانواده‌ها و مخاطبان حرفه‌ای سینمای ایران نیز از این انیمیشن سینمایی استقبال کنند.
لوپتو
«لوپتو» به کارگردانی عباس عسگری و تهیه‌کنندگی محمدحسین صادقی در اختتامیه سی‌‌وسومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های «کودکان و نوجوانان» توانست برنده پروانه زرین بهترین دستاورد فنی یا هنری در بخش مسابقه بین‌الملل شود و همچنین به‌دلیل نگاه ویژه به کسب‌وکار و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های هنر پویانمایی، جایزه ویژه دبیر جشنواره را دریافت کرد. انیمیشن لوپتو محصول مرکز تلویزیون و انیمیشن حوزه هنری است و توسط یک گروه 60 نفره از هنرمندان کرمانی سینمای انیمیشن تولید شده است. این فیلم به ماجراهای یک آسایشگاه می‌پردازد که با آموختن ساخت اسباب‌بازی بیمارانش را درمان می‌کند. این آسایشگاه در کشمکشی تعطیل می‌شود و فرشته‌ای که به آدم‌های ناامید، امید می‌بخشد، تصمیم می‌گیرد به صاحب افسرده آسایشگاه کمک کند. «لوپتو» واژه‌ای کرمانی است و به اسباب‌بازی‌های دستی گفته می‌شود. محمدحسین صادقی، تهیهکننده این اثر درمورد این انیمیشن سینمایی می‌گوید: «شروع فعالیت‌مان در شهر کرمان با رویای بزرگ ساخت انیمیشنی مفرح بود. درطول ۱۲ سالی که فعالیت می‌کنیم، به این اثر فکر می‌کردیم. سال‌ها روی ایده این بخش کار کردیم. این اولین کار سینمایی این گروه است. داستان این انیمیشن از زمستان ۹۵ شکل گرفت تا در وزارت ارشاد مجوز فیلم «من و فرشته» که نام سابق این اثر است را گرفتیم. از سال ۹۵ تا ۹۶ تولید کردیم و از ۹۶ تا الان با حوزه هنری برای ساخت این کار مشارکت داریم. ما تمام سعی‌مان را کردیم تا برای ساخت این کار، بچه‌های کرمان فعال باشند و برخی از جاها، بچه‌های مشهد به ما کمک کردند. انیمیشن یک پروسه پیچیده و فنی دارد. انیمیشن‌های خوب را یک استودیوی خوب تولید می‌کند. استودیوهای خارج از تهران تفاوتی با استودیوهای تهران ازلحاظ توان تولید ندارند و تنها نکته متمایز بحث مالی کار است. من معتقدم صنعت انیمیشن می‌تواند موتور محرکه کل سینمای ایران باشد.» صادقی همچنین تاکید می‌کند: «لوپتو، در نگاه اول برای مخاطب کودک و نوجوان طراحی شده، اما باتوجه به فضای خانوادگی و طراحی فانتزی که برای همه کاراکترهای قصه درنظر گرفته شده است، می‌توان همه اعضای خانواده را مخاطب این فیلم دانست. لوپتو علاوه‌بر اینکه داستان و روایت جذابی دارد، به‌لحاظ تکنیکی هم به اذعان اهالی فن خیلی یکدست و یکپارچه است و به‌نسبت بضاعت سینمای انیمیشن ایران در سطح بسیار بالایی قرار دارد. این انمیشین بالاترین توان انیمیشین ایران است و برای بیان مضمون موردنظرمان کوچک‌ترین احساس کمبود تکنیکی نکردیم و تکنیک یکدست و چشم‌نواز کاملا ایرانی در خدمت مضمون است. ما بسیار به اکران این فیلم امیدواریم، زیرا علاوه‌بر صحنه‌های اکشن خاص و مهیجی که دارد، با روایت جذاب و یکدستش مخاطب با آن همذات‌پنداری خواهد کرد.» لوپتو یک انیمیشن موزیکال با فضای کمدی بوده و ترانه‌های این اثر توسط هومن شاهی و امیرعلی بهادری ضبط شده است. هومن شاهی یا هومن گامنو با خواندن قطعاتی همچون «بخند خندوانه»، «خلیج‌فارس»، «بکوب، پا، دست» و... برای برنامه «خندوانه» و خواندن تیتراژ مسابقه «خانه ما» و حضور در سریال «گلشیفته» در دنیای هنر شناخته می‌شود.
در همین رابطه مطلب زیر را بخوانید: