خالد قدومی، نماینده جنبش اسلامی حماس در تهران در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از دوستی 10ساله خود با مرحوم شیخ‌الاسلام و نقش وی در پیشبرد آرمان قدس شریف گفت. مشروح این گفت‌وگو را که به‌صورت یادداشت شفاهی تنظیم شده است، در ادامه از نظر می‌گذرانید.
شیخ‌الاسلام(ره) مردی مجاهد بود. آغاز آشنایی من با وی حدود 12-10سال پیش قبل در سوریه شکل گرفت. ویژگی‌های شخصیتی مرحوم شیخ‌الاسلام زیاد است اما درباره پروژه مقاومت، از لحاظ پروژه اسلام و انقلاب اسلامی یک شخصیت عملیاتی بودند. کاری را که باید انجام می‌دادند بدون اینکه به او گفته شود، انجام می‌داد و منتظر تشکر و تحسین کسی نبود. ویژگی مهمی که برای شاگردان مقاومت و همه مومنان که در این راه قدم برمی‌دارند مهم است، مساله عملیاتی‌بودن اوست. تنها به ان‌شاءالله گفتن و حرف زدن اکتفا نمی‌کرد. او هرگز این ویژگی را که کار امروز را به فردا بیندازد، نه دوست داشت و نه انجام می‌داد. ویژگی مهم شخصیت شیخ‌الاسلام عملیاتی‌بودن وی بود.
ایشان با گروه‌های مقاومت چه در سطح مشورت دادن و چه در سطح سیاست، چه در سطح دیپلماسی و چه در سطح امور عینی و فعلی و عملیاتی موثر بود، ایشان شریک و دوست مقاومت بودند و در همه ابعاد پروژه مقاومت نقش مهمی را ایفا کردند.
نقش موثر ایشان در مساله آرمان آزادی قدس نشات‌گرفته از ایمان و اعتقاد وی به این مساله بود. در اردوگاه‌های لبنان با فلسطینی‌ها تعامل می‌کردند تا مساله فلسطین را یاری کنند، در هر مسئولیت سیاسی که قرار می‌گرفتند پیگیری مساله فلسطین برایشان در اولویت بود زمانی که در مجمع تقریب مذاهب با طرح موضوع فلسطین به‌عنوان زمینه‌ساز وحدت اسلامی، کنفرانسی بزرگ و فوق‌العاده تشکیل دادند. ایشان یک دیپلمات انقلابی بود. در هر مسئولیتی که قرار می‌گرفت در مسیر حل مشکلات پیش‌قدم بود و سعی می‌کرد مسائل را تا جایی که در تعارض بین مبانی اسلام و انقلاب نباشد، حل کند. مرحوم شیخ‌الاسلام همواره بیان می‌کرد اگر کل دنیا فلسطین را ترک کند ما مجاهدین در ایران و انقلاب اسلامی فلسطین را ترک نمی‌کنیم. ایشان مساله آزادی قدس را یک تکلیف دینی می‌دانست و معتقد بود مساله مصالح و منافع ذاتی در این امر مقدس جایی ندارد.
در مواقع اختلاف‌نظر یک فرد مهذب و دوراندیش بود. اینچنین نبود که دیگران را تحت فشار برای پذیرش نظر خود قرار دهد. در جایی که معتقد بود نقطه‌نظرات دیگران اشتباه است با تربیت والا و ادبیات خوب نظرات خود را بیان می‌کرد. دوست شما باید فردی باشد که به شما دروغ نگوید. اینکه همیشه حرف شما را قبول کند، دوست نیست. شیخ‌الاسلام مومن بود و هر ویژگی مثبت یا منفی‌ای که در دیگران وجود داشت را به راستی بیان می‌کرد و دروغ نمی‌گفت.
ویژگی‌های مهم معنوی شیخ‌الاسلام احترام به شعائر اسلامی بود. من شاهد بودم در جلسات با شخصیت‌های رسمی و غیررسمی اگر صدای اذان را می‌شنید بلند می‌شد و برای نماز می‌رفت. اگرچه همه مومنان نماز را احترام می‌کنند، اما به فرمایش پیامبر اسلام از بهترین کارها نماز اول وقت است. شیخ‌الاسلام در این امر اهتمام ویژه داشت.
نویسنده: محمدامین ایمانجانی، خبرنگار