به گزارش «فرهیختگان»، عبدالرضا فرجی‌راد، سفیر اسبق ایران در نروژ در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به جایگاه شفافیت در ساختار سیاسی و اجتماعی این کشور اظهار داشت: «شفافیت در نروژ و به‌طورکلی درمجموعه کشورهای حوزه اسکاندیناوی براساس قانون و برگرفته از قانون است. بر همین اساس جایگاه همه شهروندان از پادشاه، تا وزرا، کابینه، مردم و مهاجران مشخص شده است.»
وی افزود: «در این کشورها قانون اجرا می‌شود، اما درکنار آن مطبوعاتی هستند که به‌عنوان یک قدرت نظارتی عظیم عمل می‌کنند و هرکسی حتی پادشاه و خانواده او از چارچوب قانونی خارج شود، به‌سرعت به او حمله می‌کنند. در نروژ حتی برنامه‌ریزی برای یک کار مفسده‌انگیز جرم محسوب می‌شود. به‌یاد دارم در یک موسسه تحقیقاتی که قرار بود با ایران کاری انجام دهد، صحبتی شد که پولی پرداخت شود. همین که صحبت شد آن موسسه زیرسوال رفت و مجرم شناخته شد. شما دررابطه با قضیه استات‌اویل شاهد هستید که اگرچه فساد صورت گرفته، نسبت به فسادهایی که در جامعه خودمان و در خاورمیانه می‌بینیم، رقم چندان بالایی نبود، ولی در نروژ جرم آن بسیار بالا بود و به‌همین واسطه هم مدیرعامل این شرکت عوض شد، هم در کشورهای مختلف ازجمله آمریکا به‌خاطر اینکه بورس استات‌اویل در آنها عرضه می‌شد، ضرر دیدند و جریمه پرداخت کردند و هم در نروژ جریمه بالایی بابت آن پرداخت شد، لذا در آنجا همه‌چیز روشن و شفاف است و هیچ‌چیزی برای مسئولان نسبت به مردم عادی امتیاز تلقی نمی‌شود.»
فرجی‌راد خاطرنشان کرد: «در این کشور اگر شما به وزارتخانه‌ای مراجعه کنید، اگر آب بخواهید حق ندارند برای شما بطری آبی پایین‌تر از آنچه برای وزیر می‌برند، بیاورند. پادشاه در این کشور خود خرید می‌کند و وزرا امتیازات خاصی ندارند و این‌گونه نیست که انواع ماشین، راننده، امکانات و... در اختیار آنها باشد. کمااینکه من حتی وزیری را دیدم که با دوچرخه به سرکار می‌آمد.»
وی اضافه کرد: «در این کشور شفافیت خاصی وجود دارد و درکنار آن مطبوعات زورگو و مبالغه‌گری نیز حضور دارند که همه را تحت‌نظر داشته و همه‌چیز را کشف می‌کنند و اجازه نمی‌دهند تخلفی انجام شود.»
سفیر اسبق ایران در نروژ یادآور شد: «تردیدی در آن نیست که در این کشور، قانون، زمینه شفافیت را تا حد زیادی فراهم آورده، اما نباید از نظر دور داشت که در خیلی از کشورها بسیاری از ابزارهای شفافیت‌زا در قانون پیش‌بینی شده، ولی به آنها عمل نمی‌شود، لذا مهم این است که درکنار آن مطبوعات بتوانند این شفافیت را پیگیری کنند و اجازه سوءاستفاده به‌کسی ندهند.»
فرجی‌راد خاطرنشان کرد: «کره‌جنوبی که امروز به‌عنوان کشوری توسعه‌یافته و درحال پیشرفت شناخته می‌شود، در 30-20 سال پیش یکی از فاسدترین کشورهای جهان بود، به‌گونه‌ای که رئیس‌جمهور این کشور را در حین کار گرفتند و به زندان انداختند و برای پسر او حکم اعدام صادر کردند.»
وی ادامه داد: «کره‌ای‌ها ازجایی به بعد مبارزه جدی با فساد را شروع کردند و کار به‌جایی رسید که این کشور امروز یکی از کشورهای آسیایی است که از نظر شفافیت در تراز بسیار بالایی قرار دارد و در آن همه‌چیز روی میز است. علت آن نیز این بود که کره‌ای‌ها قانونی به‌نام قانون حمایت از سوت زنان را تصویب کردند. به‌عبارت دیگر به مردم گفتند ما این دستگاه اداری را درست کردیم و شما اطلاعات مربوط به فساد را بدهید، به مردم این اطمینان را دادند که اطلاعاتی که شما می‌دهید درجایی منتشر نمی‌شود و نام شما محرمانه خواهد بود. این‌گونه شد که عزم عمومی گزارشگری فساد راه افتاد و مردم اطلاعات زیادی را در این‌باره در اختیار نهادهای مربوطه قرار دادند. به‌این‌ترتیب هرجایی کسی رشوه می‌گرفت، هرجایی پولی به‌صورت غیرقانونی رد و بدل می‌شد، مردم اعلام می‌کردند و به‌تدریج افراد متخلف شناسایی و جریمه شدند.»
این دیپلمات سابق کشورمان اضافه کرد: «در نروژ یکی از مهم‌ترین موارد در زمینه شفافیت، بودجه‌ای است که برای دربار اختصاص داده شده است. بر این اساس پادشاه به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند یک کرون – پول رایج نروژ- اضافه‌تر دریافت کند.»
فرجی‌راد ادامه داد: «هرسال پادشاه یک میهمانی برگزار می‌کرد و همه سفرا را در آن میهمانی دعوت می‌کرد. سال آخر در حاشیه این میهمانی با ایشان صحبت کردم و درخلال این گفت‌وگو درخصوص دربار و کاخ و بودجه از او سوالی پرسیدم. او می‌گفت من چهارسال است خواستار تغییر این قانون شدم و درخواست کردم بودجه‌ای که به دربار اختصاص می‌یابد، افزایش یابد. درحال‌حاضر نیز این ضیافت شامی که برای 300نفر از وزرا و سفرا ترتیب داده شده با هزینه شخصی بوده، چراکه کاخ پادشاهی با کسری بودجه مواجه است.»
وی افزود: «وقتی پرسیدم چهارسال است که درخواست افزایش بودجه داده‌اید و پارلمان به شما این بودجه را نداده است؟ گفت پارلمان قانون را عوض نمی‌کند و می‌گوید شما باید صرفه‌جویی کنید و ما هم با اینکه صرفه‌جویی می‌کنیم باز هم کمبود داریم. وقتی از ایشان سوال کردم که این کسری را از کجا تامین می‌کنید؟ گفت چند اسب و زمین کشاورزی از پدرم به‌من ارث رسیده، از آن درآمدی دارم و از آن درآمد این کارها را انجام می‌دهم.»
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه تصریح کرد: «در این کشور مواردی چون مراودات مالی مسئولان و نمایندگان شفاف است و مردم می‌توانند به اطلاعات مربوط به آنها دسترسی داشته باشند و در این زمینه صرفا مسائل امنیتی و محرمانه استثنا هستند، لکن مسائل اقتصادی و سیاسی شفاف است و اصلا کسی حق ندارد جلوی روزنامه‌ها را بگیرد. درواقع روزنامه‌ها در پیگیری شفافیت هیچ محدودیتی ندارند و هیچ‌کسی هم حق ندارد به روزنامه‌ای اتهام بزند یا شکایتی علیه آن کند. درواقع اگر شکایتی هم علیه آنها شود عملا به‌جایی نمی‌رسد.»
وی در بیان نمونه‌ای دیگر از مشاهدات عینی خود در این زمنیه ادامه داد: «چند روز بعد از ورود به نروژ عکسی از من به‌همراه سفرای روسیه و کره‌جنوبی و یکی از کشورهای آمریکای لاتین در یکی از روزنامه‌ها منتشر شد و زیر آن نوشته بود، اینها متخلف هستند. من در بدو ورود به نروژ با فضای این کشور آشنا نبودم و از این اقدام بسیار تعجب کردم. درنهایت بعد از پیگیری‌های صورت‌گرفته متوجه شدیم کارمندان این چهار سفارت در سال‌گذشته که سفرای دیگری در آنها حضور داشتند، در رانندگی تخلف کرده‌اند و سرعت غیرمجاز داشته‌اند. ما شکایتی به وزارت خارجه نوشتیم که این موضوع به ما ربطی ندارد و کارمند ما در جاده فرودگاه از سرعت 80 کیلومتر بالاتر رفته است. پاسخ آنها این بود که از 80-70 سفارتخانه موجود در این کشور، چهار وزارتخانه تخلف رانندگی داشتند و اسم آنها درج شده و عکس سفیر را که سمبل سفارت است، منتشر کرده‌اند و درنهایت نیز شکایت ما به‌جایی نرسید.»