مریم عاقلی، روزنامه‌نگار: یکی از مشکلات مهم پیش روی انتخابات 1400، ویروس «کرونا» است. با توجه به اینکه در ایران هیچ شیوه دیگری برای رای دادن مردم درنظر گرفته نشده، کسانی که تمایل به رای دادن در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 را دارند، باید شخصا پای صندوق رای بیایند و همین مساله باعث نگرانی برخی از مردم برای ابتلا به ویروس کرونا شده است. برای بررسی تدابیر وزارت کشور در این موضوع، برنامه‌های ستاد انتخابات و میزان تاثیرگذاری کرونا در درصد مشارکت به سراغ رئیس ستاد انتخابات رفته‌ایم؛ جمال عرف، رئیس ستاد انتخابات و معاون سیاسی وزارت کشور در گفتوگو با «فرهیختگان» به تشریح این موضوع پرداخته است.
با توجه به بیانات مقام معظم رهبری درباره مشارکت، یکی از موضوعات اثرگذار در این امر، کروناست. وزارت کشور به‌عنوان مسئول برگزاری انتخابات، چه تدبیری در این زمینه اندیشیده است؟
از مدت‌ها قبل با همکاری وزارت بهداشت، پیش‌نویسی تحت عنوان پروتکل بهداشتی انتخابات 1400 تهیه کردیم که این پیش‌نویس برای ستاد ملی مدیریت کرونا در کشور ارسال شد. در این ستاد این پیش‌نویس مطرح و جرح‌وتعدیل شد و درنهایت اول خردادماه مصوب و ابلاغ شد.
جزئیات این مصوبه چیست؟
بحث اساسی این است که بتوانیم کلیه تمهیدات لازم را مهیا کنیم تا مردم بدون دغدغه و نگرانی به شعب اخذ رای مراجعه کنند. از این رو به شکل کلی چند اتفاق رخ داده است؛ اتفاق اول این بود که به نسبت 4 سال پیش، 10 هزار شعبه اخد رای را در سراسر کشور افزایش دادیم. مبنای این افزایش، شعبی بود که 4 سال گذشته بیش از هزار رای در سراسر کشور داشتند. این شعب توسط فرمانداری‌ها شناسایی و مقرر شد در کنار این شعب، شعب ثابت یا سیار ایجاد کنیم که مردم معطل نشوند و در صف قرار نگیرند و به راحتی رای خود را بدهند.
کار دومی که انجام شد این بود که زمان رای‌گیری را افزایش دادیم. از لحاظ قانونی امکان افزایش روز رای‌گیری نبود ولی به لحاظ ساعت، ستاد مصوب کرد رای‌گیری یک ساعت زودتر و دو ساعت دیرتر باشد. برای این مساله از وزیر کشور مجوز گرفتیم که در صورت لزوم، ساعت انتخابات تمدید شود. اقدام دیگر این است که در شعب، پروتکل‌های لازم مانند فاصله اجتماعی، ضدعفونی‌کننده‌ها، استفاده از ماسک و دستکش و سایر لوازم بهداشتی مراعات شود و همه این موارد نیز تمهید شده است؛ قاعدتا مردم نیز شرایط را می‌دانند و خود آنها نیز رعایت می‌کنند.
البته ما توصیه می‌کنیم مردم حتما خودکار شخصی همراه خود داشته باشند و از قبل کسانی که مدنظر دارند را در برگه‌ای به همراه داشته باشند تا در آنجا به دنبال اسامی در لیست‌ها نگردند -خصوصا در انتخابات شورا که تعداد اسامی بیشتر است- و از این رو حداقل زمان حضور در شعبه را مدنظر قرار دهند.
قرار است در تهران 4 انتخابات داشته باشیم
قرار است در تهران چهار انتخابات داشته باشیم؛ درباره ریاست‌جمهوری یک اسم است که به راحتی انجام می‌شود و برای میان‌دوره‌ای مجلس هم یک اسم و درباره خبرگان نیز در استان تهران سه اسم خواهیم داشت؛ انتخابات شوراها ممکن است مردم را معطل کند. بنابراین این تمهیداتی است که در شعبه مدنظر داریم.
مصونیت 70 هزار مکان رای‌گیری
جدا از مردمی که رای می‌دهند، وزارت کشور چه تدابیری برای حفظ سلامت عوامل اجرایی که پای صندوق‌های رای حضور دارند، تدوین کرده است؟
تلاش خواهیم کرد عوامل اجرایی را براساس مصوبه ستاد ملی مدیریت کرونا و مشاوره با وزارت بهداشت، با واکسن‌های ایرانی واکسینه کنیم تا خیال مردم راحت باشد که 70 هزار مکانی که مراجعه می‌کنند و کسانی که آن سوی میزها نشسته‌اند و از مردم رای می‌گیرند، عامل بیماری نیستند و این تضمین برای مردم وجود داشته باشد. هدف ما این است که 70 هزار کانون سلامت برای رای‌گیری ایجاد کنیم که هیچ‌کسی دغدغه نداشته باشد.
رای‌گیری از افراد کرونایی از طریق شعبه‌های سیار صورت می‌گیرد
رای‌گیری در بیمارستان‌ها و برای بیماران کرونایی به چه صورت است؟
به 460 فرمانداری سراسر کشور ابلاغ کردیم حتما یک شعبه سیار مخصوص بیماران کرونایی درنظر بگیرند و در عین حال در هفته آخر منتهی به انتخابات، آخرین لیست بیمارانی که در قرنطینه هستند را از وزارت بهداشت خواهیم گرفت تا از طریق شعبه‌های سیار به آنها مراجعه کنیم و در بیمارستان و منزل از این افراد رای‌گیری انجام شود.
جلسات وزارت کشور با احزاب برای افزایش مشارکت
فارغ از پروتکل‌های بهداشتی، بحث مشوق‌های رای‌گیری، تبلیغات و همکاری‌ای که وزارت کشور با صداوسیما برای افزایش مشارکت دارد، به چه صورت است؟
در چند ماه اخیر برای بحث مشارکت جلسات متعددی با گروه‌های مرجع، احزاب و جبهه‌های سیاسی داشتیم که عمدتا بحث آن تشویق برای مشارکت بود. در آخرین جلسه‌ای که وزیر کشور و بنده با روسای جبهه‌های سراسر کشور داشتیم و هر یک بین 3 تا 30 حزب را نمایندگی می‌کردند، به موضوع افزایش مشارکت پرداختیم. همچنین با صداوسیما، وزارت بهداشت، وزارت ورزش‌وجوانان، وزارت ارشاد و حتی شهرداری تهران جلساتی داشتیم و بحث این بود که از ظرفیت‌های تبلیغاتی آنها استفاده کنیم که مردم تشویق و وارد عرصه شوند تا ما انتخابات پرشوری را شاهد باشیم.
با تدابیر فعلی، کرونا در میزان مشارکت تاثیر زیادی ندارد
ارزیابی شما از مشارکت و بررسی‌ها درباره اثرگذاری کرونا در انتخابات چگونه بوده است؟
نمی‌توان درصد دقیق بیان کرد؛ با توجه به اینکه در کشورهای دیگر هم در همین یک سال و نیم که این بیماری در سراسر جهان شکل گرفته، انتخابات برگزار شده است و اعداد مختلفی را هم درباره همه‌پرسی کره، روسیه و ریاست‌جمهوری آمریکا بیان می‌کنند. به هرحال به نظر می‌رسد اگر از این‌سو بتوان فضا را برای انتخابات مناسب دانست، این بیماری نباید تاثیر زیادی داشته باشد. نکته دیگر این است که براساس فرمایش‌های مقام‌معظم‌رهبری مردم از حق قانونی خود استفاده و در انتخابات شرکت کنند و رئیس قوه مجریه را که 4 سال آینده مسئولیت مهمی برعهده دارد، انتخاب کنند و به حواشی این روزها توجه نداشته باشند.