به گزارش «فرهیختگان»، حاج اسدالله معرفت معروف به اسدالله خامنه از بانیان سیستم آموزش و پرورش نوین در ایران، در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی به دلیل قحطی و نابسامانی کشور در دوره مظفرالدین شاه به همراه صدها هزار نفر از شهرهای شمالی کشور، به مناطق مختلف قفقاز شمالی و جنوبی مهاجرت کردند.
حاج اسدالله به همراه دو برادر خود پس از مدتی موفق به تاسیس چندین موسسه عام المنفعه در زمینه های مختلف از جمله آموزش و پرورش و مسجد در ماخاچ قلعه، دربند و بویناکس از شهرهای قفقاز شمالی روسیه می شوند و در این دوران ضمن وارد کردن بخشی از سیستم نوین آموزش و پرورش به داخل ایران ، اقدام به تاسیس چندین مدرسه نیز در شهرهای ایران مینمایند.
با توجه به اهمیت فعالیتهای خانوادۀ معرفت در ایران و قفقاز و همچنین ناشناخته بودن این خانواده فرهنگی و مذهبی، قرار است به همت مسئولان فرهنگی کشور مستندی درباره اقدامات شایسته این خیّر گرامی تهیه شود.
لازم بذکر است روز جمعه ۲۸ شهریور نیز جلسه ای با حضور اعضای جمعیت خیریه در دفتر حسینیه خامنه ای ها با حضور آقایان دکتر مرتضی رضوانفر پژوهشگر سازمان میراث فرهنگی و سیدجواد آرامی وابسته فرهنگی سابق سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسکو برگزار گردید.
در انتهای جلسه مقرر شد اطلاعات و مستندات موجود در خصوص این بانی محترم در ایران جمع آوری گردد تا پس از لغو محدودیت های ناشی از کرونا کار ساخت و تصویر برداری از مجموعه مستند در بخشهای قفقاز آغاز گردد.