سارا طاهری ،روزنامه نگار: «بنیاد شهید تاکنون کمتر از ۵۰درصد مطالبات دانشگاه آزاد را پرداخت کرده است.» این خبری است که دیروز از سوی رئیس مرکز شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی منتشر شد. خبری که نشان می‌دهد بنیاد شهید و امور ایثارگران هنوز عزمی برای پرداخت مطالبات دانشگاه آزاد ندارد. حرف از بدهی‌های بنیاد شهید به دانشگاه آزاد، حرف امروز و دیروز نیست و سال‌هاست که بزرگ‌ترین دانشگاه حضوری جهان را با مشکلات عدیده مالی روبه‌رو کرده است. از همان زمانی که تحصیل رایگان دانشجویان شاهد و ایثارگر تصویب شد.
سال 89 بود که در قانون برنامه پنج‌‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران تحصیل رایگان این دسته از دانشجویان به‌صراحت موردتاکید قرار گرفت. براساس بند «ک» ماده 20 این قانون شهریه دانشجویان جانباز 25درصد و بالاتر و فرزندان آنان، فرزندان شاهد، آزادگان و فرزندان آنان و دانشجویان تحت‌پوشش کمیته امداد امام‌خمینی(ره) و سازمان بهزیستی باید از محل اعتبارات ردیف مستقل معاونت (برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور) تامین شود. اجرای قانون پنجم توسعه از سال 90 آغاز شد و متعاقب آن این موضوع در قانون بودجه این سال هم در ماده 113 موردتاکید قرار گرفت. براساس ماده 113 قانون بودجه سال 90، هزینه‌‌های مربوط به مراکز آموزشی و پژوهشی غیردولتی این ایثارگران توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران از طریق مبادله موافقتنامه با معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور در ابتدای هر نیمسال تحصیلی پرداخت میشود.
حالا سال‌هاست که دانشجویان شاهد و ایثارگر در دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت رایگان مشغول تحصیل هستند اما یک‌بار از سال 92 پرداخت شهریه این دانشجویان از سوی بنیاد متوقف شد و حالا از سال 95. آن‌طور که رئیس مرکز شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی به «فرهیختگان» گفته است بنیاد شهید از سال 95 هیچ‌گونه شهریه‌ای به دانشگاه آزاد پرداخت نکرده و پرداخت این بدهی را به امروز و فردا موکول میکند.این درحالی است که هزینه تحصیل دانشجویان شاهد و ایثارگر باید به‌صورت ترم به ترم به دانشگاه پرداخت شده و تسویهحساب صورت می‌گرفت اما این اتفاق نیفتاده است.
عدم پرداخت مطالبات دانشگاه آزاد درحالی صورت گرفته که شرایط اقتصادی به‌‌واسطه شیوع بیماری کرونا دچار وضعیت خاصی است و شرایط فعلی دانشگاه آزاد نیز تابعی از این شرایط است. از سویی برخی دانشجویان در پرداخت شهریه خود به‌‌واسطه مشکلاتی که برای درآمد خود یا خانواده‌هایشان به وجود آمده، دچار مشکل هستند و در چنین شرایطی دولت نهتنها هیچ کمکی به دانشگاه آزاد اسلامی نداشته، بلکه بدهی خود را هم پرداخت نمی‌‌کند. امروز و فردا کردن بنیاد شهید برای پرداخت بدهی خود به جایی رسید که پای این موضوع برای نخستین‌‌بار به قانون بودجه سال 99 مصوبه مجلس شورای اسلامی نیز باز و در این قانون به‌صراحت بر پرداخت آن از سوی دولت تاکید شد اما با گذشت حدود یک سال از آغاز سال جدید اقدامی برای حل آن صورت نگرفته است.
دانشگاه آزاد به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه حضوری جهان، حدود ۳۸درصد از دانشجویان و بار آموزش عالی کشور را برعهده دارد؛ درحالی‌که هیچ اعتباری از دولت دریافت نمی‌‌کند و حتی مالیات و حق تامین اجتماعی هم پرداخت میکند؛ همچنین دانشگاه آزاد در اجرای قانون و آیین‌نامه دولت، به نحو احسن پذیرای دانشجویان شاهد بوده است. حالا یکی از دغدغههای حال‌حاضر مسئولان این دانشگاه در کنار سایر موضوعات مالی، افزایش حقوق کارکنان و اعضای هیات‌علمی است که تامین آن و رفع دغدغههای کارکنان و اساتید دانشگاه آزاد، مستلزم وصول همین مطالبات است. بنابراین با توجه به شرایط کنونی و شیوع ویروس کرونا و افت دریافت شهریه‌‌های دانشجویی و درآمدهای غیرشهریه‌‌ای، انتظار می‌رود این بدهی‌ها هرچه سریع‌تر پرداخت شود.
توقف پرداخت شهریه دانشجویان ایثارگر دانشگاه آزاد از سوی بنیاد شهید
احمد صالحی‌آرا، رئیس مرکز شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص مطالبات دانشگاه آزاد از بنیاد شهید، گفت: «بنیاد شهید و امور ایثارگران از سال 95 تاکنون در پرداخت شهریه دانشجویان شاهد و ایثارگر اقدامی انجام نداده است؛ این درحالی است که سیستم آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی نسبت به انجام وظایف خود در رابطه با امور آموزشی اقدامات لازم را دنبال کرده است.»
او اضافه کرد: «این مطالبات هر ترم تجمیع شده و متاسفانه در تمام کشور و تمام واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی نیز این مشکل وجود داشته و تنها مختص به یک استان نبوده است. به‌عبارت بهتر بنیاد شهید از سال 95 تاکنون به‌طورکلی پرداخت هرگونه شهریه‌ای به دانشگاه آزاد اسلامی را متوقف کرده است.»
رئیس مرکز شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه از همان سال تاکنون جلسات مختلفی نیز درخصوص این معوقات با مسئولان مالی و سایر مسئولان بنیاد شهید در استان‌ها برگزار شده است، اظهار کرد: «این دوستان در جلسات مختلف اعلام کردند که بودجه لازم را از دولت دریافت نکرده‌اند و به همین جهت در پرداخت مطالبات نیز دچار مشکل هستند. متاسفانه میزان این مطالبات نیز سنگین است، چراکه تعداد دانشجویان شاهد و ایثارگری که افتخار خادمی آنها را در دانشگاه آزاد اسلامی برعهده داریم، تعداد قابل‌توجهی است.»
مطالبات دانشگاه آزاد از بنیاد شهید نزدیک به 3 هزار میلیاردتومان بوده است
او با بیان اینکه دانشجویان شاهد و ایثارگر مشغول تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی سطوح مختلفی از کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری را دربرمی‌گیرند، ادامه داد: «میزان مطالبات دانشگاه آزاد اسلامی از بنیاد شهید و امور ایثارگران نزدیک به 3 هزار میلیاردتومان بوده که این طلب از آنها مطالبه شده اما متاسفانه بنیاد شهید کمتر از ۵۰درصد مطالبات دانشگاه را پرداخت کرده و نسبت به پرداخت مابقی مطالبات هنوز اقدامات موثری انجام نشده است.»
صالحی‌آرا تاکید کرد: «در مقاطع مختلفی نیز جلساتی در این خصوص با مسئولان بنیاد شهید برگزار شده و بنیاد متعهد به پرداخت این مطالبات شده اما تاکنون به تعهد خود عمل نکرده است. البته عدم پرداخت مطالبات دانشگاه آزاد اسلامی از سوی بنیاد هیچ خللی در انجام وظایف آموزشی ما در قبال دانشجویان عزیز شاهد و ایثارگر ایجاد نکرده است. خصوصا در دوره جدید مدیریتی که آقای دکتر ولایتی، رئیس هیات‌موسس و هیات‌امنای دانشگاه و دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی سکاندار این دانشگاه شدند، درخصوص امور آموزشی شاهد ایثارگر به‌جد مطالبه‌گر بوده و همیشه پیگیر هستند تا مشکلی در آموزش این دسته از دانشجویان ایجاد نشود.»
هیچ خللی در آموزش دانشجویان شاهد و ایثارگر ایجاد نشده است
او در ادامه تصریح کرد: «مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی برای آموزش کامل دانشجویان شاهد و ایثارگر همواره پیگیری‌های لازم را انجام دادند، بنابراین بنیاد شهید و امور ایثارگران باید به وظایف خود عمل کند که این وظیفه نیز همان پرداخت شهریه‌ها و مطالبات دانشگاه آزاد اسلامی است.»
رئیس مرکز شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه توضیح داد: «مذاکرات فیمابین دانشگاه آزاد و مسئولان بنیاد شهید طی این سال‌ها ادامه داشت و در زمان حجت‌الاسلام شهیدی، ریاست بنیاد شهید و امور ایثارگران این مباحث به‌جد پیگیری شد و ایشان پیگیر بود تا به هر نحوی این مطالبات پرداخت شود. حتی جلسات مستقیمی را نیز در این خصوص با دکتر طهرانچی، ریاست دانشگاه آزاد اسلامی برگزار کردند و براساس تعهد قلبی‌شان نسبت به این ماجرا خود شخصا پیگیر مطالبات بودند.»
بدنه بنیاد تمایلی برای تسویهحساب مالی و ادای دین نسبت به دانشگاه آزاد ندارد
او بیان کرد: «اما متاسفانه این روش توسط سایر مسئولان بنیاد دنبال نشد و احساس ما این است که بدنه بنیاد تمایل چندانی به انجام این تسویهحساب مالی و ادای دین نسبت به دانشگاه آزاد ندارد؛ اما مسئولان اصلی بنیاد مصر هستند که حتما این مشکل حل شده و معوقات تسویهحساب شود. حتی بعد از انتصاب آقای اوحدی به‌عنوان ریاست جدید بنیاد شهید و امور ایثارگران ایشان یکی از موضوعات کاری خود را بحث پرداخت مطالبات دانشگاه آزاد قرار داد و یک جلسه جدی نیز در مهرماه سال جاری با حضور ایشان و کارشناسان ذی‌ربط در دانشگاه آزاد برگزار و مباحث تخصصی در این جلسه مطرح و قرار بر این شد تا طی دو ماه مطالبات دانشگاه آزاد پرداخت شده و بدهی بنیاد تسویه شود.»
صالحی‌آرا با بیان اینکه حتی بعد از این جلسه نیز بنیاد به تعهد خود عمل نکرد و بدهی دانشگاه پرداخت نشد، اضافه کرد: «بنابراین تصمیم گرفته شد تا یک قرارداد بین دانشگاه آزاد اسلامی و بنیاد شهید تنظیم شود تا براساس آن قرارداد یا تفاهمنامه، سیستم آموزشی دانشگاه، تعهدات آموزشی خود را اجرا کند و بنیاد شهید نیز پرداخت بدهی‌ها را انجام دهد که باز در رابطه با عقد قرارداد نیز علی‌رغم پیگیری‌های مستمر از سوی دانشگاه آزاد، هنوز عقد قرارداد صورت نگرفته است.»
یکی از موضوعاتی که در این میان موردتوجه است، سخنان و گفتوگوهای برخی مسئولان بنیاد شهید با رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها است. طی این چند وقت اخیر خبرهایی مبنی‌بر پرداخت طلب‌های دانشگاه آزاد از بنیاد شهید منتشر و حتی در یک خبر اعلام شد که تمام بدهی‌های بنیاد به دانشگاه تسویه شده است. در یک خبر نیز از سوی مسئولان بنیاد شهید در آبان‌ماه امسال اعلام شد که از سال ۹۳ بدهی بنیاد به مبلغ ۱۶ هزار میلیارد ریال به دانشگاه آزاد باقی مانده بود که امسال پرداخت شده است. این درحالی است که طبق گفته مسئولان دانشگاه آزاد این اتفاق نیفتاده است.
پرداخت کامل مطالبات دانشگاه آزاد صحت ندارد
رئیس مرکز شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی با ابراز گلایه از برخی مسئولان بنیاد شهید و امور ایثارگران درخصوص این اخبار گفت: «گلایه‌ای که از مسئولان محترم بنیاد شهید داریم برخی مصاحبه‌های این عزیزان با رسانه‌ها درخصوص مطالبات دانشگاه آزاد اسلامی است؛ ایشان در برخی مقاطع در گفتوگوهای مختلف اعلام کرده‌اند که مطالبات دانشگاه آزاد به‌طور کامل پرداخت شده و این درحالی است که این موضوع به هیچ‌عنوان صحت ندارد.»
او تاکید کرد: «این‌گونه خبرها و ایجاد جو روانی صرفا باعث میشود که مشکلات داخلی مالی دانشگاه آزاد اسلامی بیشتر شود؛ چراکه تمام واحدها و استان‌های دانشگاه، مطالباتی از بنیاد شهید دارند و با شنیدن چنین خبرهایی طلب‌های خود را مطالبه خواهند کرد و این درحالی است که پرداخت کامل معوقات دانشگاه آزاد از سوی بنیاد شهید صحت نداشته و دست دانشگاه خالی است.»
دانشگاه آزاد تمام‌قد در خدمت خانواده‌های معزز شهدا و ایثارگران ایستاده است
صالحی‌آرا بیان کرد: «با تمام این اوصاف و مشکلات دانشگاه در این خصوص، طبق دستور دکتر طهرانچی، ریاست دانشگاه آزاد اسلامی به تمام واحدها و استان‌های دانشگاه، هیچ واحدی اجازه ندارد تا خللی را در سیستم آموزشی فرزندان شاهد و ایثارگر به وجود آورد. مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت تمام‌قد در خدمتگزاری به خانواده‌های معزز شهدا و ایثارگران ایستاده و در این رابطه نهتنها هیچ کوتاهی‌ای نخواهد کرد بلکه هیچ نوع کوتاهی‌ای را از هیچ واحدی نیز نمی‌پذیرد. تمام واحدها و استان‌های دانشگاه باید در خدمتگزاری به این قشر معزز به‌صورت تمام و کمال اقدام کنند که خوشبختانه تاکنون نیز این اتفاق افتاده و تمام مدیران و مسئولان دانشگاه طبق قوانین همه موارد را اجرا کرده‌اند.»
او تاکید کرد: «اگر دانشگاه مشکلاتی را درخصوص معوقات مالی با مسئولان بنیاد شهید و امور ایثارگران دارند یک موضوع جداست و ربطی به دانشجویان شاهد و ایثارگر ندارد.»
64 هزار دانشجوی شاهد و ایثارگر فعال در دانشگاه آزاد مشغول تحصیل هستند
رئیس مرکز شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی در پاسخ به اینکه چند دانشجوی شاهد و ایثارگر در دانشگاه مشغول تحصیل هستند، گفت: «تعداد دانشجویان شاهد و ایثاگر موجود و فعال در دانشگاه آزاد اسلامی حدود 64 هزار نفر است؛ البته یک تعداد دانشجوی شاهد و ایثارگر دیگر نیز در این دانشگاه مشغول تحصیلند که جزء دانشجویان سنواتی شناخته می‌شوند. یعنی دانشجویانی که یا مرخصی گرفته و یا به‌طور مثال ترک تحصیل کرده‌اند و یا در مرحله پایان‌نامه هستند.»
او در پایان گفت: «دانشگاه آزاد در رویکرد جدید مدیریتی خود دلبستگی و تعامل بسیار خوبی را با جامعه ایثارگری دانشجویی داشته است و مسئولان و مدیران و روسای واحدهای دانشگاهی تمام تلاش و هم‌وغم خود را در برطرف کردن مشکلات آنان به‌کار برده‌اند.»