به گزارش «فرهیختگان»، سپاهان اصفهان بعد از ناکامی در لیگ‌برتر و جام‌حذفی با امیر قلعه‌نویی، در لیگ قهرمانان آسیا هم با محرم نویدکیا نتایج خوبی نگرفت و در مرحله گروهی حذف شد. حالا سوالات زیادی مطرح شده است، از جمله اینکه آیا تیم سپاهان در آسیا فدای تجربه‌اندوزی محرم نویدکیا شد؟ محرمی که انتخاب اغلب هواداران این تیم بود و چون سپاهانی‌ها او را دوست دارند فضا به دیگر مربیان برای فعالیت در اصفهان به آنها داده نمی‌شود؟ شاید نویدکیا شخصا هیچ دخل و تصرفی در انتخاب‌های باشگاه سپاهان نداشته و ندارد ولی محبوبیت او بهانه‌ای است تا خیلی‌ها برای میدان ندادن به مربیان غیراصفهانی از آن استفاده کنند. اینکه این انتخاب چقدر درست بود و اینکه ساکت چقدر در این انتخاب نقش مثبت یا منفی دارد، موردی است که اذهان بسیاری از اهالی فوتبال را به خود مشغول کرده است. سعی کردیم در این گزارش انتخاب ساکت و مربیگری محرم نویدکیا را با کمک برخی پیشکسوتان فوتبال اصفهان به چالش بکشیم.
چرا نویدکیا انتخاب شد؟
محرم نویدکیا که پسر سپاهان به حساب می‌آید، محبوب اصفهانی‌هاست. سال‌هاست هواداران این تیم خواهان مربیگری او هستند. هنوز جای پای امیر قلعه‌نویی خشک نشده بود که آوازه آمدن او و هادی عقیلی مطرح شد. با این حال جدایی قلعه‌نویی ربطی به مربیگری او ندارد، چراکه هرساله اسم محرم به‌عنوان سرمربی سپاهان مطرح می‌شود ولی تاکنون این قدرت را نداشت تا او را به‌عنوان سرمربی معرفی کنند. حالا اما شرایطی فراهم شد تا محرم بی‌هیچ کارنامه‌ای بیاید و سکاندار هدایت تیمی شود که سال‌هاست در کورس قهرمانی است و حضور پررنگی در مسابقات آسیایی دارد.
سیدمهدی سیدصالحی موافق انتخاب محرم است. مهاجم پیشین سپاهان در این خصوص به «فرهیختگان» می‌گوید: «اینکه به جوان‌ها میدان می‌دهند نشان‌دهنده اتفاق خوبی است. مگر مربیان باتجربه چه کاری در لیگ کردند که حالا تازه‌واردها نتوانند. در لیگ برتر ما مربی تیم می‌اندازد، سال بعد دوباره تیم می‌گیرد. مربی اخراج می‌شود هفته بعد دوباره تیم دارد. پس براساس توانایی و شایسته‌سالاری به مربیان تیم نمی‌دهند. درمورد بازیکنان هم همین است. محرم در بازی‌های بزرگ تجربه به دست می‌آورد. قرار نیست نویدکیا در سن 60سالگی سرمربی شود. وقتی فوتبال ما حرفه‌ای بودنش به شماره است مدیریت است که مهم است و می‌تواند فوتبال را نجات دهد. امکانات سخت‌افزاری که نداریم پس باید به امثال محرم و مجیدی اعتماد کنند. مگر جواد نکونام سرمربی جایی بود که سرمربی لیگ برتر شد. نیاز است فرصت دهند تا مربی در این راه پوست بیندازد. وقتی خارجی‌ها با مدیریت ضعیف تبدیل به ضرر می‌شوند پس حداقل باید به داخلی‌ها اعتماد و از آنها استفاده کنیم. خارجی‌ها که جز هزینه چیزی ندارند، پس روی داخلی‌ها سرمایه‌گذاری کنیم.»
افشین حاجی‌پور دیگر بازیکن اسبق زردپوشان هم موافق این انتخاب است ولی مدعی است محرم باید راه درازی را طی می‌کرد تا به این مرحله می‌رسید. او می‌گوید: «سپاهان چندین سال جزء تیم‌های خوب ایران بوده و همیشه مدعی و حرفه‌ای است امکانات خوبی داشته و به راحتی می‌تواند با مربیان بزرگ نتیجه بگیرد. اعتقاد من این است این تیم مربی بزرگ می‌خواهد. مثل امیر قلعه‌نویی که خوب کار کرد. محرم نویدکیا هم نام بزرگی دارد و میوه این باغ است اما نیاز به زمان دارد تا خود را اثبات کند و در عالم مربیگری جا بیفتد.»
ساکت محرم را قربانی کرده است؟
محمدرضا ساکت بعد از چند ده مدیریت کار کشته‌شده و چم‌وخم مدیریت در فوتبال را خوب می‌داند. او در بدو ورود دست روی محرم نویدکیا گذاشت. چون می‌خواهد به کمک این مربی هم فشار هواداران را کم کند، هم پدیده‌ای نوظهور در عرصه مربیگری ارائه دهد. اگر موفق شود که به فوتبال خدمت کرده و دستاوردی دیگر برای او محسوب می‌شود و اگر موفق نشود مانعی بزرگ به نام نویدکیا را از سر راه برداشته و دیگر می‌تواند از این جای کار به بعد راه تازه‌ای رفته و انتخاب‌های شخصی خود را داشته باشد.»
حاجی‌پور در این‌باره می‌گوید: «من فکر می‌کنم ساکت به خاطر سابقه مدیریتی که دارد خیلی باتجربه‌تر از این است که بخواهد از محرم سوءاستفاده کند. من نمی‌گویم محرم بد یا ناکاربلد است ولی معتقدم بی‌تجربه است. انتخاب ساکت که شاید انتخاب ساکت نبود بلکه انتخاب مجموعه ورزشی‌های اصفهان بود، سرمایه‌گذاری روی نویدکیاست. به نظر می‌رسد آنها روی محرم سرمایه‌گذاری کردند تا بعد‌ها جواب بدهد. اما راه را اشتباه رفتند. می‌توانستند مربی بزرگ بیاورند و محرم کنارش کار کند و برای سال‌های بعد آماده شود.»
سیدصالحی اما فکر می‌کند ساکت پشت این انتخاب برنامه در سر دارد و می‌گوید: «ساکت مدیر با کارنامه‌ای است، در شرایط سخت خودش را نشان داده است. من مدیریت او را از نزدیک دیدم. این باشگاه در زمان او حرفه‌ای شد و همه امکاناتی که امروز دارد حاصل پایه‌ریزی‌های او در سال‌های قبل است. انتخاب او درست بوده است چراکه از یک جایی باید به مربیان جوان اعتماد شود تا بتوانند در تیم‌های بزرگ کار کنند. ابراهیم صادقی فصل قبل در شرایطی مسئولیت تیم فوتبال سایپا را پذیرفت که تفکر باشگاه قهرمانی نبود بلکه بازیکن‌سازی بود. از این‌رو از این مربی حمایت کرد. کارنامه ساکت نشان‌دهنده عملکردش است. اگر نویدکیا را آورده فکری پشت این قضیه بوده و تفکری بلندمدت پشت انتخاب اوست. محرم با مربیان بزرگ کار کرده است. قبول دارم لازم است مربیان و همکاران بزرگ داشته باشد اما قطعا او می‌تواند مدیریتی را که در زمان فوتبالش داشت، در قالب مربی به تیم تزریق کند.»
لیگ قهرمانان فدای تجربه‌اندوزی نویدکیا
تیم سپاهان در بازی‌های لیگ قهرمانان آسیا در حد نام خود ظاهر نشد. شکست‌های پی‌درپی و عدم نتیجه‌گیری به شکلی است که به نظر می‌رسد لیگ قهرمانان آسیا به محفلی برای آزمون و خطای نویدکیا بدل شده است. این مربی نگاه قهرمانانه و زیاده‌خواهی به مسابقات ندارد و شاید حق داشته باشد ولی می‌توان گفت که لیگ قهرمانان را درست یا غلط فدای تجربه‌اندوزی خود کرده است.
سیدصالحی معتقد است نویدکیا تیمش را نمی‌شناسد، از این‌رو چه بهتر که این مربی در چنین میدان بزرگی به شناخت برسد. او ادامه می‌دهد: «من فکر می‌کنم محرم بازیکنان را در این مسابقات محک می‌زند تا بداند کدام بازیکنان می‌توانند در سیستمش کارایی داشته باشند. محرم دیر به بازی‌های آسیایی اضافه شد، از این‌رو این چند بازی برای محک زدن بازیکنان بود تا بخواهد در ادامه و در لیگ از آنها استفاده کند. با تغییراتی که در این سه بازی در همه خطوط تیمش داد کاملا مشخص بود که می‌خواهد تفکراتش را به تیم القا کند. از طرفی محرم در چند بازی که در لیگ قهرمانان انجام داد، نشان داد اولویت اصلی‌اش تیم سپاهان است. از این‌رو به اسم بازیکن کار ندارد بلکه به‌دنبال نفراتی است که به کار تیمش بیاید. او بازیکنان را مقابل تیم‌های بزرگ محک زد و در آینده می‌داند با چه ترکیبی و از چه بازیکنی استفاده کند. کدام بازیکن مسابقه است و کدام بازیکن تمرین است. درنتیجه چنین بازی‌های بزرگی خوب بود تا بار تیم و بازیکنانش را بشناسد.»
حاجی‌پور فقط به مسابقات آسیایی به شکل تک‌بعدی نگاه نمی‌کند. او می‌گوید: «دنیای بازیگری با دنیای مربیگری تفاوت دارد. شرایط فرق کرده است. محرم باید ابتدا به‌عنوان دستیار کار می‌کرد تا مثل خیلی‌ها به تجربه لازم برای حضور در چنین میدان بزرگی می‌رسید. مربیانی مثل محمود فکری یا جواد نکونام همین راه را رفتند و حالا زمان آن بود تا سرمربی لیگ برتری موفقی باشند. محرم هم باید پروسه تجربه‌اندوزی را طی می‌کرد. مدیران سپاهان اگر می‌خواستند در این مسابقات به نتیجه بهتری برسند باید برای محرم شرایطی فراهم می‌کردند تا به‌عنوان دستیار کنار مربیان بزرگ و با تجربه کار کند و آن وقت از یک مربی باتجربه سود ببرند.»
چه آینده‌ای در انتظار سپاهان است؟
سپاهان که تا ماه قبل مدعی همه جام‌ها بود و در لیگ قهرمانان هم ادعا داشت با ناکامی امیر قلعه‌نویی به نویدکیا رسید. حال این مربی و تیمش مرموزترین تیم لیگ به حساب می‌آیند. حدس اینکه چه سرنوشتی درانتظار سپاهان و سرمربی یک‌دنده و جوانش است، ممکن نیست. این مربی موافقان و مخالفانی دارد که بدون‌شک همگی راه سختی را برایش پیش‌بینی می‌کنند؛ راهی که می‌تواند به نابودی سپاهان بینجامد و نویدکیا را به مهره‌ای سوخته تبدیل کند یا این تیم را به اوج برگردانده و لیگ برتر را صاحب پدیده‌ای جدید کند.»
حاجی‌پور که سه سال با پیراهن سپاهان روزهای پرفراز و نشیبی را گذرانده، می‌گوید: «من فکر می‌کنم صبر و تحمل هوادار و مدیران در فوتبال ایران کم است. نه مسئولان انتطار می‌کشند و نه هوادارها به این فرهنگ رسیده‌اند که باید به مربی زمان دهیم. اگر به مربیان فرصت ندهیم گردونه مربیان تکراری لیگ برتر که هرساله در همین تیم‌ها می‌چرخند، عوض نمی‌شود. اگر فرصت ندهیم چطور جوانانی مثل منصوریان و مجیدی آبدیده شده و چطور یک اسطوره بتواند نتیجه بگیرد؟ صبر هوادار و مسئول آنقدر نیست که به امثال محرم فرصت دهند تا ببینند او این قابلیت را دارد و آیا می‌تواند نتیجه بگیرد یا نه؟»
سیدصالحی که همزمان با مدیریت ساکت وارد باشگاه سپاهان شد فکر می‌کند مدیرعامل باشگاه سپاهان نویدکیا را انتخاب کرده تا به این باشگاه فرصت خلق یک مربی جدید دهد و قرار است در این راه صبوری کند. او می‌گوید: «محرم با سپاهان قرارداد سه‌ساله بسته است. با این حال فقط حمایت ساکت و تلاش نویدکیا کافی نیست. بازیکنان این تیم باید تلاش خود را بیشتر کنند. آنها در فوتبال ایران شناخته شدند و باید عملکردشان به اندازه اسم‌شان باشد. مدیرعامل این تیم که با سپاهان موفق بوده است ساختار را به‌هم ریخت. درنتیجه تصمیم گرفت از محرم استفاده کند. او قدیمی بود و بهترین گزینه برای تصدی این پست به حساب می‌آمد. از این‌رو به حمایت مدیریت نیاز دارد. نباید اتفاقی که در استقلال برای فرهاد مجیدی رخ داد در سپاهان رخ دهد. هرچند معتقدم ساکت با کارنامه‌اش نشان داده است چه تفکراتی دارد، درحالی که مدیران استقلال هیچ عملکرد و کارنامه‌ای ندارند.»
* نویسنده: نیلوفر مژدهی، روزنامه‌نگار