به گزارش «فرهیختگان»، چندماهی است که چالش‌ها میان تهران-واشنگتن بالا گرفته و حالا به‌نظر می‌رسد حداقل تا سوم نوامبر که انتخابات ریاست‌جمهوری در ایالات متحده برگزار می‌شود باید فرازوفرودهای گسترده در روابط دو کشور و حوزه مسائلی را که به‌نوعی به ایران و ایالات متحده مربوط می‌شوند، انتظار داشت، تک و پاتک‌های فراوانی که یکی پس از دیگری زده می‌شوند و حتما تا موعد غروب تحریم‌های تسلیحاتی ایران در ماه اکتبر و چند روز بعد انتخابات تداوم خواهند داشت.
سه‌شنبه گذشته بعد از آنکه ایالات متحده یقین کرد قطعنامه پیشنهادی برای تحریم تسلیحاتی ایران رای نمی‌آورد از ارائه آن خودداری کرد و به‌دنبال تصحیح و تغییر آن رفت و بامداد جمعه به‌وقت تهران پیش‌نویس جدیدی را به شورای امنیت ارائه کرد؛ پیش‌نویسی که گفته می‌شود بیش از ۸۰درصد تعدیل شده و حالا و در زمانی که این گزارش نوشته می‌شود همه منتظرند تا ۲۴ ساعت مهلت برای رای‌گیری مجازی به پایان برسد و معلوم شود آیا تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران که غروب آن ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ آورده شده، با قطعنامه دیگری تمدید خواهد شد یا خیر. در این خصوص البته بسیاری معتقدند موضع روسیه و چین با وجود تغییرات یادشده تعدیل نشده و به‌احتمال فراوان اگر اعضای شورا به آن رای بدهند، این دوکشور با وتوی خود اجازه نخواهند داد ضربه کاری و شاید نهایی به برجام وارد شود، مانند رای‌گیری برای قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که چندی پیش انجام شد. این خبر را روزگذشته رویترز به نقل از مقامات سازمان ملل اعلام کرد.
در این بین اما همزمان خبرهای ضدونقیضی از تلاش‌های کشورهایی چون روسیه و آلمان برای میانجی‌گری شنیده می‌شود؛ دو کشوری که ظاهرا هیچ‌کدام علاقه ندارند با اقدامات ایالات متحده در توافق هسته‌ای فرو بریزد، از این‌رو پیگیر دیپلماسی شده‌اند تا راهی میانه بیابند و از این مسیر هم رضایت ایران تاحدودی تامین شود و هم ایالات متحده از موضوع خود قدری کوتاه بیاید.
در این بین البته جایی‌که آلمان‌ها و روس‌ها ایستاده‌اند متفاوت است. روسیه از معدود کشورهایی است که طرفدار تمدید دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ است و نمی‌خواهد در انتخابات نوامبر جو بایدن به پیروزی برسد، آنها با حفظ این موضع همزمان نمی‌خواهند برجام هم از هم پاشیده و همه تلاش‌های قبلی نابود شود، لذا هدف‌شان از یافتن راه‌حل میانه رسیدن به نقطه‌ای است که در آستانه انتخابات ایالات متحده، ترامپ تخریب نشود و ایران هم به سیم آخر نزند. آلمان‌ها اما به‌صورت واضح خود را درمعرض خطر آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ می‌دانند و برای دور بودن از گزند وی، تلاش می‌کنند با فرسایشی کردن چالش‌ها از این مرحله عبور کنند، لذا درعین‌حال که برجام را ضامن امنیت خود می‌دانند و تهدید ایران را معتبر، به‌نوعی سعی دارند با یافتن مسیری مانند تمدید محدود و موقت تحریم‌های تسلیحاتی ایران که قبلا پیشنهاد داده بودند، از این مرحله عبور کنند؛ اینها همه مراودات دیپلماتیک است که یک‌سوی آن ایران قرار دارد و از سوی دیگر ایالات متحده و افرادی از مقامات اروپایی و روسی در میان آن فعال هستند تا پیش از فرا رسیدن ماه اکتبر که تحریم‌های تسلیحاتی ایران و چند روز بعد هم انتخابات آمریکاست، فضا را مدیریت کنند.
اقدامات بعدی واشنگتن درصورت شکست در سازمان ملل چیست؟
درچنین شرایطی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که به‌احتمال فراوان قطعنامه روز جمعه در سازمان ملل رای کافی را نیاورد یا مورد وتوی چین و روسیه قرار گیرد تا به‌واضح‌ترین شکل ممکن برجام مورد خدشه قرار نگرفته و کشورهایی چون و روسیه چین یا حتی برخی اروپایی‌ها متهم به‌همراهی با آمریکا برای از بین بردن برجام و برهم زدن صلح و امنیت جهانی نشوند. درهمین‌حین مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده که به جمهوری چک سفر کرده صبح روزگذشته و در اثنای برگزاری فرآیند رای‌گیری اعلام کرد حتی اگر این قطعنامه در سازمان ملل رای نیاورد، آنها از پا ننشسته و راه‌های دیگری را امتحان خواهند کرد. او گفت که اولین مسیر و اقدام آمریکا تلاش برای استفاده از مکانیسم ماشه ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ خواهد بود تا بتواند تمامی تحریم‌های گذشته و قطعنامه‌های 6گانه سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند. البته او از نظر دیگر اعضای شورای امنیت و گروه1+5 دراین‌باره حرفی نزد. علت این سکوت شاید این باشد که بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل با استفاده از مکانیسم ماشه هم ساده و شاید برای ایالات متحده شدنی نباشد، چراکه هم اروپایی‌ها بارها اعلام کرده‌اند آمریکا از برجام خارج شده و امکان استفاده از مفاد آن را ندارد و هم روسیه و چین بر این تاکید دارند که آنها نمی‌توانند از چنین امکانی استفاده کنند، از این‌رو بیشترین احتمال درباره نوع مواجهه ایالات متحده با مساله پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران احتمالا منجر به طی کردن مسیر‌های میانه‌ای خواهد شد که درجریان آنها امکان قانع کردن مسکو و پکن و همچنین طرف‌های اروپایی وجود داشته باشد؛ همان مسیرهایی که پیش از این از جانب اروپایی‌ها برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی به صورت چندماه یا یک‌ساله مطرح شده بود، در این خصوص البته ایده دیگری هم وجود دارد و آن این است که تجارت تسلیحات برای ایران آزاد است و تنها تعداد بسیار محدودی از جنگ‌افزارها شامل تحریم تجارت برای تهران خواهند شد.
با این حال اما باید منتظر بود و دید چه اتفاقی رخ خواهد داد. تا لحظه نگارش این گزارش یک‌بار خبر وتوی روسیه و چین منتشر و سپس تکذیب شده و یک‌بار هم گفته شده که ولادیمیر پوتین خواهان برگزاری جلسه میان اعضای دائم شورای امنیت، با حضور ایران و آلمان شده است؛ درخواستی که تایید‌کننده موضع میانه روس‌ها در این خصوص است. به‌هرحال باید منتظر بود و دید اولا در پایان این 24 ساعت که تا بامداد شنبه به‌وقت تهران طول خواهد کشید چه اتفاقی می‌افتد و آیا در این فرصت اتفاقی غیرمنتظره‌ای روی می‌دهد، ثانیا اگر آمریکا موفق نشود رای اعضای شورای امنیت را بگیرد، چه واکنشی از خود نشان خواهد داد. واضح است که شکست در این مرحله می‌تواند زمینه‌ساز دیگر ناکامی‌های آمریکا تا انتخابات نوامبر هم باشد.
کارشناس مسائل روسیه در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
آمریکا با میانجی‌گری روسیه و آلمان دست از فشار حداکثری برنمی‌دارد
درحال حاضر احتمال این مساله کم است که آمریکا تصمیمی برای کاهش یا لغو تحریم‌ها بگیرد چراکه نشانه قطعی وجود ندارد، ازسوی دیگر اگر چنین بود باید به‌جای هوک فرد دیگری سر کار می‌آمد که مواضع ملایم‌تری نسبت به ایران داشته باشد، درحالی‌که عملا چنین اتفاقی رخ نداد.» (لینک)
عبدالرضا فرجی‌راد در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
تلاش روس‌ها و آلمانی‌ها در مذاکرات، یافتن یک راه‌حل میانه است
تنش بین ایران و آمریکا تمام‌شدنی نیست و ادامه دارد. ماجرای شورای امنیت هم یکی از آنهاست. در این خصوص معتقدم دیپلماسی ایران تاحدودی موفق کار کرد و توانست توفیقاتی به‌دست بیاورد. قطعنامه جدید آمریکا از 25 پاراگراف به چهار پاراگراف کاهش یافته و همین هم نشانه درصدی از موفقیت است. درواقع به‌نظرمن آمریکایی‌ها کم آوردند که به اینجا رسیده‌اند. (لینک)