به گزارش «فرهیختگان»، محسن علیزاده، عضو کمیسیون اقتصادی و نماینده ناظر در شورای عالی بورس در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص وضعیت کنونی بازار بورس و اقدامات لازم برای بهبود وضعیت آن توضیحاتی ارائه کرد. مشروح این گفت‌وگو در ادامه از نظر می‌گذرد.
عمق‌دهی به بازار در مقطعی فراموش شد
سقوط شاخص بورس هم دارایی‌های مردم را تهدید کرده و هم هدف کمک به تولید را رها کرده است. مجلس برای مواجهه با این شرایط چه برنامه‌ای دارد؟
مجلس نهاد قانون‌گذار است و دستگاه مجری نیست. ما هم در شورای عالی بورس به‌عنوان ناظر حاضریم و حتی عضو صاحب رای هم نیستیم. در عین‌حال وظیفه ذاتی خود می‌دانیم که از مردم به‌ویژه در شرایط کنونی حمایت کنیم تا سرمایه‌های آنها در بازارهای سرمایه از دست نرود. از همین‌رو مجلس همواره اعلام آمادگی کرده که تا بتواند کمک‌حال دولت باشد. تاکنون هم نشست‌های متعددی را با فعالان بازار سرمایه و نمایندگان این بازار برگزار کرده است. همین امروز نیز این آمادگی را داریم هرجا که ممکن است ازجمله تدوین و اصلاح قوانین ورود و به بازار سرمایه کمک کنیم. رویکرد اصلی مجلس درخصوص بازار سرمایه یک رویکرد کاملا حمایتی است و همه شاهد این بودند که اولین لایحه دولت در مجلس یازدهم مربوط به همین بازار بورس بود و مجلس به‌سرعت دوفوریت آن را تصویب کرد. لایحه افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل صرف سهام و سلب حق تقدم ظرف مدتی بسیار کوتاه و مثال‌زدنی یعنی تنها ظرف 22 روز به تصویب رسید. باز هم آمادگی داریم هرجا که لازم باشد با قید فوریت چه درخصوص اصلاح قوانین و چه درخصوص قانونگذاری جدید اقدام کنیم. این مساله را به‌کرات به وزارت اقتصاد و شورای عالی بورس اعلام کرده‌ایم و آنها می‌دانند مجلس تمام‌قد آماده کمک به دولت است. علاوه‌بر این در مساله نظارت هم گفته‌ایم که کمک خواهیم کرد.
نکته مهم در این خصوص این است که یک‌سری اقداماتی را مسئولان بازار بورس از قبل باید انجام می‌دادند. عمق‌دهی به بازار بسیار مهم بوده که در مقطعی متاسفانه فراموش شده است. استفاده از ابزار قانونی موجود در بازار مثل دامنه نوسان و حجم مبنا و... از دیگر مسائلی بوده که باید با استفاده از آنها شرایط و مسیر حرکت بورس کنترل می‌شد تا امروز شاهد این شرایط نباشیم. با همه این اوصاف با تمام توان ایستاده‌ایم تا سرمایه مردم حفظ شود.
حقوقی‌ها کمک نکنند اعتماد مردم از بین می‌رود، باید حامی سهامداران خرد باشند
اکنون این شائبه وجود دارد که دولت در بورس دخالت می‌کند و این کاهش شاخص نتیجه همان اقدامات است. ارزیابی شما چیست؟
این‌طور نیست، وقتی می‌گوییم دولت یک مقوله کلی را نام برده‌ایم. دولت در بازار بورس آن نقشی را که برخی تصور می‌کنند، ندارد. سهام از جیب یک سهامدار به جیب سهامدار دیگری رفته است، لذا باید این عبارت را این‌گونه معنا کرد که برخی سهامداران عمده در بازار سرمایه که عموما دولتی یا نیمه‌دولتی هستند یک روز سهام خود را به‌صورت نامناسبی عرضه کرده‌اند، یعنی باعث شده‌اند صف‌های خرید تشکیل شود و این سهام به همه نرسد. حالا هم صف‌های فروش تشکیل می‌شود و بازهم توزیع ناعادلانه‌ای در این خصوص صورت می‌گیرد. شاهدیم که خود اینها هم همراهی نکرده‌اند و برای اصلاح وضعیت کمک نمی‌کنند. این رفتار نگرانی و شائبه ایجاد کرده که دولت درحال دخالت است. من اعتقاد دارم سهامداران عمده و حقوقی‌هایی که در بازار هستند، باید اکنون کمک کنند، آنها باید به سهامداران خرد کمک و بازار را کنترل کنند، چراکه اگر این اقدام صورت نگیرد مطمئنا بازار ریزش خواهد داشت و این سهامداران عمده باید بدانند اگر بازاری نباشد و رونقی وجود نداشته باشد، کسی هم نخواهد بود که خریدار سهام‌شان باشد. اگر اعتماد مردم از دست برود، وضعیت آنان هم ناخوشایند خواهد شد. این توضیح دقیق ماجراست و اینکه بگوییم دولت برای اینکه کسری بودجه خود را جبران کند دست به دخالت در بازار زده، این‌گونه نیست و برداشتی کاملا اشتباه است.
امروز شاخص‌ها درحال سقوط است، دولت چه کمکی می‌تواند بکند؟ و شما درصورت ورود چه ایده‌ای دارید و چه اقدامی خواهید کرد؟
اکنون این نگرانی برای همه نمایندگان مجلس یازدهم است. ما می‌دانیم که در اولین گام باید نظارت‌های خود را بیشتر کنیم. ما روزی یک نوزادی داشتیم و یک گهواره‌ای برای آن تهیه کرده بودیم، امروز این نوزاد بزرگ شده و دانشگاه می‌رود، ولی ما بازهم می‌خواهیم او درهمان گهواره بخوابد. این اشتباه است. ما باید ابزارهای معاملات در بازار سرمایه را متناسب با شرایط کنونی بازار طراحی کنیم، یعنی نیاز به ایجاد زیرساخت‌های بیشتری داریم. نیاز به این داریم که ابزارها متناسب با بازار بیشتر و بزرگ‌تر شود. ما نظارت خود را بیشتر خواهیم کرد. من این را قول داده‌ام و حتما به آن عمل خواهم کرد. ما در مجلس عملکرد حقوقی‌ها در بازار سرمایه را حتما و حتما ارزیابی خواهیم کرد و بعد از آن اگر کار به‌جایی رسید که بنا شد اقدام دیگری کنیم مثل سوال، براساس سلسله‌مراتب وزیر اقتصاد را به مجلس فراخواهیم خواهند. اما اکنون این ضرورت وجود ندارد و باید صبر کنیم تا بررسی‌ها تکمیل شود.
اگر نتیجه‌ای مبنی‌بر طبیعی نبودن اقدامات حقوقی‌ها گرفتید، چه خواهید کرد؟
مطمئنا آن را تعیین‌تکلیف می‌کنیم، هم با دستگاه مربوط به خودشان مثل وزارتخانه‌ای که با آن مرتبط هستند، ماجرا را تعیین‌تکلیف خواهیم کرد و هم ازطریق وزارت اقتصاد. امروز هم ما به‌عنوان مجلس هم دیگر دستگاه‌های نظارتی این وظیفه را دارند تا به ماندن سرمایه‌ها کمک کنند. ما به‌دنبال این هستیم که در بازار سرمایه شفافیت کامل حاصل شود و اینکه می‌گوییم عملکرد حقوقی‌ها را ارزیابی می‌کنیم، به‌همین دلیل است. اگر شفافیت ایجاد و گزارش عملکرد حقوقی‌ها منتشر شود، آنگاه شفافیت موردنظر کسانی که امروز درخصوص عملکرد دولت گلایه دارند، برطرف خواهد شد و آنها می‌بینند که حقوقی‌ها چگونه رفتار کرده‌اند. فعالان خرد عملکرد حقوقی‌ها را نمی‌بینند و این هم باعث گلایه و شائبه شده است. وقتی این بررسی‌ها انجام شد، اگر دیدیم شیطنتی وجود داشته مطمئن باشید ورود می‌کنیم و تعیین تکلیف خواهیم کرد.