به گزارش «فرهیختگان»، تیم فوتبال شهر خودرو در لیگ قهرمانان آسیا نتایج خوبی نگرفت و از صعود به مرحله حذفی بازماند. آن هم درحالی که برای کسب این سهمیه تلاش زیادی کرده بود ولی با دو شکست پیاپی وداع تلخی از این مسابقات داشت تا بازی‌های بعدش تشریفاتی شوند. حال و روز نه‌چندان خوب نماینده لیگ ایران در لیگ قهرمانان آسیا بسیار ناراحت‌کننده بود. آنجا که این تیم بدون حتی یک گل زده، 4 شکست پیاپی را پذیرفت و از این مسابقات کنار رفت. بدون شک مهدی رحمتی و کادر جوانش مقصران اصلی این ناکامی نیستند. شاید حمیداوی به اندازه تمام مربیانی که آمدند و رفتند و به اندازه تمام بازیکنانی که جدا شدند یا آنها که قرارداد بسته و به خاطر پنجره بسته نقل‌وانتقالات در تهران جا ماندند مقصر است. در این گزارش تلاش شده با همراهی سه تن از پیشکسوتان فوتبال مشهد علت ناکامی این نماینده ایران در لیگ قهرمانان آسیا را بررسی کنیم.
وقتی یحیی رفت
همه می‌دانند فوتبال یک بنگاه پول‌زا است اما وقتی مدیری مثل فرهاد حمیداوی می‌خواهد از فوتبال درآمدزایی کند تیمش را فدا می‌کند. وقتی پرسپولیس یحیی را خواست حمیداوی پذیرفت. او سرمربی خوش‌نام و کاربلدش را در ازای مبلغی قابل توجه(6 میلیارد تومان) به تهرانی‌ها داد درحالی که جانشینی برای او نداشت.
خداداد عزیزی ستاره پیشین فوتبال مشهد در این خصوص به «فرهیختگان» می‌گوید: «نمی‌توانیم به حمیداوی خرده بگیریم چراکه مالک یک تیم خصوصی است و هرچه کند به خود کند. او عواقب کارش را خودش می‌بیند و این سرمایه اوست که تحت تاثیر تفکراتش قرار می‌گیرد.»
حمیداوی اگر در کنار فکر اقتصادی‌اش تفکر فوتبالی را هم دخیل می‌کرد بدون شک گل‌محمدی را در ازای نا فرجامی تیمش به پرسپولیس‌ها نمی‌داد. او فرصت داشت تا جانشین خوبی برای او پیدا کند ولی در عوض سرآسیایی را که مدیر تیمش بود به جای او نشاند!
هادی برگی‌زر نیز همین نظر را دارد. این پیشکسوت فوتبال مشهد می‌گوید: «درست است که حمیداوی فوتبالی است ولی در قدم اول بنگاه اقتصادی به نام شهرخودرو دارد. در نتیجه در بخش فوتبال هم اول به دنبال این است که اگر از فوتبال سود نمی‌برد حداقل هزینه‌ها را کنترل کند. حمیداوی طی سال گذشته به جز بلیت فروشی و تبلیغات، کمک‌‌هایی را از مدیران شهر مشهد دریافت کرد. من نمی‌دانم ولی می‌گویند در ازای انتقال گل‌محمدی 6 میلیارد تومان پول گرفته است.»
مصطفی صنوبری دیگر پیشکسوت فوتبال مشهد در مورد جدایی گل‌محمدی از تیم شهرخودرو می‌گوید: «تغییرات به شهرخودرو ضربه زد. 7،6 سال زحمت کشیدند. این تیم در پروسه‌هایی تحت مربیگری مرزبان، مهاجری و گل‌محمدی آسیایی شد از این رو تیم شکل خوبی به‌خود گرفته بود. نتیجه آن هم تزریق مربیانی چون سرآسیایی یا مصطفی صداقت به لیگ بود. با رفتن یحیی شکل تیم به‌هم ریخت و نتیجه این است که امروز می‌بینیم.»
به نظر می‌رسد بعد از جدایی گل‌محمدی تصمیمات درستی گرفته نشد و مربیان جانشین هنوز نتوانسته‌اند این تیم را به سرمنزل مقصود برسانند.
جانشینان یحیی با کدام متر و معیار؟
وقتی گل‌محمدی به پرسپولیس رفت شهرخودرو شاه‌مهره‌اش را از دست داد. مرحله سخت حالا انتخاب جانشین او بود. مجتبی سرآسیایی اولین گزینه حمیداوی بود و در ادامه بختیاری‌زاده و حالا مهدی رحمتی. مسیری مارپیچ که هیچ هدف مشخصی را نشانه نگرفته بود. تصمیم حمیداوی هیچ بار فنی را نشان نمی‌دهد اما با نگاهی اجمالی به دستاورد این انتخاب‌ها می‌توان فهمید که کاملا اقتصادی بوده است.
صنوبری هم بازی حمیداوی در تیم ملی نوجوانان تغییرات پیاپی را عامل تضعیف تیم شهرخودرو می‌داند و می‌گوید: «در نتیجه تغییرات پیاپی چه از نظر بازیکن و چه مربی شکل تیم به‌هم ریخت. بعد از انتخاب سرآسیایی که در آسیا خوب نتیجه نگرفت شهرخودرو دیگر در حد نام خود ظاهر نشد یعنی بعد از یحیی شهر خودرو دیگر نتیجه نگرفت. چون جابه‌جایی‌های مکرر به ترتیب از سرآسیایی، دستیار ایتالیایی و بختیاری‌زاده تمرکز بازیکنان را به‌هم زد.»
برگی‌زر با اشاره به روند تغییر سرمربیان تیم شهر خودرو می‌گوید: «فکر می‌کنید حمیداوی در قبال انتخاب این سه نفر چقدر هزینه کرد؟ سرآسیایی که مدیر تیم بود و با همین کسوت سرمربی شد. او علاقه زیادی داشت به‌عنوان سرمربی روی نیمکت تیم شهرخودرو بنشیند. با همان قرارداد جانشین گل‌محمدی شد. بعد به مشکل خوردند و رفت و بختیاری‌زاده را آورد.»
خداداد عزیزی به انتخاب‌های حمیداوی خرده نمی‌گیرد و می‌گوید: «شهرخودرو یک تیم خصوصی است و مالک این باشگاه با نظر شخصی خود تصمیم می‌گیرد. من فکر نمی‌کنم این شرایط مخصوص شهرخودرو باشد. سپاهان هم همین شرایط را دارد. وقتی سپاهان با این همه امکانات و پول و هزینه نمی‌تواند نتیجه بگیرد نمی‌توان از شهرخودرو توقع داشت همه مسیرها را درست برود.»
به نظر می‌رسد فکر تجاری حمیداوی با قانون «تیم مال خودم است و خودم انتخاب می‌کنم» فقط ضرر اقتصادی نداشت چراکه اولین انتخابش خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شد از این تیم جدا شد و حتی زمزمه‌هایی از اختلاف مالی سرآسیایی با حمیداوی مطرح است.
نفر بعدی؛ بختیاری‌زاده
تیم بالانشین جدول قاعدتا باید به دنبال مربی باشد که هم جای خالی یحیی را پر کند و هم ضرر‌های ناشی از انتخاب نادرست سر آسیایی را جبران کند. از این رو می‌توان از انتخاب بختیاری‌زاده بدون کارنامه مربیگری خاص انتقاد کرد.
برگی‌زر معتقد است حمیداوی از انتخاب سرآسیایی درس نگرفت و به همین دلیل بختیاری‌زاده را هم براساس تفکرات تجاری انتخاب کرده است. او می‌گوید: «بختیاری‌زاده چقدر برای شهرخودرو هزینه مالی داشت؟ با وجود همه احترامی که برایش قائلم در کسوت مربیگری سطحش برای این تیم پایین بود و حتی حاضر بود رایگان روی نیمکت شهرخودرو بنشیند.»
عزیزی شاید این انتخاب را درست نداند ولی نمی‌خواهد مالکیت شهرخودرو را با تیم‌های دولتی مقایسه کند. او می‌گوید: «چون تیم شهرخودرو خصوصی است نمی‌شود به او ایراد گرفت چراکه از جیبش هزینه می‌کند و صراحتا می‌گوید انتخاب من این است. این تفکر درست یا غلط بحث زیادی را می‌طلبد. نظر من این است که اگر بخواهیم ایراد بگیریم بیشتر این انتخاب‌ها ایراد است و هزاران سوال درمورد اینکه چرا سهراب یا چرا رحمتی انتخاب شد، وجود دارد.»
رحمتی، سرمربی یا سهامدار؟
مهدی رحمتی شاید عجیب‌ترین انتخاب مالک شهرخودرو بود. حمیداوی در دعوای بین بازیکن و مربی طرف بازیکن را گرفت و انتخاب خودش را زیر سوال برد. اینجا بود که شایعات دامن گرفت. زمزمه‌هایی از سهامداری مهدی رحمتی در این تیم شنیده می‌شد و برخی می‌گفتند حمیداوی 60 درصد سهام باشگاهش را به رحمتی منتقل کرده است و به همین دلیل در این دعوا طرف او را گرفت. بختیاری‌زاده رحمتی را کنار گذاشت و حمیداوی هم بختیاری‌زاده را!
برگی‌زر به این موضوع ورود نمی‌کند ولی مدعی است: «وقتی حمیداوی در دعوای رحمتی و بختیاری‌زاده گیر افتاد نوبت رحمتی شد. رحمتی یک قرارداد سنگین به‌عنوان بازیکن در این تیم داشت. با همان قرارداد فصل را تمام کرد و لیگ قهرمانان را هم به او سپرد. حمیداوی باندباز نبود بلکه به لحاظ اقتصادی درست عمل کرد. او می‌دانست با هر مربی هم نمی‌تواند سهمیه آسیایی بگیرد. درنتیجه با هر مربی‌ای هم در آسیا نمی‌توانست موفق شود. از این رو تلاش کرد با کمترین هزینه فصل را به پایان برساند.»
صنوبری اما با انتخاب رحمتی به‌عنوان سرمربی به دلیل بی‌تجربگی موافق نیست. او می‌گوید: «عملکرد رحمتی غیرقابل پیش‌بینی است. شخصیت‌هایی مثل رحمتی که بعد از بازی بلافاصله سرمربی می‌شوند اولین ضربه را به خودشان می‌زنند چون احتمال دارد در این راه اعتبار خود را از دست بدهند. این اتفاق قبلا هم در فوتبال مشهد رخ داده است. رحمتی هندوانه سربسته است. کادر این مربی برای لیگ برتر ضعیف است. مربی بایرن مونیخ یا آرسنال را ببینید. اینها چند سال دستیار بوده‌اند. اینها کنار بزرگان نشستند تا بزرگ شدند. درحالی که همه تصمیمات در فوتبال ما احساسی است. باشگاه خصوصی است و یک اسطوره را به‌عنوان سرمربی انتخاب کرده و کیف می‌کنند. به نظر من کارشان سخت است و منطقی نیست. خلاف این نمونه را در ایران هم داریم. بارها به وحید هاشمیان گفتند بیا سرمربی فلان تیم باش ولی قبول نکرد و حالا هم کمک مربی تیم ملی است.»
با این حال خداداد عزیزی معتقد است در لیگی که همه انتخاب‌ها عجیب است نباید از انتخاب مهدی رحمتی در قامت مربی تیمی لیگ برتری تعجب کرد. این پیشکسوت فوتبال مشهد نظر جالبی دارد و می‌گوید: «90 درصد انتخاب‌ها هیچ‌کدام تشخیص فنی نیست و تنها رابطه است. در تیم‌های دولتی یک‌سری زنگ می‌زنند و می‌گویند این را سرمربی بگذار و آن را نگذار. در کارنامه مربیانی که در لیگ ما می‌چرخند هم چیزی نمی‌بینید که بخواهیم بگوییم چرا حمیداوی چنین انتخابی داشته است و به فلان دلیل حالا رحمتی نباشد. من نمی‌گویم موافق این انتخابم ولی کارنامه مربیان دیگر هم افتخاری ندارد که رحمتی نداشته باشد.»
آبروی نماینده ایران در ازای بیزینس
یا حمیداوی مشاوران ضعیفی دارد و بیش از اندازه به آنها اعتماد می‌کند، یا تفکر باشگاهداری‌اش ضعیف است یا واقعا فوتبال را فدای تجارت کرده است. هر چه هست او به‌راحتی با تصمیماتش سرنوشت شومی برای تیم شهرخودرو به‌عنوان نماینده ایران در آسیا رقم زد. واقعا این اتفاق را باید به حساب خصوصی بودن این تیم گذاشت و اجازه داد او هر چه می‌خواهد بکند؟
عزیزی اعتقاد دارد تیم شهرخودرو جزئی از دارایی‌های حمیداوی است از این رو می‌گوید: «من مدت‌هاست در فوتبال از هیچ اتفاقی تعجب نمی‌کنم. خیلی از فوتبالی‌ها این اتفاقات را می‌بینند ولی سکوت می‌کنند. این یک اتفاق معمولی است.» حمیداوی می‌گوید: «من از جیبم هزینه می‌کنم و می‌خواهم فلان فرد مربی تیمم باشد. ما هر چقدر هم به موضوع فنی نگاه کنیم نمی‌توانیم ایراد بگیریم. با توجه به اینکه قبلا هرچند در حد نه‌چندان بالا فوتبال بازی می‌کرده خود را صاحب‌نظر می‌داند. خیلی از مدیران خود انتخاب می‌کنند و خود تصمیم می‌گیرند بدون هیچ مشاوره‌ای و حتی به اندازه حمیداوی هم تجربه فوتبال بازی کردن ندارند!»
برگی‌زر اما می‌گوید: «نباید بیزینس را در این حد در فوتبال نشر می‌داد. شهرخودرو برای فوتبال ایران نماینده خوبی خارج از مرزها نبود و این شأن و منزلت همه ما را پایین آورد. از طرفی این تیم در شهر مشهد هوادار دارد. تیمی که خوب بازی می‌کرد نتیجه می‌گرفت و در کورس بود با این جابه‌جایی‌ها به تیمی معمولای تبدیل شده است و این برای فوتبال خراسان خطرناک است. من به حمیداوی توصیه می‌کنم در اتاق فکرش یا مشاورانش تجدیدنظر کند. می‌تواند از آدم‌ها بزرگ فوتبالی کمک بگیرد. بزرگان فوتبال استان حتی می‌توانستند روی نیمکت بنشینند و قطعا نتیجه بدتر از این نمی‌شد. ولی حالا حداقل از این آقایان کمک فکری بگیرد چراکه آنها صاحب فوتبال مشهد هستند و دل‌شان بیشتر از آنهایی که در پی منافع خود هستنند برای این تیم می‌سوزد.»
سرنوشت شهرخودرو
در بازار نقل‌وانتقالات آن‌قدر اوضاع خراب است که نمی‌توان هیچ آینده‌ای را برای لیگ برتر فصل بعد پیش‌بینی کرد. استقلال بلاتکلیف، سپاهان متزلزل، تراکتور ناموزون و شهرخودرو پرابهام است. تنها تیمی که تاحدودی نسبت به سایرین سروسامان گرفته پرسپولیس است. در این بین شهرخودرو مهره‌های زیادی از دست داده است. مهره‌های کلیدی و تاثیر‌گذار که بدون شک اگر جانشینان‌شان جذب نشود دیگر آن تیم خوب فصل قبل را نخواهیم دید.
خداداد عزیزی در این خصوص به «فرهیختگان» می‌گوید: «حتی آبراموویچ با آن همه ابهت یک اتاق فکر دارد. مدیر فوتبالی دارد و این مدیر با توجه به توانایی‌ها و اطلاعاتی که دارد با وجود مشورت با مالک تصمیم می‌گیرد. در فوتبال ما کدام تیم اتاق فکر دارد که بخواهیم بگوییم حمیداوی داشته باشد. پس از او هم توقع نمی‌رود. وقتی همه مدیران خودشان برای تیم‌شان تصمیم می‌گیرند چرا باید توقع داشت حمیداوی خلاف جریان آب حرکت کرده و مشورت بگیرد. نباید نگران بود. مهدی رحمتی با توجه به مربیانی که در لیگ برتر مشغول هستند خیلی هم می‌تواند بهتر باشد. حداقل این دروازه‌بان 80 بازی ملی دارد. انتخاب‌هایی مثل رحمتی باز هم در فوتبال ما اتفاق رخ می‌دهد. بازیکنانی که بلافاصله مربیگری می‌کنند پس باید منتظر نتیجه ماند.»
صنوبری همچنان امیدوار است از این پس تصمیمات حمیداوی به این تیم صدمه نزند. او می‌گوید: «به نظر من تیم شهرخودرو خیلی عوض شده است. تیم یکدستی نیست و از هم پاشیده است. امیدوارم در ادامه خوب نتیجه بگیرد. برای فرصتی که در آسیا داشتند باید زحمت می‌کشیدند. ما آسیا را زود از دست دادیم. من فکر می‌کردم حالا که تیم شکل آسیایی گرفته مشهدی‌ها با وجود حمیداوی یک قهرمانی در داخل می‌گیرند. عملکردمان خوب بود و روال خوبی گرفته بودیم و حتی کسب قهرمانی بعید نبود ولی یک‌مرتبه در مسابقات آسیایی آن اتفاقات رخ داد بعد از آن هم به لطف نتایج قبل ششم شدیم. به نظر من اول و آخر این تصمیمات را حمیداوی شخصا می‌گیرد و این اتفاقات حاصل تصمیمات او است.»
برگی‌زر معتقد است این تیم نزول کرده است و قدرت سابق را ندارد. او می‌گوید: «ما فصل گذشته با وجود گل‌محمدی خوب بازی می‌کردیم وی در همان شرایط هم فرازونشیب‌هایی داشتیم و وارد بحران‌هایی می‌شدیم. خیلی تیم‌ها نمی‌توانند از بحران خارج شوند و نمونه‌اش تیم ذوب‌آهن است که با برد مقابل پرسپولیس در تهران لیگ برتری ماند یا پارس‌جنوبی که سقوط کرد. ما باید مراقب باشیم در ابتدای لیگ وارد بحران نشویم. ضمن اینکه نفراتی که جذب می‌کند نمی‌توانند در کوتاه‌مدت کمک کنند. شاید در درازمدت اینها بازیکنان توانایی باشند و بتواند چهره بشوند ولی درحال حاضر با توجه به نفراتی که از دست داده‌اند ممکن است از تیمی مدعی به تیمی درجه دو تبدیل شوند.»
آنچه مسلم است اینکه تیم باید نفرات خوبی به خدمت بگیرد چراکه توقع از شهرخودرو بالا رفته و هوادارانش اگر تیمی بهتر از فصل قبل نخواهند قطعا تیمی بدتر را هم نمی‌پذیرند. شاید رحمتی با استفاده از تجربه لیگ قهرمانان بتواند در لیگ برتر نتیجه بگیرد، اما شکی نیست که انتخاب مناسبی برای هدایت نماینده ایران در مسابقات مهم آسیایی نبود.
* نویسنده: نیلوفر مژدهی، روزنامه‌نگار