به گزارش «فرهیختگان»، استعفای برایان هوک رئیس گروه اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا و انتصاب الیوت آبرامز نماینده فعلی آمریکا در امور ونزوئلا به‌جای وی، باعث شد برای تحلیل چرایی این جابه‌جایی در وزارت خارجه آمریکا سراغ احمد سبحانی، سفیر پیشین ایران در ونزوئلا و سرپرست سابق معاونت آمریکای وزارت امور خارجه برویم. وی که مدتی نیز مدیرکل اسبق آمریکای لاتین و غرب آسیای وزارت امورخارجه بوده است، به تشریح نقاط ضعف این نماینده آمریکایی در قبال ایران و ونزوئلا پرداخت که مشروح آن در ادامه می‌آید.
تحلیل شما از علت تغییر رئیس گروه اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا چیست؟ فارغ از اینکه چه کسی روی کار آمده، آیا این تغییر نشان می‌دهد که آمریکا می‌خواهد مواجهه جدیدی با موضوع ایران داشته باشد یا این تصمیم در مسیر ناکامی‌های قبلی است؟
آنچه مسلم است اینکه هوک شکست سختی را طبق برنامه‌ای که داشت متحمل شد، چراکه فشار حداکثری و نتیجه مورد نظر در این زمینه برای آنها حاصل نشد. از سوی دیگر حادثه‌ای در روابط بین‌الملل اتفاق افتاد که برای آمریکا ضربه سختی محسوب می‌شد و آنها فکرش را نیز نمی‌کردند که در دوره تحریم‌های شدید ایران، کشتی‌های حامل سوخت این کشور به‌سوی ونزوئلا حرکت کند و درحال‌حاضر نیز مشغول پشتیبانی از ارسال مواد غذایی به ونزوئلا باشد.
این یک تجارت پرسود برای هر دوکشور است، چراکه ما از حالت یک مصرف‌کننده بزرگ بنزین به تولیدکننده این محصول تبدیل شدیم و اگر قبلا به‌خاطر تحریم، دچار تهدید واردات بنزین می‌شدیم، امروز تولید ما بیش از مصرف‌مان شده تا جایی‌که به‌دنبال بازار می‌گردیم. از سوی دیگر کشور ونزوئلا در شرایط تحریمی نیازی زیادی به سوخت داشت و ما در چنین شرایطی سوخت را به ونزوئلا رساندیم؛ امروز مردم ونزوئلا دچار رنج ناشی از کمبود مواد غذایی هستند و ایران این محصول را نیز به این کشور رسانده است، لذا این حالت برد-برد برای هر دو کشور در شرایط تحریم آمریکاست.
ایران و ونزوئلا از بزرگان اوپک و از بنیانگذاران این سازمان نفتی هستند و وحدت این دوکشور برای آمریکا بسیار خطرناک است، پس از اتفاقات اخیر در بین این دوکشور بحث‌هایی در ارتباط با آن آمریکا صورت گرفت، اما برایان هوک نتوانست پاسخ درستی به این وضعیت بدهد و خودشان هم از آنچه اتفاق افتاده ناامید هستند، بنابراین انتصاب مسئول جدید میز ایران که یک فرد بسیار تندرو محسوب می‌شود، به‌خاطر این است که بتوانند ایران و ونزوئلا را کنترل کنند.
الیوت آبرامز مسئول جدید میز ایران در آمریکا سابقه چندساله‌ای در ماجرای ونزوئلا دارد، رویکردها و ایده‌هایی که او برای ونزوئلا داشت شامل چه مواردی بوده و چقدر در این امر موفق عمل کرده است؟
الیوت آبرامز مسئول جدید میز ایران با پرونده ایران آشنایی قبلی دارد و درهمان پرونده مشهور مک‌فارلین نیز جزء کسانی بود که دروغ گفته بود و توسط جورج بوش پدر بخشیده شد، اما او با وجود اینکه معاون حقوق بشر وزارت امور خارجه آمریکا بوده است، از طرف گروه‌های عفو بین‌الملل و حقوق بشری مورد انتقاد قرار گرفت، چراکه از دیکتاتورهای آمریکای لاتین ازجمله گواتمالا و السالوادور حمایت کرده بود.
اما آبرامز هیچ‌موفقیتی در ارتباط با پرونده مک‌فارلین نداشته است، اگر نگاهی به‌وضعیت ونزوئلا داشته باشیم، می‌بینیم در توطئه اخیری که در این کشور اتفاق افتاد، در پنجم ژانویه ۲۰۱۹ گوایدو رئیس مجمع ملی ونزوئلا شده و در ۲۳ ژانویه رئیس‌جمهور خودخوانده می‌شود و مورد حمایت آمریکا و برخی کشورها قرار می‌گیرد. نکته جالب اینکه درست دو روز پس از این حادثه، آبرامز در سمت نمایندگی آمریکا در امور ونزوئلا منصوب شد تا بتواند توطئه‌ای را که در ونزوئلا شکل گرفته بود هدایت کند.
این درحالی است که هرشکل کودتا ازجمله شیوه‌های نوین، قدیمی و اعتصابات و فشارها و جنگ اقتصادی و جنگ اطلاعاتی در ونزوئلا با شکست مواجه شده بود، لذا آبرامز مسئول این کشور شد تا این توطئه جدید را کنترل کند و گوایدو را مورد حمایت قرار دهد تا برخی کشورهای همسو نیز با آنها همراه شوند.
اما درمقابل موضوعی که اتفاق افتاد، شکست بزرگی برای آمریکا بود، چراکه آنها یک توطئه نظامی شکل دادند تا بتوانند یک کودتای نظامی را مدیریت کنند و درکنار این توطئه گوایدو امور را به‌دست بگیرد و سپس دخالت آمریکا نیز از او حمایت کند، اما اتفاقی که درعمل افتاد، این بود که دولت ونزوئلا توانست این توطئه را خنثی کند و تمام دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا را فریب دهد. زمانی که آمریکا با کودتاچیان فرضی در ونزوئلا درحال صحبت و تماس بود تا کودتا را هدایت کند، درواقع این سازمان اطلاعات ونزوئلا بود که با آمریکایی‌ها صحبت می‌کرد! بنابراین این شکست بزرگی برای آدامز نماینده آمریکا در امور ونزوئلا در ابتدای کار بود، از این‌رو می‌توان نتیجه گرفت ترامپ در آستانه انتخابات یک فرد شکست‌خورده را که نتوانسته به اهداف خود در ونزوئلا برسد، جایگزین فردی چون برایان هوک کرده که شکست بیشتری را در پرونده ایران متحمل شده است.
آیا اتفاقی که درحال رخ دادن است به این معناست که ایران و ونزوئلا امروز یک جبهه واحد مقابل آمریکا هستند و آمریکا از این به بعد استراتژی ثابتی را در مقابل این دوکشور اتخاذ خواهد کرد؟
داستان ایران و آمریکا از ۴۱ سال پیش آغاز شده است و ایران درتمامی این سال‌ها درحال مبارزه با آمریکا بوده است و به فرموده رهبر معظم انقلاب آمریکایی‌ها هرکاری توانستند علیه انقلاب اسلامی انجام دادند و هرکاری که نکردند، نتوانسته‌اند.
ونزوئلا یک کشور انقلابی و بسیار ثروتمند در آمریکای لاتین است که درمقابل دولت امپریالیستی آمریکا ایستاده و کشورهایی را نیز با خود همسو کرد و امروز نیز جریان انقلابی در آمریکای لاتین حرف برای گفتن دارد و در برخی کشورهای دیگر نیز اگر این جریان، بر سر کار نیست، حداقل یک اقلیت بسیار قوی محسوب می‌شوند.
تحلیل ما این است امروز آمریکا درجایی که حیاط‌خلوت خود می‌دانست، احساس خطر می‌کند و اگر ایران با ونزوئلا به‌عنوان دوکشور قدرتمند اوپک و دوکشوری که ذخایر نفتی زیادی دارند و از نظر منابع معدنی و نیروی انسانی ثروتمند هستند، با یکدیگر متحد شوند، برای آمریکا خطرساز است.
متاسفانه ظرف هفت‌سال گذشته و پس از سرکار آمدن دولت روحانی توجه به آمریکای لاتین و کشوری که هدف صادراتی و شریک اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی محسوب بوده کاهش یافته، اما امروز که دوباره این توجه بیشتر شده است بسیاری از اقتصاددانان ما به اثرات مثبت این تبادل پی برده‌اند.
وقتی ما از ونزوئلا صحبت می‌کنیم، منظورمان این نیست که ونزوئلا اولویت یک ایران در روابط بین‌الملل است، بلکه معتقدیم باید از تمام پتانسیل کشورهای همسایه، خاور دور، قفقاز و آسیا و آمریکای لاتین استفاده کرد.
ما حدود سه‌ماه تا انتخابات آمریکا و دو ماه دیگر تا رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران طبق برجام فرصت داریم، پیش‌بینی شما از الگوی مواجهه ایالات متحده با تهران در این فرصت باقی‌مانده چیست؟
آمریکا درطول دوره حیات سیاسی خود، هیچ‌گاه تا این اندازه منفور و دچار مشکل بی‌اخلاقی نبوده است و هرکس پس از ترامپ بر سر کار بیاید قدرت او رو به افول خواهد بود. بنابراین چه ترامپ یانکی بدون روتوش و چه بایدن یانکی با روتوش رئیس‌جمهور بعدی باشد تفاوتی ندارد و آمریکا رو به افول است و هر روز قدرت این کشور کمتر می‌شود.
منظور بنده مشخصا این است که در فاصله سه‌ماهه که آمریکا تلاش دارد تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند، آیا مواجهه ایران و آمریکا به مرز گزینه نظامی خواهید رسید؟
قطعا اگر آمریکایی‌ها مطمئن بودند، که در گزینه نظامی پیروز می‌شوند حتما از این گزینه استفاده می‌کردند، مدت بسیار زیادی است که شما اصطلاح «همه گزینه‌ها روی میز است» را از آمریکایی‌ها نمی‌شنوید، آنها به قدرت بازدارندگی ایران، ایمان پیدا کرده‌اند و ایران نشان داد هر اتفاقی بیفتد از قدرت بازدارندگی خود استفاده خواهد کرد.
پس ماموریت آبرامز چه خواهد بود؟
درباره اقدامات آبرامز باید بگویم شاید در ذهن پلید او خیلی چیزها باشد، اما او نیز مانند هوک نخواهد توانست درقبال ایران کار خاصی از پیش ببرد.
اخبار مرتبط: