کاندیداهای ریاستجمهوری در مناظره سهشنبه 18 خردادماه قرار بود در موضوع فرهنگ اظهارنظر کنند اما گویا مظلومترین و نادیدهترین موضوع این مناظره حوزه فرهنگ و هنر و دغدغههای امروز هنرمندان ایرانی بود. بار دیگر ثابت شد که سیاستمداران هنوز قدر و قیمت فرهنگ و هنر را نمیدانند و بیراه نیست اگر بگوییم که این نادیدن اهل هنر و فرهنگ از نتایج رفتار مدیران امروز دولتی است که محدوده هنر و هنرمندی را در حد زینتالمجالس اهل سیاست تقلیل داد. مهمترین مساله فرهنگ در دولت روحانی رهاشدگی در همه ابعاد فرهنگی و هنری بود، مسالهای بر آمده از عدم راهبرد و فهم دقیق این دولت در هدایت حوزههای فرهنگی. اصولا این دولت نگاهش به فرهنگ و اهالی هنر جنبه ویترینی داشت. یک نگاه ابزاری جهت اهداف انتخاباتی و سیاسی و تا آخر در همین نقطه متوقف ماند.
اگر خاطرتان باشد همین چهار سال پیش در همین ایام انتخابات از چهرههای مشهور هنری در ستادهای انتخاباتی بهرهبرداری شد و این جمله مشهور وزیر وقت فرهنگ و ارشاد بود که ما در اختیار خودمان هنرمند زیاد داریم. اگر جناح رقیب هنرمند میخواهد بگوید برایش بفرستیم. ظاهر این یک جمله ساده به نظر میرسید و در هیاهو و جنجال انتخابات ۹۶ گم شد اما خلاصه نگاه فرهنگی دولت روحانی به اهل هنر بود. استفاده ابزاری جهت منافع سیاسی.
یکی از نتایج رهاشدگی امر فرهنگ در دولت دوازدهم این بود که در حوزه سینما، بنیاد سینمایی فارابی بهعنوان یکی از مهمترین بازوهای هدایتگری دولت، از کار افتاد و عملا از چرخه تولید سینمایی خارج شد. و ما در این هشت سال شاهد ورود پولهای مشکوک در تولیدات سینمایی بودیم. اتهامات اقتصادی تهیهکنندگان سریال «شهرزاد» نمونههای کوچکی از این دست موارد بودند که دیده شد. یا در حوزه موسیقی شاهد فربه شدن جریان مافیای موسیقی بودیم که حتی داد خیلی از شاعران و افرادی که در حوزه موسیقی و ترانه فعال هستند را هم درآورد. نتایج همین رهاشدگی امر فرهنگ، همین وضعیت گلوگشادی است که در فضای مجازی شاهدش هستیم و نهادهای فرهنگی کشور در برابر پدیده فضای مجازی کاملا منفعل شدند. اینها مشت نمونه خروار از نافهمی فرهنگی دولت دوازدهم است که ثابت کرد این دولت بیتفاوتترین دولت تاریخ جمهوری اسلامی به امور فرهنگی بود و آنچه باقی گذاشته ویرانهای است که نیازمند سالها زمان برای احیای مجدد آن است.
در چنین وضعیتی مناظره انتخاباتی سهشنبه گذشته میتوانست نقطه امیدبخشی برای هنرمندان و اهالی فرهنگ باشد اما دریغ و صدحیف که خیلی از مسائل و ظرفیتهای امروز حوزه فرهنگ دیده نشد و گویا تیم مشاوران کاندیداها هم در این موضوع گرفتار غفلت و بیبرنامگی هستند. سرویس فرهنگی «فرهیختگان» در گزارش پیش رو بخشی از نکات را پیش روی شما قرار میدهد. مواردی که در این سالها دلسوزان فرهنگ و رسانه بارها گوشزد کردند اما دیده نشد که ای کاش دیده شود.
در همین رابطه مطلب زیر را بخوانید:
یادداشت از سیدمهدی موسویتبار، روزنامهنگار
سیاسی بازی با نامداران موسیقی (لینک)
یادداشت از عاطفه جعفری، روزنامهنگار
کتابی که برای هیچ کس مهم نیست (لینک)
یادداشت از میلاد جلیل زاده، روزنامهنگار
کرونا و معیشت هنرمندان (لینک)