نیلوفر هوشمند، روزنامه‌نگار: بیش از ۴۰ سال پیش زمانی که جرقه تشکیل اولین کشور تمام اسلامی در ایران زده شد امام خمینی(ره) آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را به این جهت که آرمان‌های فلسطین برای مسلمانان تمام جهان زنده نگه داشته شود روز قدس نامید تا مردم مسلمان سراسر جهان با راهپیمایی در این روز حمایت خود را از ملت مظلوم فلسطین اعلام کرده و مراتب اعتراض خود را به رژیم اشغالگر قدس اعلام کنند.
با ایجاد راهپیمایی روز قدس از ابتدای انقلاب دیگر ملت‌های مسلمان منطقه نیز به حمایت از مردم فلسطین این راهپیمایی را در کشور خود ایجاد کردند و تا امروز ۴۲ سال است که روز قدس روز جهانی حمایت از مردم فلسطین بین ملت‌های مسلمان جهان جا افتاده است. از آنجایی که دانشجویان به‌عنوان نسل جوان در ایجاد تغییرات بنیادین و حرکت مثبت روبه جلو همیشه موثر بودند برای بررسی آرمان آزادی فلسطین و روز قدس در نشست دانشجویی متشکل از دانشجویان کشورهای مختلف اسلامی گردهم آمدند تا در آستانه روز قدس به بررسی زوایای مختلف مساله آزادی فلسطین و شیوه‌های حمایت از آن بپردازند.
در این نشست که به همت هسته مرکزی بین‌الملل دانشگاه شهید‌بهشتی برگزار شد، سیدحسن‌رضا نقوی از پاکستان، الحکیمی از یمن، غدیر الواسطی از عراق و سیدحسن موسوی از بحرین به گفت‌وگو پیرامون مساله فلسطین پرداختند.
دانشجویان عراقی چه تحلیلی از روز قدس دارند؟
در ابتدا سیدحسن‌رضا نقوی، با اشاره به اهمیت مساله فلسطین گفت: «مساله فلسطین یکی از مهم‌ترین مسائل جهان اسلام است که وحدت و همبستگی در امت اسلامی ایجاد می‌کند. مسلمانان جهان هیچ اختلافی درباره مساله فلسطین نداشتند اما امروز مشاهده می‌کنیم که برخی دولت‌های عربی مثل عربستان و امارات و بحرین مساله فلسطین را فراموش کرده‌اند و به عادی‌سازی روابط با رژیم‌صهیونیستی پرداخته‌اند.»
وی ادامه داد: «پیش‌بینی می‌شود که این کشورهای عربی هم مثل تونس و مصر که بعد از مدتی از درون فروریختند، فروخواهند ریخت. البته مردم برخی از این کشورهایی که خواهان عادی‌سازی روابط با رژیم‌صهیونیستی بودند به دولت هشدار دادند که اگر عادی‌سازی علنی شود مردم بیکار نخواهند نشست و حتی در کشوری مثل پاکستان نمایندگان مجلس‌شان هم به آن واکنش نشان دادند.»
این دانشجوی پاکستانی با اشاره به معامله قرن، اظهار کرد: «در برخی مسائل مثل معامله قرن شاهد این بودیم که نه‌تنها مساله فلسطین و جنایات رژیم‌صهیونیستی در حق مردم فلسطین فراموش نشد، بلکه حساسیت مردم مسلمان به این موضوع افزایش یافت. متاسفانه در داخل فلسطین یک شکاف بزرگ بین مردم و نخبگان فلسطینی وجود دارد و نخبگان در کنار مردمی که آرمانخواه و استقلال‌طلب هستند حرکت نمی‌کنند. نخبگان فلسطینی به‌دنبال این بودند که فلسطین در مجامع بین‌الملل فقط به رسمیت شناخته شود و رژیم اشغالگر هم درجای خودش باشد، درحالی‌که این کار صحیح نیست.»
نقوی با اشاره به اینکه شاعران پاکستانی نیز همواره حامی فلسطین بوده‌اند، گفت: «اقبال لاهوری که بزرگ‌ترین شاعر در پاکستان است، قبل از استقلال پاکستان به فلسطین سفر می‌کند و وضعیت مردم را از نزدیک می‌بیند و گرچه فلسطین هنوز اشغال نشده بود، اما مشکلاتی داشت که اقبال لاهوری آنها را در اشعار خود مطرح کرد. حتی در گردهمایی‌های نخبگانی پاکستان پیش از استقلال پاکستان و بعد از استقلال پاکستان به دست محمدعلی جناح مساله عدم مشروعیت رژیم‌صهیونیستی در فلسطین مطرح و در شناسنامه پاکستانی‌ها هم به این مساله اشاره شده که این شناسنامه برای تمام دنیا معتبر است جز مردم این رژیم.»
وی افزود: «وقتی بعد از انقلاب اسلامی راهپیمایی روز قدس علیه آمریکا و رژیم‌صهیونیستی درخیابان‌های ایران راه افتاد در دولت پاکستان اجازه این‌گونه راهپیمایی‌ها به مردم داده نمی‌شد تا اینکه پس از چند سال اوضاع بهتر شد و کم‌کم اهل سنت هم به شیعیان پیوستند و راهپیمایی روز قدس را با هم برگزار کردند و ما در آثار شاعران پاکستانی زیادی مساله فلسطین را می‌بینیم.»
این دانشجوی پاکستانی تصریح کرد: «اعلام آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به‌عنوان روز قدس توسط امام خمینی مساله فلسطین را رنگ‌وبوی دینی بخشید و علاوه‌بر بعد سیاسی، بعد دینی خود را نیز نمایان کرد. چند سال پیش سیلی در پاکستان رخ داد ولی با وجود این سیل بازهم راهپیمایی قدس را مردم برگزار کردند و مزدوران آمریکایی انفجاری را آنجا ایجاد کردند که بیش از ۸۰ تن کشته داد و حتی همین چند سال گذشته بزرگ‌ترین راهپیمایی روز قدس مربوط به شهر کراچی پاکستان بود.»
نگاه دانشجویان یمنی به مساله فلسطین
عثمان الحکیمی، دانشجویی از یمن در ادامه صحبت‌های نقدی به اهمیت مساله روز قدس پرداخت و گفت: «روز قدس را به‌عنوان مهم‌ترین روز در تاریخ می‌توان نام برد؛ چراکه فقط مربوط به فلسطین نیست بلکه مربوط به تمام مستضعفان جهان است. این روز موجب ایجاد همبستگی و وحدت و ائتلاف بین کشورهای مسلمان می‌شود. امروز باوجود اینکه در یمن جنگ و مشکلات زیادی وجود دارد اما مردم یمن فلسطین را فراموش نکرده‌اند و همچنان مقید به برگزاری راهپیمایی برای این مردم مظلوم هستند و آمادگی این را دارند که در کنار فلسطینی‌ها مقابل رژیم‌صهیونیستی بجنگند.»
وی افزود: «امروز یمن دیگر ضعیف نیست، بلکه در کنار محور مقاومت قرارگرفته و قدرت دارد. یمن برای رژیم‌صهیونیستی اهمیت زیادی دارد؛ چراکه وقتی سعودی به یمن حمله کرد نتانیاهو از این موضوع ابراز خوشنودی کرد و این نشانه اهمیت یمن است. امسال نیز مردم یمن در کنار مردم فلسطین خواهند بود و به راهپیمایی قدس خواهند رفت.»
الحکیمی با اشاره به افزایش قدرت یمن در سال‌های اخیر گفت: «امروز در جنگ یمن، از سلاح‌های شیمیایی استفاده می‌شود. همچنین همزمان جنگ‌های مختلف غرب و رژیم‌صهیونیستی با کشورهای محور مقاومت نشان‌دهنده قدرت این محور در جهان است. عربستان سعودی و کشورهای ائتلافی که در حمله یمن شرکت کردند با خودشان گفتند تا چند روز دیگر کار یمن تمام است اما ما بعد از ۴۰روز شروع کردیم به پاسخ دادن با سلاح‌های پیشرفته و وقتی عربستان این موضوع را دید به سراغ تحریم اقتصادی رفت و یمن را در فشار اقتصادی قرارداد و وقتی دید این فشارها هم یمن را از پا نمی‌‌اندازد به سراغ کرونا آمد و یک هواپیمای مسافر خارجی ناقل کرونا را وارد یمن کرد، اما در این مورد هم شکست خورد و امروز عربستان سعودی از یمن خارج شده و آن قدرتی که پیش از این در یمن داشت را ندارد.»
وی با اشاره به اینکه مردم یمن اجازه دخالت به عربستان در امور داخلی خود را نمی‌دهند، گفت: «اگر عربستان سعودی خواهان ادامه جنگ باشد ما بازهم دفاع خواهیم کرد ولی اگر بخواهد با مذاکرات این مساله را حل کند مشکلی نیست. همین‌طور که آخرین سخنان بن سلمان را دیدید. رویکرد او نسبت به قبل درباره یمن بسیار فرق کرده و امیدواریم به‌زودی شهرهایی که در دست عربستان سعودی قراردارد خارج شده و مستقل شوند.»
دیدگاه دانشجویان عراقی پیرامون مساله آزادسازی قدس
غدیر الواسطی از عراق به این گفت‌وگو ادامه داد و گفت: «موضوع فلسطین برخلاف برخی تفکرات قوت‌گرفته در سال‌های اخیر مبنی‌بر بی‌اهمیت بودن و بدون نتیجه پرداختن به آن، بسیار با‌اهمیت است و اتفاقا توجه زیادی را در دنیا به‌خود جلب کرده است.»
وی افزود: «متاسفانه امروز برخی کشورهای اسلامی با برافراشتن پرچم عادی‌سازی روابط با رژیم‌صهیونیستی خود را به نوع دوم دشمن فلسطین تبدیل کرده‌اند. بنابراین باید محور مقاومت دفاع خود را در هر دو جبهه منتشر کند؛ هم دربرابر رژیم اشغالگر و هم دربرابر دولت‌های عادی‌ساز روابط با این رژیم. ما اگر نتوانیم خودمان و کشورهای عربی را از درون اصلاح کنیم برای مقابله با رژیم‌صهیونیستی قطعا به مشکل خواهیم خورد.»
این دانشجوی عراقی اضافه کرد: «باتوجه به پایبندی قاطع مردم عراق به مساله فلسطین متاسفانه امروز برخی صداهایی در عراق می‌شنویم که خواهان عادی‌سازی روابط هستند. برخی با بهره‌گیری از مشکلات سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی که در عراق داریم سعی می‌کنند اشخاصی که خارج از محور مقاومت هستند و دیدگاهی دور از اسلام و مقاومت دارند را به سمت خود بکشند.»
الواسطی گفت: «شاهد این هستیم که برخی مردم می‌گویند ما خودمان مشکلات زیادی داریم و چرا باید نگران کشورهای دیگر باشیم. باتوجه به تهاجم فرهنگی وسیعی که در سطح کشورهای اسلامی و عربی می‌شود و حتی شخصیت‌های بزرگی را به سمت خود کشیده است، باید مراقب باشیم. با وجود اینکه این‌گونه افراد پیشینه مشخصی دارند و براساس مصالح مادی دنبال این‌طور مسائل هستند ولی بازهم نباید از آنها غافل شد و باید در پی اصلاح اساسیات اسلام در کشورهای اسلامی خودمان باشیم و تنها راه ما این است که با توجه به نگاه مراجع بزرگ که مدافع حقوق مستضعفین هستند و فتاوایی که درباره حمایت از فلسطینیان در کشورهای عربی و فلسطین داده‌اند و همچنین اصلاح امور مسلمین در زنده نگه‌داشتن آرمان فلسطین کوشا باشیم.»
وی ادامه داد: «امیدوارم با حضور ملت عراق در صحنه دفاع از مقاومت و فلسطین بقیه اقشار نیز با این جریان همرنگ شوند. باید به جوانان خارج از محور مقاومت فهماند که عقب‌نشینی از این موضوع موجب عاقبت سوء برای ملت عراق و ملت‌های اسلامی خواهد شد؛ چراکه دفاع از فلسطین شریف، خط مقدم دفاع از جبهه مقاومت است و شکست در خط مقدم موجب شکست در مواضع دیگر خواهد شد. دشمنی که در خط مقدم ما را شکست دهد با قدرت بیشتر به خطوط دیگر حمله خواهد کرد و اکتفا به فعالیت‌هایی که قبلا داشتیم کار ما را پیش نمی‌برد و باید مراقب بقیه حملات اعم از شاخه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی باشیم.»
این دانشجوی عراقی تصریح کرد: «پایه و اساس مساله دفاع از فلسطین جوانان هستند که باید به آن اهمیت داد. شبکه‌های ماهواره‌ای به‌صورت زیرکانه در جهت فرهنگ‌سازی عادی‌سازی رابطه با رژیم‌صهیونیستی هستند. در شبکه‌ها و سایت‌های وابسته به آمریکا امروز شاهد صحبت از ریشه یهود در عراق هستیم و درواقع با مطرح کردن این موضوعات می‌خواهند عادی‌سازی را در جامعه حاکم کنند.»
وظایف دانشجویان در برابر فلسطین
علی یزدی، مسئول هسته بین‌الملل دانشگاه شهید بهشتی در پی صحبت‌های دانشجویان مختلف، اظهار کرد: «اولین کسی که پیروزی انقلاب را تبریک گفت یاسر عرفات بود. از همان ابتدا مواضع جمهوری اسلامی دربرابر فلسطین مشخص بود. اما در این سال‌های آخر و با حضور ترامپ و طرفداری آشکار وی از رژیم‌صهیونیستی شاهد تلاش آنها برای عادی‌سازی روابط کشورهای اسلامی با این رژیم بودیم. اگرچه این عادی‌سازی در برخی دولت‌ها شکل گرفته اما بین مردم هنوز پذیرفته نشده است. تمام تلاش‌های آنها بر این است که این عادی‌سازی را بین مردم بیاورند و به مردم بقبولانند.»
وی افزود: «نقش رهبران بزرگ مسلمان مثل آیت‌الله سیستانی، شیخ‌عیسی قاسم، سیدعبدالملک حوثی و امثالهم در مقابله با عادی‌سازی روابط با رژیم‌صهیونیستی مثال‌زدنی است. اما از نظر من نقش دانشجویان در مساله فلسطین امروز کمرنگ است و آنها آن‌طور که باید و شاید نقش خود را ایفا نکرده‌اند. این مساله تماما برعهده دانشجو است و ما باید با توجه به ادله سیاسی و مذهبی‌مان دربرابر این غده سرطانی بایستیم تا به ثبات و آرامش برسیم و قدس را به صاحبانش برگردانیم.»
یزدی ادامه داد: «قدس جدای از اهمیتی که دارد یک حلقه اتصال قوی بین تمام کشورهای جهان است. شاید گفتمان مشترکی با کشورهای آمریکایی و لاتین نتوانیم پیدا کنیم اما در قضیه فلسطین می‌بینیم که با آنها مشترک هستیم و آنها هم حلقه‌هایی برای دفاع از فلسطین تشکیل داده‌اند و مساله فلسطین و قدس موضوعی محوری و حلقه‌ای وصل بین ما و کشورهای دیگر جهان است. باید تلاش کنیم کارهای هماهنگی در سطح دانشجویان جهان اسلام صورت دهیم.»
این دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی گفت: «متاسفانه روز قدس به یک ویترین تبدیل شده و تاکنون کار بنیادینی انجام نشده است. اگر دانشجو تبیین نکند که دفاع از مساله فلسطین کار چه کسی است و ضرورت دفاع از فلسطین چیست پس چه کسی باید آن را انجام دهد؟ گاهی ما حتی در بازنشر اتفاقاتی که در فلسطین می‌افتد هم نمی‌توانیم موثر باشیم.»