مریم عاقلی، روزنامه‌نگار: محمدجواد عامری، دبیرکل جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» ضمن بازخوانی شعارهای اصلی انقلاب اسلامی از جمله عدالت و توجه به محرومان و مستضعفان به نقد و بررسی گفتمان سوم تیر و آفت‌های جریان احمدی‌نژاد پس از دوره سوم تیر سال ۸۴ پرداخت که مشروح این مصاحبه در ادامه آمده است.
با توجه به اینکه شاهد بودیم در این دوره از انتخابات مجددا بحث عدالت و شعارهای اول انقلاب اسلامی برجسته شد و مردم اقبال خوبی نشان دادند، بسیاری معتقدند در این دوره باید به‌صورت جدی از گفتمان انقلاب اسلامی مراقبت شود، تحلیل شما در این زمینه چیست؟
بحث عدالت، گفتمان اصلی انقلاب است و منحصر به سوم تیر یا 28 خرداد نیست، بلکه این موضوع یک گفتمانی است که ائمه و اهل بیت و پیامبران بر این مبنا کار می‌کردند و لذا هر فردی آن را دنبال کند، اقبال عمومی را جذب می‌کند. در دوره گذشته و 8 سال اخیر که روحانی مسئولیت دولت را در دست داشت، متاسفانه مشکلات زیادی اعم از بی‌تدبیری، کم‌کاری، رویه‌های غلط و بی‌عدالتی در توزیع امکانات و رانت وجود داشت و مردم از این امر خسته شدند.
مردم در دوره روحانی فقدان عدالت را به‌خوبی تجربه کردند
در این دوره مردم فقدان عدالت را به‌خوبی تجربه کردند و دیدند چه ظلم‌هایی روا شده و چه اثری در زندگی آنها دارد و بحث معیشت و اشتغال را دیدند؛ از سوی دیگر رئیسی با شعار فسادستیزی ورود و موضوع کمک به اشتغال و تولید را برجسته کردند و مردم نیز اقبال خوبی نشان دادند. در روایات نیز آمده که برخی نعمت‌ها وقتی دیده می‌شود که آنها را از دست بدهیم و این مساله در دوره فعلی بسیار مشهود بود.
اشاره کردید عدالت یکی از شعارهای انقلاب است. نکته‌ای که بسیاری تاکید دارند این است که احمدی‌نژاد در سال 92 بحث عدالت را درحالی مطرح کرد که تئوری مشخصی نداشت؛ درباره بایسته‌های محافظت از این گفتمان و نحوه جلوگیری از آفت مجدد آن توضیح دهید.
در آن ایام می‌دیدیم کسانی که برخی مواقع منتسب به جناح ویژه‌خوار هستند و سابقه خوبی ندارند، بحث مبارزه با فساد و رانت را از سوی آن دولت دنبال می‌کردند؛ اگر بخواهیم دولت احمدی‌نژاد را تحلیل کنیم باید گفت علت موفقیت نسبی در 4 سال اول این بود که از نیروهای ارزشی، انقلابی و عدالت‌محور استفاده کرده و سعی کردند توصیه‌هایی که رهبر انقلاب مطرح می‌کنند را دنبال کنند، اما در 4 سال دوم، از این شعارها عدول کرد؛ البته عزل نیروهای انقلابی و جایگزین‌کردن آن با افرادی اتفاق افتاد که در تیم دولت‌های قبل دست‌بوسی آقای هاشمی را کرده بودند.
یکی از نکاتی که باید در بحث عدالت‌محوری مدنظر باشد این است که باید افرادی که به این مساله اعتقاد دارند و سابقه دفاع از این امر را دارند، استفاده کرد و نکته دیگر این است که عدالت‌محوری فقط به شعاردادن نیست، بلکه باید برنامه خوبی هم داشته باشد. از این‌‌رو دولت‌ها باید دقت کنند که اطراف خود را بسته نگه ندارند و بتوانند از تمام ظرفیت‌های کشور استفاده کنند.
موضوع عدالت باید درقالب تئوریک منسجم و تدوین شود
اما یکی از عوامل بازدارنده، تنگ‌نظری‌ها نسبت به افراد شایسته‌تر است که توانمندی خوبی دارند؛ در این زمینه صحبت‌های حضرت امام و مقام‌معظم‌رهبری باید دائما موردتوجه باشد و درعین حال درقالب تئوریک درآمده و از افراد و تیم‌های آلوده نیز استفاده نشود.
یک تحلیل مربوط به فردگرایی و رادیکالیسم احمدی‌نژاد است که به‌عنوان یکی از آفت‌های اصلی گفتمان سوم تیر بود، چقدر توجه به این نکته را موثر می‌دانید؟
هر فردی تا حدی گرفتار این آفت است، اما این‌گونه نبود که احمدی‌نژاد به‌تنهایی به این جمع‌بندی برسد، بلکه آنها یک تیم بودند. نکته اصلی این است که آن تیم از چه زمانی با شعارهای اولیه انقلاب فاصله گرفت؛ از زمانی که از خط حضرت امام و مقام‌معظم‌رهبری و آرمان‌های انقلاب جدا شدند، این فاصله نیز بیشتر شد، حتی کار به‌جایی رسید که احمدی‌نژاد و تیم وی در مقابل سخنان صریح مقام‌معظم‌رهبری موضع‌گیری می‌کردند و داستان خانه‌نشینی ایشان نمونه بارز این مساله بود.
در دین به ما آموخته‌اند که مقابل ولایت تبعیت لازم را داشته باشیم و عدالت یکی از این موارد است. در احادیث برای دین چند رکن ذکر شده که مهم‌ترین آن ولایت است. اشکال اولیه و اصلی‌ای که احمدی‌نژاد داشت و بعدا نمود پیدا کرد و بیشتر مردم آن را دیدند این بود که تبعیت‌پذیری از ولایت را کنار گذاشت و این آفتی بود که مخصوصا درباره دولت دوم او صدق می‌کند.
البته درست است برخی از دولت‌ها به‌صورت شفاف با ولایت فاصله داشتند، اما دولت او در میان افراد ولایی و انقلابی این گفتمان را مطرح کرد و درعین حال بعد از مدتی به همه این شعارها پشت کرد و هرچه جلوتر رفت این فاصله بیشتر شد.
تک‌روی احمدی‌نژاد باعث شد او ناموفق باشد
بنابراین تک‌روی احمدی‌نژاد در خیلی از موارد بوده است و وجود همین مساله در او باعث شد ناموفق باشد. بنابراین درست است که سایر دولت‌ها نیز این مساله را داشتند، اما بدنه رای احمدی‌نژاد متشکل از افراد ولایی بود و تیم نزدیک به او نیز ادعا می‌کردند ولایی هستیم اما از سوی دیگر با ولایت مخالفت می‌کردند، لذا این تناقض یکی از عواملی بود که به او ضربه زد و دولتش را با مشکل مواجه کرد.
البته این فاصله برای گفتمان سوم تیر هم آفت‌زا بود.
برای این گفتمان مشکلی ایجاد نشد؛ چراکه این گفتمان متعلق به انقلاب است. احمدی‌نژاد در این انتخابات بحث تحریم را به‌همراه میرحسین موسوی و نهضت آزادی و عناصر ضدانقلاب خارج از کشور مطرح کردند و مردم دیگر این گفتمان را متعلق به احمدی‌نژاد نمی‌دانستند.