ابوالقاسم رحمانی، روزنامه‌نگار: با سیدعلیرضا ناجی، رئیس مرکز ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری و عضو کمیته ملی واکسن کووید گفت‌وگویی انجام دادیم. او در ارتباط با آخرین اتفاقات و تحولات در حوزه تهیه و تولید واکسن کرونا در ایران ابتدا به ماجرای ادغام مرحله دوم و سوم واکسن کووایران برکت اشاره کرد و به «فرهیختگان» گفت: «سابقه ادغام کردن فازها در تهیه واکسن وجود دارد. مسلما 70 و خرده‌ای واکسنی که در حال ترایال هستند، اگر بررسی کنید، برخی به فاز یک و دو رسیده و در ادامه این کار را کرده‌اند. در تمام دنیا این مساله وجود دارد. درمورد کشور ما نیز باتوجه به اینکه حالت اورژانسی دارد و ضرورتی که ازنظر زمانی وجود دارد، این تصمیم هم گرفته شده و باتوجه به نتایج خوبی که در فاز اول از واکسن برکت گرفته شده، ترجیح این است که سریع‌تر این کار انجام شود و فاز دو و سه با هم ادغام کنند که سریع‌تر به نتیجه برسند و بتوانند تصمیم‌گیری کنند. ادغام کردن فازهای دو و سه که درباره برکت وجود دارد امر عجیبی نیست و واکسن‌هایی در سازمان جهانی بهداشت وجود دارد که فاز یک و دو یا فاز دو و سه را با هم ادغام کرده‌اند.»
در شرایط موجود مجبوریم زودتر به تولید انبوه برسیم
ناجی در پاسخ به این سوال که آیا از الان می‌توان تولید انبوه واکسن کووایران را آغاز کرد و تولید بیش از یک میلیون‌ونیمی این واکسن در فروردین‌ماه چه توجیهی دارد، گفت: «واقعیت این است که برای تولید این واکسن با نتایجی که گرفته‌ایم و امیدی که به نتایج مربوط به واکسن داریم و اینکه واکسن برکت واکسنی شناخته‌شده است و به دلیل طرز تولید آن به‌عنوان ویروس کشته شده، عوارض آن مشخص است و سابقه تولید را داریم و واکسن‌های دیگری هم با این روش ساخته شده و باتوجه به نتایجی که در فاز اول گرفتند و مناسب بود، تصمیم بر این گرفته شده که تولید صورت بگیرد و سریع‌تر به‌سمت تولید انبوه بروند که زمان را بتوانیم مدیریت کنیم. واقعیت این است که احتیاج داریم واکسیناسیون به‌صورت رسمی انجام شود و نگرانی مردم در این زمینه وجود دارد. برای اینکه بتوانیم مدیریت زمان کنیم و زودتر به این امر دست یابیم این تصمیم گرفته شده و باتوجه به میزان دوز موردنیاز در ایران برای اینکه بتوانیم به ایمنی جمعی برسیم، باید روی محصولات داخلی خود تکیه کنیم و تهیه آن میزان دوز واکسن از منابع خارجی در این زمان کوتاه غیرممکن است. باید این آمادگی را داشته باشیم و در داخل فضا را ایجاد کنیم تا وقتی به نتیجه قطعی رسیدیم این کار انجام شود.»
کاهش سهم واکسن ایران از صندوق کوواکس!
رئیس مرکز ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری با اشاره به سرعت پایین واردات واکسن در تمام کشورهای دنیا و همچنین کاهش سهم ایران در صندوق کوواکس افزود: «آن چیزی که از صندوق کوواکس به ما وعده داده شده تا اردیبهشت‌ماه است، ابتدا تعداد دوز بیشتری بود و الان کوواکس آن را پایین می‌آورد. وضعیت درحال حاضر در حالت اورژانس تهیه واکسن در دنیا قرار دارد و رقابتی بین کشورها برای تهیه واکسن شده و منابع محدود است، درنتیجه تهیه واکسن کار سختی است. اخیرا در آمریکا اعلام کرده‌اند آمریکا واکسن به مکزیک و کانادا نمی‌دهد و تمام تولید داخل را برای مردم آمریکا استفاده می‌کند. اینها نشان‌دهنده این است که تولید محدود و تقاضا بسیار بالا است و تهیه واکسن مشکل خواهد شد. صندوق کوواکس قول داده بود تعداد بالایی را به ایران می‌دهد، درحالی‌که الان به 3 میلیون و 200 هزار دوز رسیده است که تا آخر اردیبهشت به ما تحویل دهند. همه اینها نشان می‌دهد تهیه واکسن از منابع خارجی مشکل شده است. تمام تلاش‌ها در این‌باره صورت می‌گیرد، ولی تمرکز زیادی برای تولید داخل داریم. هم پروژه مشترک ایران و کوبا است که به نتیجه می‌رسد و هم تولید مشترک اسپوتنیک‌وی است که در شرکت اکتوور این موضوع شروع شده و در موسسه سرم‌سازی رازی نیز تولید واکسن داریم، اینها درکنار هم جلو می‌رود و امیدواریم سال آینده در دسترس مردم قرار گیرد.»
ما هنوز کرونا را نشناخته‌ایم!
در پایان، ناجی با انتقاد از رویه مدیریت کرونا در کشور و تکرار اشتباهات گذشته خاطرنشان کرد: «قریب‌الوقوع بودن موج چهارم و خطرناک بودن آن درست است و این گوشزد واجبی است. موج چهارم این‌طور نیست که ایستاده باشیم و از آن استقبال کنیم. همه بستگی به رفتار ما دارد. باز شاهد هستیم در سطوح تصمیم‌گیری، بالاتر از آنچه کارشناسان وزارت بهداشت درباره آن صحبت می‌کنند، تصمیم‌گیری‌ها دیر و بی‌موقع یا با تعلل صورت می‌گیرد. مثلا درباره مسافرت‌های نوروز که ابتدا صحبت شد می‌توانند به مسافرت عید بروند و دوباره عنوان کردند مسافرت به شهرهای نارنجی و قرمز صورت نمی‌گیرد و مسافرت به شهرهای آبی امکان‌پذیر است. این هم نشان می‌دهد ما هنوز درک نکرده‌ایم کرونا به چه معنی است؛ اینکه بخواهیم بگوییم مسافرت به شهرهای آبی صورت گیرد و آنها را نیز قرمز کنیم. این از مواردی است که به‌نظر می‌رسد حرف کارشناسی درستی نیست و درک درستی از کووید نشده است. یا درخصوص قرنطینه کردن و تعطیل کردن شهرها به تعبیر یکی از دوستان انگار پول درآوردن و کار کردن در شهرستان‌ها از واجبات مردم نیست، وگرنه در تهران همه بازارها باز است و مردم سر کار می‌روند و در کافی‌شاپ هستند و در شمال شهر قلیان سرو می‌شود و همه در بازار می‌چرخند. این نشان‌دهنده این است که تصمیم درستی نمی‌گیریم و باتوجه به سوابقی که وجود دارد، باید این موارد کنترلی را دقیق‌تر کنیم. خیلی از چیزهای دیگر در این مدت اتفاق افتاده است؛ مثلا امتحانات دکتری و... که نگرانی زیادی بین مردم به‌وجود آورده است. کسانی که داوطلب بودند می‌خواستند این به زمان مناسب‌تر موکول شود. همه اینها اتفاق نیفتاد و قول دادند با اجرای پروتکل‌های دقیق این آزمون‌ها را برگزار کنند. من نمی‌دانم امکان‌پذیر است که پروتکل‌ها را به‌صورت دقیق برگزار کنیم یا خیر. این را نمی‌توانم صددرصد بیان کنم، اما پیغام‌های زیادی در این‌باره به ما رسید که اظهار نگرانی کردند. این مسائل وجود دارد و به‌نظر من ما از نظر قواعد کنترلی باید دقیق‌تر باشیم و دوباره روی این قوانین کار کنیم و تصمیمات را به‌موقع بگیریم و به‌خوبی اجرا کنیم. به‌عقب انداختن تصمیمات و درست فکر نکردن باعث می‌شود شاهد موج چهارم باشیم.»