به گزارش «فرهیختگان»، هرچند شیوع بیماری کرونا در این مدت کشور را با چالش‌های اساسی روبه‌رو کرده و سلامت جامعه را به‌خطر انداخته است، با این‌حال بسیاری معتقدند تهدید بیماری کرونا برای کشور در دانشگاه‌ها به یک فرصت تبدیل و شرایط فعلی سبب ایجاد شکل‌گیری ساختار جدید در آموزش شده است و اعضای هیات‌علمی با بهره‌مندی از فناوری وارد عرصه‌ای نوین شدند، به‌طور مثال بسیاری از دانشگاه‌های علوم پزشکی وارد عرصه پژوهش و کارهای مطالعاتی درخصوص بیماری کرونا شده‌اند. دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این مدت با تکیه بر ظرفیت اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی اقدامات زیادی را انجام داده است. این دانشگاه مطالعه درخصوص اثربخشی داروها، تشخیص مناسب راه‌های درمان و مسائل اجتماعی بیماران مبتلا و کادر درمانی را آغاز کرده است. هرکدام از معاونت‌های پزشکی دانشگاه در این خصوص وارد شده و تلاش کرده‌اند با کارهای پژوهشی و تحقیقاتی این بیماری را مهار کنند یا آسیب‌های آن را به‌حداقل برسانند. در این گزارش با پنج تن از مسئولان پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران:
مطالعه درخصوص اثربخشی داروها آغاز شده است
علیرضا خوشدل، رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران درخصوص اقدامات پژوهشی استادان و اعضای هیات‌علمی در بحث کرونا، گفت: «در سه زمینه مختلف مطالعاتی انجام می‌شود که یک زمینه درمورد تشخیص یا به‌عبارتی راه‌های مختلف مناسب تشخیص یعنی افزایش اثربخشی تشخیص ویروسی و تشخیص آنتی‌بادی است.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران با بیان اینکه اقدام دوم مطالعه در اثربخشی داروهاست، ادامه داد: «تعداد زیادی از داروها هستند که در درمان بیماری کرونا استفاده می‌شود، بنابراین تمام آنها درحال بررسی و مطالعه هستند و در بیمارستان امیر، فرهیختگان و بوعلی مطالعات وسیعی در این خصوص شروع شده است.» خوشدل گفت: «حوزه سوم اقدامات پژوهشی درخصوص مسائل اجتماعی بیماران مبتلا به کرونا و کادر درمانی است، مثلا مطالعاتی درخصوص مسائل روان‌شناختی، اضطراب و مشکلات مربوط به کادر درمان انجام می‌شود که نتایج‌شان درحال انتشار است.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان:
مقالات مختلف درخصوص بیماری کرونا جمع‌آوری شده است
هادی بزازی، معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان درخصوص اقدامات پژوهشی معاونت علوم پزشکی در ایام کرونا، توضیح داد: «انجام فعالیت‌های پژوهشی برای دستیابی به راهکاری‌های علمی مبارزه با کرونا ضرورت دارد و باید هموار مدنظر قرار گیرد. در دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان نیز این اقدامات بیشتر در زمینه بحث‌های پژوهشی تئوریک بوده، به‌طور مثال چکیده‌ای از مقالات مختلف درخصوص کرونا جمع‌آوری و به‌صورت مجازی درسطح کشوری ارائه شده است.»
او اضافه کرد: «یکی از اعضای هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان که در بخش شیمی فعالیت می‌کند، یک ماسک فیلتردار طراحی کرده که به‌مرحله تولید نیز رسیده است. همچنین یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان که به‌عنوان زیرمجموعه دانشگاه آزاد اسلامی این استان فعالیت می‌کند، در بحث ساخت دستگاه مکانیزه ضدعفونی‌کننده به‌صورت اتوماتیک یعنی بدون استفاده از دست اقدام کرده است.»
بزازی با بیان اینکه مرکزی نیز برای تولید ماسک ایجاد شده است گفت: «نزدیک به دو ماه است که این ماسک در تولید ماسک فعال شده است.»
او اضافه کرد: «همچنین بسیج و تشکل‌های دانشجویی به‌ویژه دانشجویان رشته پرستاری توانسته‌اند خدمات ارزنده‌ای را در این برهه زمانی ارائه دهند که می‌توان به حضور داوطلبانه و شبانه‌روزی دانشجویان رشته پرستاری در بیمارستان‌های استان برای امدادرسانی و حضور در سامانه 4030 اشاره کرد.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان تاکید کرد: «دانشجویان در موج اول کرونا در این زمینه وارد شده‌اند، ما هم فراخوانی را اعلام کرده بودیم. تعدادی از دانشجویان پرستاری ما به‌صورت داوطلبانه اعلام آمادگی کرده‌اند تا با حضور در بیمارستان‌ها به بیماران کرونایی خدمات‌رسانی کنند.»
او افزود: «در این راستا، شرط حضور دانشجویان داوطلب، تامین کامل پوشش حفاظتی فردی با توجه به سطح مواجهه با بیماری از سوی مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی است. با مجموعه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی برای مشاوره و آموزش‌های مجازی به‌طور مستمر در تماس هستیم.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل:
طرحی برای پرداختن به اپیدمیولوژی بیماری کرونا پیشنهاد دادیم
حمید دلداده‌مقدم، معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل درخصوص کارهای پژوهشی در ایام کرونا، گفت: «با افزایش بیماران کرونایی در چندروز اخیر طرحی را پیشنهاد کردیم تا به بحث اپیدمیولوژی بپردازیم و بتوانیم اطلاعاتی را از بیماران بستری جمع‌آوری کنیم.»
او ادامه داد: «فرمی در این راستا تهیه و در اختیار بیماران بستری قرار داده می‌شود که بتوانیم اطلاعات جزئی‌تری درخصوص سن، جنسیت، بیمارهای زمینه‌ای، شهر محل سکونت و سایر مشخصات جمع‌آوری کنیم تا شاید بتوانیم به اطلاعاتی جامع درخصوص بیماری کرونا برسیم و آنها را جمع‌بندی کنیم.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل در ادامه افزود: «همچنین تولیداتی از‌جمله ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده و عرضه آن را برای جلوگیری از شیوع کرونا داشته‌ایم.»
دلداده‌مقدم با بیام اینکه کمک و اطلاع‌رسانی دانشجویان نیز برای جلوگیری از شیوع بیماری کرونا همچنان ادامه دارد، گفت: «دانشجویان رشته‌های مختلف پرستاری، پزشکی، مامایی و همچنین اساتید در سامانه 4030 وارد شده‌اند و همچنان این فعالیت ادامه دارد.»
او با بیان اینکه بیمارستان ملکی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل طی قراردادی دراختیار دانشگاه علوم پزشکی است، گفت: «بنابراین دانشجویان ما درسطح بیمارستان‌های شهر به خدمت‌رسانی به بیماران کرونایی مشغولند، حتی با هماهنگی دانشگاه علوم پزشکی یک‌سری از فارغ‌التحصیلان رشته‌های پرستاری نیز در این مسیر خدمت‌رسانی می‌کنند.»
او در ادامه تصریح کرد: «همچنین پویش «من ماسک می‌زنم» گامی برای پیشگیری از شیوع بیشتر کروناویروس است و استفاده از آن در مکان‌های عمومی توصیه می‌شود. درصورتی‌که فرد مبتلا و سالم هر دو از ماسک استفاده کنند، امکان ابتلا به ویروس کرونا 90درصد کاهش می‌یابد.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان مطرح کرد:
12 طرح دانش‌بنیان دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی اصفهان در ایام کرونا
آرش قدوسی، معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان با تاکید بر اینکه ما حوزه آموزشی هستیم و طبیعی است که کمتر می‌توانیم در حوزه درمان ورود داشته باشیم، گفت: «با این حال اساتید و انترن‌هایمان در بیمارستان کمک می‌کنند و دانشکده دندانپزشکی‌مان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی همچنان بیماران را پذیرش می‌کند و وقفه‌ای در این زمینه ایجاد نشده است.»
او افزود: «به طور خاص در حوزه درمان بیماران کرونایی ورود نکرده‌ایم و دلیلش هم آن است که دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان بیمارستان‌های خاصی را در سطح استان برای این مهم اختصاص داده که تمام تجهیزات مورد نیاز نیز در این بیمارستان‌ها استقرار یافته است.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان تصریح کرد: «تمرکزمان روی پیگیری امور آموزشی بوده تا دانشجویان پزشکی و پرستاری‌مان زودتر فارغ‌التحصیل شده و طبیعتا به‌سرعت وارد کادر درمان کشور شوند تا بتوانند به نیروهای این حوزه که در موج اول کرونا خسته شده‌اند، کمک کرده و جایگزین آنها شوند.»
او گفت: «در این شرایط بحث آموزش را متوقف نکردیم و ازسوی دیگر در مراکز درمانی‌مان مانند کلینیک اصفهان و دندانپزشکی‌مان نیز مباحث درمانی را دنبال کردیم تا از این طریق بتوانیم به کادر درمانی شهر کمک کنیم.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان تصریح کرد: «از سال گذشته تا امروز برای دانشجویان و عموم مردم حدود 20 وبینار در حوزه کرونا برگزار کردیم و جنبه‌های مختلف این بیماری را آموزش دادیم. همچنین آموزش‌های غیرکرونایی را نیز برای دانشجویان پرستاری اتاق عمل را به‌صورت کشوری داشتیم.»
او درباره فعالیت‌های پژوهشی مرتبط با کرونا افزود: «در این حوزه دانشگاه ما بسیار فعال بوده و اواخر هفته گذشته سورنا ستاری نیز از فعالیت‌های واحد دانشگاهی ما بازدید کرد. در مرکز تحقیقات لیزر ما محفظه ضدعفونی ساخته‌شده که همزمان با گاز اوزون و اشعه یونید اقدام به ضدعفونی کردن می‌کند. همچنین ما ساکشن خارج از دهان را برای یونیت‌های دندانپزشکی تولید کردیم که هوای آلوده را ساکشن می‌کند.»
او ادامه داد: «تولید کیت تشخیص کرونا را نیز در مراحل نهایی داریم و الان این کیت به انستیتوپاستور منتقل شده و 12 طرح دانش‌بنیان را در ایام کرونا داشتیم که همگی درحال انجام است و تنها مشکل‌مان که به معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور نیز اعلام کردیم آن است که اکثر محصولات تولیدشده توسط ما مجوز وزارت بهداشت را ندارند. به‌عبارت دیگر، پروسه دریافت مجوز با پیچیدگی و کندی همراه است تا جایی که نگران هستیم کرونا تمام شود اما نتوانیم مجوزها را بگیریم.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان گفت: «کارهای پایه‌ای را در حوزه‌هایی مانند پرستاری و روانشناسی هم انجام دادیم و این فعالیت‌ها متوقف نشده است.» او خاطرنشان کرد: «واحد ما نیز همانند دیگر واحدها ستاد کرونا داشته که نیازهای اولیه برای مقابله با کرونا را درون دانشگاه فراهم کردیم و خوشبختانه تا امروز هیچ‌کدام از پرسنل ما به شکل جدی با کرونا درگیر نشدند و تلاش کردیم در این ایام دانشگاه را پویا نگه داریم.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان لرستان خبر داد:
حضور دانشجویان علوم پزشکی به‌عنوان نیروهای امدادی در بیمارستان‌ها
سیدحسین قربانی، معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان لرستان درباره خدمات علوم پزشکی این دانشگاه در بحث کرونا گفت: «در بحث بهداشت حرفه‌ای که ارتباط مستقیم با مسائل حفاظتی دارد اقدامات زیادی انجام شد تا جایی که یک ماسک طراحی شد که ویژگی‌های خاص خود را دارد. البته این ماسک پیش از شیوع ویروس کرونا طراحی شده بود که متاسفانه به‌دلیل اخذ مجوز و تصویب نهایی با مشکلاتی روبه‌رو شده بود اما بعد از شیوع کرونا مراحل تصویب نهایی خود را طی می‌کند.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان لرستان ادامه داد: «اگر این اتفاق بیفتد یعنی این ماسک بتواند به تصویب نهایی برسد با شرایط ویژگی علمی که دارد می‌تواند به تولید انبوه برسد. همچنین در حوزه پزشکی و هم غیرپزشکی آموزش مجاز توانست به‌سرعت جایگزین آموزش حضوری شود.»
او در ادامه تصریح کرد: «در شرایط پیش از کرونا پیش‌بینی می‌کردیم در حوزه علوم پزشکی بتوانیم تنها 30 درصد به‌صورت مجازی اجرا کنیم اما خوشبختانه درحال حاضر وضعیت خوبی هم از نظر حوزه امتحانات و هم کلاس‌های تئوری داریم و بحث آموزش مجازی توانست به‌خوبی بین دانشجویان دیده شود.»
قربانی با بیان اینکه برگزاری کلاس‌های کارورزی دانشجویان را در این دانشگاه به تاخیر انداختیم، درخصوص رشته‌های پرستاری و مامایی توضیح داد: «درخصوص این رشته‌ها بحث کارآموزی‌ها و کارورزی‌ها با حداکثر شرایط ایمنی نهادینه شد و پیش‌بینی می‌کنیم برای ترم آینده تا حدودی بتوانیم کلاس‌های عملی، کارورزی و تئوری را ادامه دهیم.»
او گفت: «تعامل خوبی نیز با شبکه بهداشت و درمان استان داریم و در این حوزه هیچ کمبودی از نظر نیروی انسانی و تجهیزات نداریم.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان لرستان در ادامه تاکید کرد: «چندین کار نیز به کمیته اخلاق برای دریافت کد اخلاقی واگذار شده است؛ این کارها بیشتر روی بحث ترکیب داروهاست تا داروها اثربخشی بیشتری داشته باشند. درحال حاضر در قسمت بررسی شرایط آنها از نظر دریافت کد اخلاق با رعایت بخشنامه‌های سازمان مرکزی هستیم.»
او گفت: «همچنین بسیاری از دانشجویان ما تمایل داشتند در بحث کرونا وارد شده و به بیماران کرونایی کمک کنند؛ ما اسامی این دانشجویان را طی نامه‌ای اعلام کردیم و 4 واحد دانشگاهی در این خصوص اطلاع‌رسانی کرده و دانشجویان ابراز تمایل کردند در بیمارستان‌ها فعالیت کنند که البته این فعالیت‌ها غیر از بحث کارآموزی و کارورزی آنها بوده است.»
قربانی با بیان اینکه در این خصوص نامه‌ای تنظیم و رونوشت آن به سازمان مرکزی دانشگاه آزاد و رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان ارسال شد، اضافه کرد: «هرکدام از بیمارستان‌های 4 شهر تابع استان لرستان نیاز داشتند می‌توانند از نیروهای دانشجویی ما به‌عنوان نیروی امدادی استفاده کنند. همچنین یک مرکز دیالیز در دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد دارد که 50 بیمار دیالیزی را تحت پوشش دارد. این کار هم پیش از شیوع کرونا هم بعد از آن کمک پشتیبانی خوبی برای شبکه بهداشت و درمان بروجرد بود.»
او در پایان گفت: «اگر این مرکز دیالیز وجود نداشت قطعا فشار زیادی به شبکه بهداشت و درمان بروجرد در دوران کرونا وارد می‌شد چراکه در ایام اوج کرونا پوشش دادن 50 بیمار دیالیزی برای آنها بسیار مشکل بود. خوشبختانه درحال حاضر دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد پوشش 50 بیمار دیالیزی را که از وظایف شبکه بهداشت است انجام می‌دهد.»
* نویسنده: سارا طاهری، روزنامه‌نگار