به گزارش «فرهیختگان»، مسعود شجاعیطباطبایی متولد 1343 در تهران، کاریکاتوریست و گرافیست ایرانی است که دارای مدرک رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و کارشناسیارشد گرافیک از دانشکده تربیتمدرس است. سراغش رفتیم تا از اتفاق جدید نشریه شارلیابدو و خاطرههایی که از جشنواره کاریکاتور هولوکاست دارد و دو سال برگزاری این جشنواره در ایران برایمان بگوید.
او در پاسخ به سوال اول و کاریکاتور توهینآمیز مجله شارلی ابدو گفت: «ببینید این آزادیای که غرب همیشه درباره آن صحبت میکند، آزادی دوگانه است. یعنی یک رویه دوگانه دارند. این رویهشان هم به این صورت است که توهین به پیامبران ادیان بهخصوص پیامبر اسلام را آزاد میدانند و میگویند آزادی بیان است، از طرف دیگر وقتی مثلا درمورد هولوکاست کوچکترین تردیدی ایجاد میشود، آن کسی را که تردید ایجاد کرده و هر کسی که مسبب این تردید بوده است، مقصر میدانند و بهشدت با آن برخورد میکنند.»
میگویم درست مثل مکرون، رئیسجمهور فرانسه که درباره توهین مجله شارلیابدو میگوید آزادی بیان است. تصدیق میکند و میگوید: «بله، همین مکرون که چنین اظهاراتی دارد و حرف از آزادی بیان میزند باید این سوال را جواب بدهد که پس چرا فرانسه بالاترین جرایم نقدی و بالاترین حبسها را در کشورش دارد. اگر آزادی بیقید و شرط مدنظرشان است و از آن دم میزنند پس باید برای همهچیزشان این آزادی باشد. مساله بعدی این است که این کاری که در مجلات غربی اتفاق میافتد و چهره رحمانی پیامبر اسلام را چنین با خشونت نشان میدهند و طرحهای نفرتانگیز از ایشان میکشند و باعث اسلامهراسی میشوند، اینها همه برخلاف همان آزادی بیانی است که آنها خودشان مطرح میکنند.»
شجاعیطباطبایی با اشاره به افزایش تعداد پیروان دین اسلام ادامه میدهد: «جمعیت زیادی از دنیا را مسلمانان تشکیل میدهند و در سالهای آینده این جمعیت تعدادش بیشتر خواهد شد. الان چه فایدهای دارد جز اینکه نفرت را در جهان زیاد کنند. چند روز قبل هم شاهد بودیم که قرآن را در سوئد سوزاندند. هدفشان هم این است که نفرتپراکنی را زیاد کنند و خیلی مصمم هستند که پیامبر اسلام را زیر سوال ببرند. درحالیکه پیامبر ما، پیامبر مهربانی است و پیامبری که خاکستر روی سرشان میریختند و یک روز که آن فرد را ندید، سراغش را گرفت و به منزل آن فرد رفت و از او عیادت کرد.»
این کارتونیست بار دیگر به تناقض غربیها در مواجهه با بیان عقاید اشاره میکند و میگوید: «اینها خودشان این دوگانگی را باور ندارند و معتقدند که کارشان درست است. ما وظیفه داریم که اینها را به چالش بکشیم. دقیقا کاری که در جشنواره کاریکاتور هولوکاست یک و دو انجام دادیم. بسیاری از کاریکاتوریستهای جهان عرب و کشورهای دیگر بهصورت آزادانه فعالیت میکنند، بارها در زمانی که چنین اتفاقاتی در دنیا میافتد، تماس میگیرند و میخواهند تا کاری انجام بدهیم و ساکت نباشیم.»
شجاعیطباطبایی به بحث جشنوارههای هولوکاست که برگزار شده، اشاره میکند و میگوید: «ما حرفمان همیشه این بوده است که چرا مردم مظلوم فلسطین باید جواب به قول خودشان جنایت هولوکاست را بدهند. یک جواب برای این سوال این است که هولوکاست یک پاشنهآشیل برای رژیم صهیونیستی است. یعنی از هیچچیزی به اندازه اصلاح شدن بحث هولوکاست هراس ندارند. چون کشوری را که کاملا در جنگجهانی دوم، بیطرف بود، اشغال کردهاند و آلمان نازی را که مسبب جنگ بود و اگر هم باید تاوانی داده شود همین کشور باید بدهد، متاسفانه میبینیم که اتفاقی برایش نمیافتد.»
این طراح و کارتونیست بینالمللی به نگرانیهایی اشاره میکند که برای این مساله هولوکاست وجود دارد و میگوید: «ما نگران هولوکاستی هستیم که درحال حاضر توسط صهیونیسمها در فلسطین به پا شده است. هولوکاستی که مردم مظلوم غزه را به خاک و خون میکشد. هولوکاستی که مردم مظلوم غزه و فلسطین را نادیده میگیرد. در گوگل اسم فلسطین و غزه را حذف میکنند. یا پایتخت را به اورشلیم منتقل میکنند. اینها همه مسائلی است که نشان میدهد که این آدمها بهدنبال هدف دیگری هستند.»
مدیرکل هنرهای تجسمی حوزه هنری همچنین به برنامههایی اشاره میکند که ما باید درمقابل جریانی که شکل گرفته است، انجام دهیم و البته اینکه نباید مثل خودشان رفتار کنیم و بهدنبال نفرتپراکنی باشیم و میگوید: «اینها با نفرتپراکنی کارشان را انجام میدهند اما ما با منطق مخاطبمان کار داریم. با منطقی که درواقع میتواند هر مسلمان و غیرمسلمانی را مجاب کند. ما دنبال نفرتپراکنی نیستیم. اما این افراد همیشه چون میترسند، به دروغ کاری را که انجام میدهیم، تحریف میکنند. هر دو باری که مسابقه هولوکاست را گذاشتیم و موضوعمان این بود که چرا تاوان هولوکاست را مردم فلسطین باید بدهند، آنها عنوان نفی هولوکاست را برداشت کردند، درحالیکه ما اصلا بهدنبال نفی این مساله نبودیم. ما اصلا دنبال این نیستیم که به مباحث اینچنینی بپردازیم بلکه میخواهیم بگوییم چرا غرب درمورد آزادی بیان دوگانه رفتار میکند. امسال هم درصددیم تا با عنوان تاوان هولوکاست اتفاقی را کلید بزنیم.»
وقتی به اینجای صحبتش میرسد از واکنشهای دو مسابقه قبلی میپرسم، میخندد و میگوید: «تصور من این است که رژیم صهیونیستی مانند دفعات قبل که بنده را در گروه مرگ قرار داد و حضورم را در 22 کشور ممنوع کرد؛ اینبار هم بهدنبال اقدام تازهتری خواهد بود. با این کارها به درستی دوگانگی خودشان را نشان میدهند. حتی در زمانی یادم میآید که نتانیاهو با سفر کردن به کشورهای مختلف خواستار این مساله شد که برای 50 هنرمندی که از کشورهای مختلف در این مسابقه شرکت کردهاند، محدودیتهای زیادی درنظر بگیرند و شبانه به جان کری زنگ زد که چرا بیانیه نمیدهید و کری هم همین کار را صبح فردای صحبت با او انجام داد. اینها همه نشانه ترس آنهاست. اینکه میگوییم چرا صهیونیستها، سرزمین فلسطین را اشغال کردهاند؟ اینها شاکله و مبانیشان زیر سوال میرود. دوره قبل آنقدر اینها عصبانی شده بودند. «منشه امیر» که در رادیو اسرائیل کار میکرد از شدت عصبانیت ما را آدمخوار خطاب کرد. مشخص است که اینها بهشدت از این موضوع عصبانی هستند. ما البته همیشه با منطق مباحث را جلو بردیم تا به دنیا ثابت کنیم که نفرتپراکنیهایی از ایندست را با منطق و درست پاسخ میدهیم.»
شجاعیطباطبایی دبیر مسابقه بینالمللی کارتون و کاریکاتور «هولوکاست» بوده است، از او میخواهم تا خاطرههایی از کاریکاتوریستهایی بگوید که در این مسابقه شرکت کردند و با مشکل مواجه شدند. او میگوید: «خاطره بسیار زیاد است مثلا کارلوس لتوف، کاریکاتوریست برزیلی بود که در این مسابقه شرکت کرد و با مشکلات زیادی مواجه شد. این فرد را در لیست مرگ قرار دادند و بعد از این اتفاق همه همکارانش و هنرمندان کاریکاتوریست برزیلی واکنش نشان دادند و خواستار آن شدند که اسامیشان در لیست مرگ قرار بگیرد و از او حمایت کردند. نتانیاهو هر آنچه از او برمیآمد را انجام داد تا این مسابقه را لغو کند.»
شجاعیطباطبایی البته به موضوع عادیسازی روابط با اسرائیل توسط اماراتیها هم اشارهای کرد و گفت: «یک نکته دیگر هم باید بگویم همین مسالهای است که چند وقتی است شاهد آن هستیم؛ عادیسازی روابط با اسرائیل. کاری که امارات انجام داد و از نظر ما کار درستی نیست و به این مساله هم در قالب هنر جواب دندانشکن خواهیم داد و نمیگذاریم مردم فلسطین تنها بمانند.»
وقتی درمورد رفتار دوگانه سردمداران غربی و ادعای آزادی بیان آنها سوال کردم، شجاعیطباطبایی گفت: «رسانههای جهان باید از مکرون بپرسند شما که دم از آزادی بیان میزنید درمورد کسی که تردید به مساله هولوکاست وارد میکند، چرا زندان و بدترین مجازات درنظر گرفته میشود؟ این صحبتهای آزادی بیان با برخی حرفهایشان در تناقض است. با یک جستوجوی ساده به اسمهایی میرسیم که چون تردیدی را برای هولوکاست ایجاد کردند برایشان مشکلات زیادی در همین فرانسه که به قول خودشان مهد آزادی است، به وجود آوردند. ولی از آنطرف با کار نشریه شارلی ابدو به آزادی بیان میرسیم که باید وجود داشته باشد. دولت فرانسه به تبع رژیم صهیونیستی به دنبال اسلام هراسی است که همیشه به دنبالش بودهاند و همین باعث میشود که دوباره به پیامبر مهربانی ما توهین کنند و مردم مسلمان دنیا بسیار از این مساله ناراحت هستند و ما این کار را بدون جواب نخواهیم گذاشت.»