ابراهیم‌علی مولابیگی، مدیرکل دفتر اکتشاف وزارت صمت در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره طرح واگذاری 6 هزار محدوده معدنی و نحوه شناسایی و تعیین این معادن گفت: «معادن مذکور شامل معادنی است که درخواست برای ثبت آنها در گذشته بوده، اما ثبتی صورت نگرفته است. تعداد دیگری از معادن دارای پروانه اکتشاف بودند، برخی از این معادن گواهینامه کشف داشتند و درنهایت تعداد دیگری نیز دارای پروانه بهره‌برداری بودند. این معادن به دلایل مختلفی در سال‌های اخیر راکد شده و راکد مانده‌اند. در برخی موارد متقاضیای پیگیر ثبت معدن نبوده است که این مساله ممکن است از افزایش هزینه‌ها یا از دست رفتن بازار ناشی شده باشد. برخی دیگر از معادن دارای پروانه اکتشاف بوده که ممکن است حتی بهره‌برداری اندکی نیز روی آن صورت گرفته، اما درنهایت به دلیلی مانند بی‌کیفیتی و عیار پایین مواد، سرمایه‌گذاری در آن ادامه پیدا نکرده است. معارض محلی دلیل دیگری است که ممکن است باعث توقف اکتشاف در یک معدن شده باشد. به‌طور مثال برخی معادن به‌دلیل اعتراضات مردم محلی از ادامه فعالیت سلب شده‌اند. اما درحال حاضر مواد معدنی ارزش بالایی پیدا کرده و بنابراین متقاضی هم زیاد شده است. در سال‌های گذشته در مقاطعی سنگ‌آهن را هم به‌طور رایگان کسی از شما خریداری نمی‌کرد، اما در شرایط فعلی نه‌تنها مصرف داخلی افزایش پیدا کرده، بلکه تجارت آن نیز گسترده‌تر شده و متقاضی خارجی آن بیشتر. پس بالا رفتن ارزش اقتصادی معادن به رونق این بخش و پویایی خریداران افزوده است.»
مولابیگی توضیح داد: «در برخی موارد ممکن است ذخیر پروانه بهره‌برداری تمام شده باشد و ادامه روند بهره‌برداری مستلزم عملیات اکتشاف تکمیلی باشد. درواقع محدوده همچنان مستعد ذخیره است، لذا متقاضیای که در این مزایده برنده می‌شود، ادامه عملیات بهره‌برداری را انجام می‌دهد و به ذخایر جدیدی دسترسی پیدا می‌کند. البته معادنی که مخالفت‌های دستگاه‌های مشمول ماده 24 قانون معادن را داشتند که تعداد آنها کم هم نبوده، در این 6 هزار معدن عنوان‌شده نیست. این معادن به‌طور مثال مخالف‌های محیط‌زیستی و یا منابع طبیعی را داشته‌اند و در طرح مزایده وزارت صمت حضور ندارند، چراکه به هر دلیلی فعالیت‌های آنها با مخالفت‌هایی در سال‌های گذشته روبه‌رو بوده است. رسیدگی به این معادن در مراحل بعدی است و در مزایده فعلی معادنی حضور دارند که مخالفت‌های دستگاه‌های مشمول ماده 24 را نداشته‌اند، اما به دلایلی که گفته شد، راکد مانده بودند.»
باید توانایی فنی و مالی خریداران احراز شود
مولابیگی در پاسخ به این سوال که فرآیند واگذاری که ظاهرا اینترنتی و غیرحضوری عنوان شده، به چه صورتی است، گفت: «برای ثبت درخواست حضور در مزایده 6 هزار معدن مذکور به هیچ وجه مراجعه حضوری به وزارت صمت لازم نخواهد بود و همه‌چیز ازطریق ثبت‌نام اینترنتی با استفاده از کد کاربری شخصی انجام می‌شود. درواقع لازم است فعالان قبل از ثبت درخواست خود در سامانه وزارت صمت، کد کاربری خود را فعال کرده باشند. این کد کاربری توان فنی و مالی فرد را نشان می‌دهد و لازم است با مراجعه به سازمان صنعت‌ومعدن استان یا سازمان نظام مهندسی استان‌ها مراحل اداری آن طی شود. درواقع پس از مراجعه به این سازمان و احراز صلاحیت شما، کد‌های کاربری صادر می‌شود که امتیاز شما را در زمینه فنی و مالی مشخص می‌کند و کف امتیاز یک شخص نیز روی عدد 25 مشخص شده است. طی این مراحل سوابق و حتی حساب‌بانکی شما چک خواهد شد و بعد از آن کد کاربری به نام شخص صادر خواهد شد.»
مزایده‌ها با نظارت تمام انجام می‌شود
مدیرکل دفتر اکتشاف وزارت صمت درمورد احتمال وجود تخلف در این فرآیند توضیح داد: «به‌زعم من تخلفی صورت نخواهد گرفت. اگر این فرآیند ازطریق آزادسازی صورت می‌گرفت، احتمال تخلف یا حضور دلالان به‌مراتب وجود داشت. به‌عنوان مثال اگر وزارت صمت عنوان می‌کرد که در استان تهران در روزی معین آزادسازی تعدادی از معادن صورت خواهد گرفت، ممکن بود پای دلالان و رانت‌داران به آن باز شود، اما انجام مزایده در طرح فعلی جلوی این مساله را خواهد گرفت. در این طرح بعد از درخواست الکترونیکی برای یک معدن و درواقع درخواست حضور در مزایده آن معدن باقی موارد با نظارت وزارت صمت به‌صورت حضوری انجام خواهد شد و مزایده‌ها با حضور همه افراد و نماینده‌های ذی‌مدخل انجام خواهد شد. مثلا نماینده دادگستری نیز حضور پیدا خواهد کرد.»
مولابیگی معتقد است این طرح کمک شایانی به احیای هرچه بیشتر بخش معدن و ارزش افزوده‌های حاصل از آن خواهد کرد و توضیح می‌دهد: «درحال حاضر حدود 11 هزار معدن در کشور وجود دارد که حدود نیمی از آن غیرفعال است. حالا اگر از این 6 هزار معدن موردنظر حتی نصف آن هم فعال شود، کمک بزرگی به تولیدات و اشتغال این بخش خواهد کرد. حتی اگر در هریک از این معادن 30 تا 40نفر مشغول کار شوند، رقم بزرگی از اشتغالزایی را پوشش خواهد داد.»