به گزارش «فرهیختگان»، برای بررسی آخرین وضعیت دریاچه و مجادله ستاد احیای دریاچه ارومیه و وزارت نیرو با فرهاد سرخوش، رئیس استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت‌وگویی انجام دادیم و او در ارتباط با آخرین وضعیت این دریاچه به «فرهیختگان» گفت: هر سال حوضه آبریز دریاچه ارومیه همانند 6 حوضه دیگر کشور که منابع و مصارف سدها، حق‌آبه آب شرب، محیط‌زیست و بحث حق‌آبه کشاورزی مشخص و تعیین و تکلیف می‌شود. امسال در سال آبی 99 و 1400 در دی‌ماه توسط معاون وزارت نیرو، ‌خامسی این ابلاغ شد که از سدهای حوضه آبریز منطقه، حق‌آبه دریاچه ارومیه 640 میلیون مترمکعب است و باید این میزان رهاسازی به دریاچه داشته باشند. اما کل رهاسازی 165 میلیون مترمکعب بود. علت این است که وزارت نیرو ادعا دارد بارش کم بوده و مخازن سدها نرمال است و رهاسازی انجام نمی‌دهیم.

وی ادامه داد: بدون تعارف باید بیان کرد در سال آبی 97-96 کل بارش حوضه آبی دریاچه ارومیه 220 میلی‌متر بوده است، درحالی که در سال 1399 و 1400 بالای 250 میلی‌متر است یعنی این نشان می‌دهد بارش نسبت به آن سال‌ها بیشتر است. همان سال آبی 97-96، 461 میلیون مترمکعب رهاسازی به دریاچه ارومیه داشتیم. امسال بارش بیشتر شده اما رهاسازی کمتر شده است. وزارت نیرو چندین بار در خبرها و در کانال خود و درنامه‌ها اشاره کردند تمام حوضه‌های آبریز، مخازن سدها 20-19 درصد امسال نسبت به سال قبل کاهش دارد. یعنی بارش کمتر بوده و میزان مخازن به‌طور متوسط 20 درصد کمتر است ولی در حوضه آبریز استان آذربایجان غربی 20 درصد کاهش نداریم و از نرمال هم بیشتر است. این امر نشان می‌دهد نسبت به سایر سدهای حوضه آبریز، باید سدهای ما 20 درصد کاهش داشته باشد که این را شاهد نیستیم. اگر بارش هم کمتر شده، باید حق‌آبه را  به‌طور مساوی تقسیم کنیم یعنی هم حق‌آبه زیست‌محیطی باید کم شود و هم حق‌آبه کشاورزی کم شود. الان همه سر جای خود هستند و فقط حق‌آبه دریاچه ارومیه داده نمی‌شود. این مساله را پیگیر هستیم و در نامه‌هایی که نوشتیم این مساله عنوان شده که چرا تنها حق‌آبه دریاچه ارومیه داده نمی‌شود.

سرخوش بیان داشت: کل حجم آب دریاچه ارومیه در سال آبی 94-93، 500 میلیون مترمکعب بود. الان 5 میلیارد و 190 میلیون مترمکعب آب در دریاچه ارومیه هست. رودخانه‌هایی که وارد دریاچه می‌شد از دریاچه فاصله پیدا کرده بود. در جنوب دریاچه ارومیه از رودخانه زرینه‌رود و سیمینه‌رود و... 25 کیلومتر اتصال لایروبی ایجاد کردیم. کانال اتصال 25 کیلومتری برقرار کردیم و آب را به دریاچه ارومیه رساندیم. این میزان هزینه کردیم و روان‌آب را به دریاچه ارومیه منتقل کردیم. در تمام سطح کشور بیشترین لایروبی در استان ما انجام شده است. بهترین سردهنه‌های سازه‌ای(100 سردهنه سازه‌ای) کار کردیم که در زمان رهاسازی و فصول غیرزراعی کسی به این حق‌آبه دریاچه دست نزند و مستقیم وارد دریاچه شود. رودخانه‌ها را لایروبی کردیم یعنی این میزان عملکرد داشتیم تا آب را به دریاچه برسانیم اما متاسفانه در رهاسازی این مشکل را داریم که حجم ناچیزی وارد دریاچه شده است. با این همه اگر همین الان هم وزارت نیرو بخواهد حق‌آبه را بدهد فایده ندارد، ما فقط روان آب و رهاسازی را از آذرماه تا انتهای فروردین و اوایل اردیبهشت‌ماه انجام می‌دهیم چون 6-5 ماه فصول غیرزراعی است که هیچ‌گونه برداشت کشاورزی در طی این چند ماه نداریم. رهاسازی هم باید آن زمان انجام شود. الان اگر رهاسازی هم انجام شود آب در اختیار کشاورز قرار می‌گیرد یعنی آورده رودخانه را کشاورز برداشت می‌کند. ولی تا اوایل اردیبهشت‌ماه کسی حق ندارد به حق‌آبه زیست‌محیطی دریاچه دست بزند و تمام سردهنه‌ها بسته است و گشت‌هایی با اکیپ بازرسی هم در تمام رودخانه‌ها فعال هستند و این آب مستقیم به دریاچه می‌رود. از این به بعد آب برای برداشت کشاورز است برای همین تاثیرگذار نیست. باید به‌موقع این کار صورت می‌گرفت.