نیلوفر هوشمند، روزنامه‌نگار: بیش از یک‌سال است که شیوع کرونا موجب شده بسیاری از مسائل عادی زندگی متوقف شود. یکی از مسائلی که همواره به‌عنوان یک سنت در ماه رمضان بین دانشجویان و مسئولان کشور وجود داشت، افطاری دانشجویان با مسئولان کشور و رهبر انقلاب بود اما از زمانی که کرونا در کشور شیوع پیدا کرده است بسیاری از این ضیافت‌ها یا لغو یا به‌صورت محدود برگزار شدند. هرچند آن‌گونه که پیداست کرونا بهانه خوبی بود تا سفره افطاری و جلسات رمضانی برخی مسئولان اجرایی با دانشجویان مانند جلسات رئیس‌جمهور با وزرای علوم و بهداشت و نمایندگان تشکل‌های دانشجویی به‌طور کلی ملغی شود. این درحالی است که مقام‌معظم‌رهبری سال گذشته علی‌رغم شیوع کرونا به‌صورت محدود و با رعایت تمام پروتکل‌ها دیدار خود را برای ضیافت افطاری با دانشجویان به‌صورت مجازی به قوت سابق برگزار کردند.
بهانه این مرور دیدارهای رمضانی، نشست رئیس مجلس شورای اسلامی با نمایندگان اتحادیه دانشجویی است. محمدباقر قالیباف روز گذشته در نشستی صمیمانه در سالگرد آغاز دوره جدید مجلس میزبان دانشجویان شد؛ اتفاقی که برای دانشجویان به جهات مختلف اهمیت ویژه دارد. کمتر کسی آخرین دیدار رئیس مجلس با دانشجویان را به خاطر می‌آورد! قالیباف پس از حضورش در برنامه روز دانشجوی پیش از انتخابات مجلس، نشست و برخاست خاصی با دانشجویان نداشته و پیش از این هم علی لاریجانی با وجود سه دوره تکیه بر صندلی ریاست مجلس به تعداد انگشتان یک دست هم در محافل دانشجویی حاضر نشد و در طول تمام آن ۱۲سال شاید بیش از سه‌بار هم با نمایندگان دانشجویی گفت‌وشنود نداشت.
از آخرین دیدار قالیباف رئیس مجلس، با دانشجویان حدود دو سال می‌گذرد. وی ۱۶ آذر سال ۹۸ با حضور در مراسم‌های جنبش دانشجویی در‌واقع کاندیداتوری خود را برای حضور در مجلس علنی کرد و بعد از آن به‌صورت جلسات نقد و گفت‌وگو با حضور نمایندگان جنبش دانشجویی تا امروز محفلی را برگزار نکرده بود. حالا آن‌گونه که دانشجویان می‌گویند پس از چند دوره هماهنگی و ناهماهنگی، بالاخره قالیباف پای صحبت‌های دانشجویان نشست، آن‌هم در زمانی که بدون‌شک این نشست از حواشی انتخابات بی‌نصیب نخواهد ماند.
قطعا هرکدام از دانشجویان برای این یک‌سال و اندی که مجلس شورای اسلامی با شعار مجلس انقلابی روی کار آمده حرف‌های نگفته و نقدهایی به عملکرد این دوره از مجلس تاکنون برای اصلاح و بهترشدن عملکرد و بازگرداندن مجلس به جایگاه اولیه خود داشته‌اند. مساله شفافیت، پیگیری وضعیت تصویب و اصلاحات بودجه ازجمله مهم‌ترین مطالبات دانشجویان از مجلس شورای اسلامی بوده است. هرچند بیان کامل مسائل مورد توجه دانشجویان نیازمند بررسی انبوهی از نامه‌ها و بیانیه‌های آنها در طول یک‌سال گذشته است که در این مقال نمی‌گنجد.
نمایندگان اتحادیه دانشجویان روز گذشته به نمایندگی از دانشجویان کشور در حضور رئیس مجلس نکات و انتقادات مختلفی را مطرح کردند. از این‌رو با برخی از دانشجویان حاضر در این جلسه به گفت‌وگو نشستیم و از دغدغه مطرح‌شده آنها در دیدار با رئیس مجلس شورای اسلامی پرسیدیم که در ادامه می‌خوانید.
دبیر سیاسی دفتر اتحادیه تحکیم وحدت:
دیدار با رئیس مجلس از دو وجه متفاوت
علی بزرگخو، دبیر سیاسی دفتر اتحادیه تحکیم وحدت پیرامون جلسه افطاری رئیس مجلس با دانشجویان که شب گذشته برگزار شد، گفت: «این جلسه که به‌عنوان افطاری تشکل‌های دانشجویی با رئیس مجلس برقرار شد، ربطی به کاندیداتوری قالیباف ندارد و عنوان شده از این جهت که روز دانشجو شرایط دیدار با رئیس مجلس برای دانشجویان مهیا نشد، این برنامه را به‌عنوان جایگزین در نظر گرفته‌اند.»
دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت با اشاره به رویکرد تحکیم وحدت در این جلسه، گفت: «رویکرد ما در این جلسه دو نوع است؛ یک رویکرد ناظر بر بعد شخصی قالیباف و بعدی رویکردی بر بعد حقوقی وی. قالیباف درحال حاضر رئیس مجلس است و فرآیندی تحت‌عنوان فرآیند انتخاب مجلس طی کرده است، بعد از آن رأی نمایندگان را گرفته و رئیس مجلس شده است. یعنی هم رأی مردم را دارد و هم رأی نماینده‌ها را. در چنین فرآیندی به نظر می‌آید چون وی برنامه‌هایی برای حضور در انتخابات در‌صورت عدم حضور سیدابراهیم رئیسی دارد، پس یک بعد گفت‌وگوی ما با ایشان شخصی می‌شود و یک بعد حقوقی.»
قالیباف در قانون اقدام راهبردی موثر عمل کرد
بزرگخو با اشاره به عملکرد مجلس از زمانی که روی کار آمده تاکنون، گفت: «در مساله اقدام راهبردی، قالیباف خصوصا در جلساتی که با سران قوا دارند تاثیرگذار هستند و جای گفت‌وگو دراین باره بود اما بر سر قوانینی که شاید ما نسبت به آنها حرفی داشته باشیم و بخواهیم بزنیم طبیعتا ایشان مسئول مستقیم نیست و ما مواردمان را با عنوان نمایندگان کل مجلس به وی انتقال داده و انتظار هم داریم از نمایندگانی که در آن حوزه و فراکسیون‌های ذی‌نفوذ هستند و دارند کار انجام می‌دهند، پیگیری کند.»
چرا طرح اصلاح قانون ریاست‌جمهوری، باید ابتر بماند؟
وی پیرامون اولویت‌بندی مباحث گفت‌وگو با قالیباف، اظهار داشت: «یک‌سری از سوال‌ها انتخاباتی است و بیشتر در جلسه به وجود می‌آمدند. این سوالات احتمالا همین الان در ذهن جامعه هم وجود دارد و ما سوال‌های کف جامعه را از وی پرسیدیم. همچنین باید در نظر داشته باشیم که ناظر به وقت انتخابات و ناظر بر مجلس یک‌سری قوانینی وجود دارد. مثلا یک قانونی ثبت شد به نام قانون طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست‌جمهوری که قالیباف در مقام موافق این طرح در صحن علنی مجلس صحبت کرد. سپس این طرح چندبار در شورای نگهبان اصلاح شده است و به شورای نگهبان و بخش سیاستگذاری‌های کلان جمهوری اسلامی در مجمع تشخیص مصلحت رفت و برگشت داشته است.»
بزرگخو ادامه داد: «متاسفانه کلا بخش‌هایی از این قانون که به آن امیدوار بودیم حذف شده است و فقط آن بخش‌هایی که محدودیت‌ها را در انتخابات تشدید می‌کرد، باقی مانده است. البته ما با طرح ابتدایی هم مخالف بودیم و حالا این طرحی که الان موجود است وضعیت به‌هم‌ریخته‌ای دارد. البته تقریبا اشکالات آن رفع شده و منتظر رأی نظارت بر حسن سیاست‌های کلی نظام در مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند و اگر آنها بله را بدهند دیگر کارش تمام می‌شود و این یک سوال برای ما بوده و هست که به هرحال باید پاسخگو باشند.»
تمرکز نمایندگان بر انتخابات برای مردم سوال‌برانگیز است
دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت اضافه کرد: «ناظر بر اینکه در سالی که کرونا داریم و شرایط رخوت جامعه را گرفته، در این سال چرا باید مجلس ما یک قانونی را تصویب کند که اتفاقا این بر طبل کم‌مشارکتی و بی‌مشارکتی بکوبد و مقداری تاثیر منفی روی اعتماد عمومی و ملی بگذارد؟ در این زمینه بد کار کرده‌اند. ما یک‌سری نکاتی در این زمینه داریم و یکی از موضوعات گفت‌وگوی ما با مجلس و قالیباف است.»
وی با اشاره به کاندیدا شدن چند نفر از مجلس در انتخابات ریاست‌جمهوری، گفت: «تعداد زیادی از اعضای هیات‌رئیسه مجلس در بحث انتخابات ریاست‌جمهوری کار می‌کنند، خودشان گفته‌اند که چهار نفر مستقیما کار می‌کنند؛ قالیباف، نیکزاد و امیرآبادی و شخص دیگر قاضی‌زاده است که مستقیما می‌خواهد کاندیدا شود. این تحرک مجلس یک سوال را برای مردم به وجود آورده است که آنها رسالتی در مجلس دارند و اگر بخواهند این رسالت را به وجود بیاورند نیازمند تمرکز هستند، با انجام فعالیت انتخاباتی چگونه می‌توانند روی مجلس تمرکز کنند؟»
مجلس به جای مشکلات مردم به فعالیت انتخاباتی سرگرم شده
بزرگخو افزود: «نماینده مردم در مجلس نیازمند این است که روی مشکلات و مسائل مردم تمرکز کند. فعالیت انتخاباتی داشتن اشکالی ندارد، منتها اینکه با قصد و هدف فعالیت‌های انتخاباتی وارد مجلس شوند، محل اشکال است؛ چراکه جایگاه نماینده مشخص است و ما نباید از مجلس استفاده کنیم برای اینکه حیات سیاسی خودمان را ادامه دهیم. مجلس خاصا محل حل مشکلات مردم است و اینکه از هیات‌رئیسه ما، چهار نفر برای انتخابات ریاست‌جمهوری اقدام کرده‌اند این یعنی مجلس را به پله‌ای برای ریاست‌جمهوری تبدیل کردند که به‌هیچ‌وجه درست نیست. ما می‌گوییم حل مشکلات مردم نیاز به تمرکز دارد واقعا کسانی که می‌خواهند مشکلات مردم را حل کنند باید برای مجلس اقدام کنند، اشکال ندارد هم بایستند هم برای انتخابات ریاست‌جمهوری اقدام کنند ولی نه اینکه فضای کل مجلس کاملا انتخاباتی شود، مجمع هم که کاملا تعطیل شده است.»
مجلس نباید در برابر مذاکرات سکوت کند
دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت گفت: «کلا نمایندگان دوهفته می‌خواهند به انتخابات بپردازند و این هم یک انتقاد دیگر است. ناظر بر خود مصوباتی که اجرا شده است و بحث طرح اقدام راهبردی که انجام شده هم یک نکته داشتیم. الان ما در وین مذاکراتی را داریم که نمایندگان کشور درحال انجام آن هستند. اما فضای اعتماد عمومی به‌شدت کم شده و اعتماد جنبش دانشجویی هم نسبت به مذاکره‌کننده‌ها به‌شدت پایین است؛ چراکه مذاکره‌کنندگان 1400 همان مذاکره‌کنندگان سال 94 هستند و حتی ترکیب آن دست نخورده. پس طبیعی است که نتایج مشابه با آن را رقم خواهند زد.»
وی در پایان تصریح کرد: «سوالی که در ذهن ما مطرح می‌شود این است که مجلس طرح خوبی به نام اقدام راهبردی دارد ولی چرا این طرح را ادامه نمی‌دهد؟ و چرا مواضع انقلابی نمی‌گیرد؟ و چرا برای اجرای این لوایح به دولت فشار نمی‌آورد؟ این هم سوالی است که در حوزه سیاست خارجه از وی داشتیم. البته یک سوال دیگر که من از قالیباف داشتم این بود که اگر کاندیدا شوید با چه شعاری وارد می‌شوید؟»
دبیر اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان:
مردم نشانه‌های جدی تلاش برای حل بحران‌های اقتصادی از مجلس ندیدند
توحید تقی‌زاده، دبیر اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان پیرامون این دیدار دانشجویی با رئیس مجلس گفت: «یکی از مسائلی که در اولویت گفت‌وگوی ما با قالیباف قرار داشت مساله انتخابات مجلس و حواشی آن مثل مسائلی بود که بر سر ائتلاف و وحدت در انتخابات اتفاق افتاد و یک‌سری از آقایان برای سهم‌خواهی درصدد آن شدند لیست‌ها تغییر کنند و یک‌سری افراد دیگر در لیست قرار بگیرند.»
دبیر اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان ادامه داد: «یکی‌دیگر از مباحثی که دغدغه ما برای صحبت در این جلسه بود انتظارات و توقعات از مجلس بعد از تشکیل آن به‌عنوان مجلس انقلابی بود که مردم انتظار داشتند یک‌سری تصمیم‌ها در مجلس اتخاذ شود که مسیر معیشتی زندگی مردم را تسهیل کند و در بحران‌های اقتصادی و معیشتی که با بی‌تدبیری دولت اتفاق افتاده ورود پیدا کند و جلوی روند اشتباه دولت را بگیرد، اما عملا آنچه تاکنون از مجلس دیده شده، نشانه‌ای از تلاش جدی مجلس برای رفع این بحران‌ها نبوده است.»
مجلس نسبت به ترک فعل مدیران نظارت و ورود کند
وی در ادامه گفت: «همچنین به این نکته اشاره کردیم که استنباط ما بر این است و جامعه هرازگاهی این را می‌گوید که یک‌سری مصونیت‌ها برای این مدیران دولتی ایجاد شده که اصلا دغدغه برطرف کردن مشکلات را ندارند و مجلس به‌عنوان جایگاه ناظری که باید نظارت کند و در مواقعی که ترک فعل و سوءمدیریت صورت می‌گیرد ورود کند، اما متاسفانه مجلس این جایگاه خودش را تا حدودی از دست داده است و برای این آقایان یک مصونیت پوشالی ایجاد شده است.»
تقی‌زاده با اشاره به حواشی‌ا‌ی که در یک‌سال گذشته از سوی دولت برای مجلس ایجاد شده، گفت: «در این یک سال و اندی که مجلس تشکیل شده است، دولتی‌ها و یک‌سری افراد نزدیک به دولت درصدد این بودند تا هر بی‌تدبیری که در داخل کشور اتفاق می‌افتد را بر سر مجلس بیندازند و مجلس را دچار حواشی کنند. بعضا یک‌سری از نمایندگان داخل مجلس به این حواشی بال و پر و ضریب می‌دادند. از مواردی که می‌شود به حواشی مجلس در یک سال گذشته پرداخت می‌توان به دریافت خودروی دنا با بودجه بیت‌المال توسط نمایندگان، درخواست استفاده از واکسن برای نمایندگان و بدرفتاری نماینده مجلس به پلیس راهور اشاره کرد.»
لزوم داشتن یک رسانه واحد در مجلس شورای اسلامی
دبیر اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان در ادامه با اشاره به رسانه‌زدگی نمایندگان مجلس گفت: «متاسفانه نمایندگان مجلس دچار نوعی رسانه‌زدگی شده‌اند. اغلب آنها درصدد این هستند تا اتفاقاتی را که در داخل مجلس می‌افتد هرچه زودتر رسانه‌ای کنند و به اسم خودشان بزنند، به نظرم این یک رسانه‌زدگی است. پیشنهاد ما بر این بود که یک‌سری سازوکارها حتما ایجاد شود مبنی‌بر اینکه یک صدای واحد از مجلس بیرون بیاید و اخبار مجلس لحظه به لحظه مخابره شود و اتفاقات و اخبار مهم مجلس در لابه‌لای حواشی تولیدشده توسط برخی نمایندگان به فراموشی سپرده نشود.»
وی در پایان با اشاره به اینکه در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری قرار گرفته‌ایم، گفت: «یک‌سری اخبار ضدونقیض درباره انتخابات می‌شنویم و پرسش ما از رئیس مجلس مبنی‌بر ورود یا عدم ورود وی به انتخابات به‌صورت شفاف بود. در اذهان عمومی این تداعی شده که قالیباف یک سال و سه ماه است که از مردم رأی گرفته و به‌عنوان نماینده مردم در داخل مجلس دارد کار می‌کند و انتظار دارند این شخص آرای مردم را محترم بشمارد و در داخل مجلس بماند، می‌خواهیم او تکلیف خودش را برای ورود یا عدم ورود به انتخابات ریاست‌جمهوری روشن کند.»
دبیر اتحادیه انجمن‌های مستقل دانشجویان سراسر کشور:
مطالبه اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل از رئیس مجلس
ایمان احمدی، دبیر اتحادیه انجمن‌های مستقل دانشجویان سراسر کشور، پیرامون دیدار با قالیباف گفت: «باتوجه به اینکه جلسه ما با رئیس مجلس بود و در محل مجلس هم برگزار شد و موضوع آن ارزیابی مجلس در یکی دو سال گذشته بوده است، تمرکز ما روی گفت‌وگو درباره عملکرد خود مجلس طی یک‌سال و اندی اخیر بود و تصمیمی برای گفت‌وگو درباره ریاست‌جمهوری نداشتیم.» دبیر اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل گفت: «بیشتر تمرکز ما بر این است که با نقد منصفانه به عملکرد مجلس و بازگرداندن مجلس شورای اسلامی به جایگاه واقعی خود بپردازیم، اما تشکل‌های دیگر درباره مساله ریاست‌جمهوری از وی سوال‌هایی داشتند.»
لزوم تجدیدنظر در نحوه اداره مجلس
وی افزود: «نحوه اداره مجلس، سازوکار برخی ارکان زیرمجموعه مجلس مثل مرکز پژوهش‌ها، نحوه چیدمان کمیسیون‌ها، اداره آنها و همچنین کمیسیون زنان مجلس و لوایح و قانون‌هایی که در حوزه زنان و خانواده ابتر مانده یا نیاز به اصلاح دارند و هنوز روی آنها تجدیدنظر نشده است، از دغدغه‌هایی بود که ما برای گفت‌وگو با رئیس مجلس برای مطرح کردن آماده کرده بودیم.»