به گزارش «فرهیختگان آنلاین»،  دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در عرض 40 روز، دستور برکناری دو بازرس را صادر کرده است تا نگرانی دموکرات‌ها را نسبت به آنچه در دولت او می‌گذرد، افزایش دهد. ترامپ سوم آوریل (15 فروردین) خبر از برکناری «مایکل اتکینسون» بازپرس کل جامعه اطلاعاتی ایالات متحده داد و 15 می (26 اردیبهشت‌ماه) برکناری «استیو لینیک» بازرس کل وزارت امور خارجه را به اطلاع کنگره رساند. طبق قانون آمریکا، دولت موظف است درصورتی که قصد اخراج یا پایان رسمی فعالیت یک بازرس کل را دارد، ۳۰ روز قبل آن را به اطلاع کنگره برساند. این بازه زمانی برای بازرس کل جامعه اطلاعاتی سپری شده اما برای بازرس کل وزارت امور خارجه هنوز فرصت باقی است اما با این حال ترامپ بازرس کل جایگزین وی را نیز بدون طی‌شدن مهلت قانونی انتخاب کرده است. اینکه به چه علت ترامپ دو بازرس کل را آن‌هم در یک بازه زمانی کوتاه اخراج کرده، سوال بدون پاسخ رسانه‌های آمریکایی و دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان این کشور است.

  تقاص استیضاح؟

هنوز به‌صورت واضح دلیل این اقدام مشخص نشده است اما هر دو بازرس اخراج‌شده در یک نقطه اشتراک دارند و آن نقش‌شان در استیضاح سال گذشته دونالد ترامپ است. اتکینسون، نخستین کسی بود که کنگره را از دریافت شکایتی درباره تماس تلفنی جنجالی ترامپ با «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین مطلع کرد و مانع از اقدام «جوزف مگوایر» مدیر وقت «اطلاعات ملی» آمریکا برای کتمان شکایت افشاگری را که درباره این تماس تلفنی ارائه شده بود، شد. او ازجمله افرادی بود که اعلام کرد گزارش‌های افشاگر مکالمات «اوکراین گیت» درباره سوءاستفاده دونالد ترامپ از قدرتش و اعمال فشار بر رئیس‌جمهوری اوکراین برای تحقیق از جو بایدن و پسرش، از اعتبار کافی برای انجام تحقیقات برخوردار است. بنابر گزارش‌های وزارت دادگستری آمریکا، او همچنین ازجمله افرادی بود که معتقد بود دونالد ترامپ با اعمال فشار بر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین به‌طور بالقوه «امنیت ملی و ضداطلاعاتی کشور را به‌خطر انداخته است». ترامپ یک روز بعد از اخراج بازرس کل جامعه اطلاعاتی، او را به‌دلیل نقشش در استیضاح «مایه ننگ» خواند و به‌صراحت گفت دلیل اقدامش، تلافی استیضاح بوده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد استیو لینیک هم در این پرونده نقش مهمی ایفا کرده است. در دوران استیضاح دونالد ترامپ، واشنگتن‌پست یک رونوشت از نامه‌ای به دست آورد که در آن عنوان شده بود بازرس کل وزارت امور خارجه قصد دارد با تمام افرادی که ازسوی کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان احضار شده‌اند، جلساتی داشته باشد. لینیک به‌دلیل اینکه نیازی به تایید مایک پمپئو، وزیر امور خارجه برای نزدیک شدن به قانونگذاران و همچنین دسترسی به اطلاعات به‌ویژه درخصوص مطالب طبقه‌بندی نشده نداشت، توانسته بود اسناد مورد نیاز را از مشاور حقوقی وزارت امور خارجه آمریکا دریافت کند و آن را دراختیار قانونگذاران آمریکایی قرار دهد. کاخ سفید پس از اخراج لینیک، او را متهم کرده است بخشی از اسناد ارائه‌شده ازسوی «رودی جولیانی» وکیل شخصی ترامپ را به اعضای کنگره ارائه داده است. این نقطه‌اشتراک باعث شد ترامپ، 40 روز پس از اتکینسون او را نیز از کار برکنار کند. ترامپ خبر اخراج هر دوی این افراد را روز جمعه اعلام کرد تا هر دو بازرس کل در یک موضوع دیگر هم اشتراک داشته باشند.

  پای پمپئو در میان است

دونالد ترامپ در سه‌سال‌ونیم گذشته بسیاری از مقامات امنیتی و اطلاعاتی آمریکا را اخراج کرده است. بین او و سازمان‌های اطلاعاتی همواره یک شکاف عمیق روبه‌پیشرفت وجود داشته است. این نهادها در بیشتر اوقات دربرابر درخواست‌های عجیب و نادرست ترامپ ایستادگی کردند و حاضر به ارائه اطلاعات غیرواقعی نشدند. ترامپ هم البته آنها و گزارش‌هایشان را خیلی جدی نمی‌گیرد. به‌عنوان نمونه نهادهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا مدعی هستند دو هفته قبل از شروع همه‌گیری ویروس کرونا در چین، آن را ردیابی کرده و به ترامپ اطلاع داده بودند که این ویروس به آمریکا هم خواهد رسید اما ترامپ هیچ اقدامی دراین‌باره انجام نداد. ترامپ همواره علاقه داشته نهادهای اطلاعاتی، یافته‌های موهوم او را تایید کنند و هر مقاومتی در این مسیر را به سخت‌ترین شکل پاسخ داده است. او جولای 2019 (مرداد 98) «دن کوتس»، مدیر اطلاعات ملی دولت را تنها به این دلیل اخراج کرد که او با ترامپ برسر برنامه هسته‌ای ایران و نقش روسیه در انتخابات آمریکا اختلاف‌نظر داشت. ترامپ به‌دلیل اینکه کوتس برخلاف خواست او و مایک پمپئو، حاضر نشده بود در کمیسیون سرویس‌های اطلاعاتی مجلس سنا بگوید ایران روی ساخت جنگ‌افزار هسته‌ای کار می‌کند، افراد سرویس اطلاعاتی دررابطه با آنچه به تهدید ایران مربوط می‌شد را «شدیدا منفعل و ساده‌لوح» خوانده بود. این حس تنفر، دوسویه است و نهادها و مقامات اطلاعاتی و امنیتی هم اگر اجازه داشتند ترامپ را حتی برای یک‌روز هم در جایگاه ریاست‌جمهوری آمریکا تحمل نمی‌کردند. تنها در یک مورد، سال گذشته 300 نفر از مسئولان پیشین امنیت ملی آمریکا با اشاره به اطلاعات فاش‌شده درباره مکالمات دونالد ترامپ با رئیس‌جمهوری اوکراین و تلاش‌های وی برای پنهان‌ساختن آن، از برکناری او حمایت کردند.

با وجود این رابطه دشمنی، به‌نظر می‌رسد پرونده استیو لینیک کمی پیچیده‌تر از مایکل اتکینسون باشد. لینیک که سال ۲۰۱۳ و در دوره زمامداری باراک اوباما به‌عنوان بازرس عمومی وزارت امور خارجه برگزیده شده بود، چهارمین بازرسی است که توسط دونالد ترامپ از اوایل ماه آوریل سال جاری تاکنون برکنار می‌شود. گفته می‌شود استیو لینیک درحال انجام تحقیقات مهمی در وزارت امور خارجه بوده است. آن‌گونه که مقامات و رسانه‌های آمریکایی اعلام کرده‌اند، بازرس کل وزارت امور خارجه درحال انجام تحقیقاتی درباره سوءاستفاده‌های مایک پمپئو از موقعیت در این وزارتخانه بوده است. نکته قابل‌توجه در این ماجرا، بیانیه‌ای است که کاخ سفید پس از اعلام آغاز تحقیقات در کنگره آمریکا درباره اخراج «استیو لینیک» منتشر کرد. به گزارش رویترز، یک مقام رسمی کاخ سفید گفته دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به‌دنبال توصیه مایک پمپئو،  وزیر امور خارجه دولت خود اقدام به برکناری بازرس کل وزارت امور خارجه این کشور کرده است. به گفته این مقام که نامی از وی برده نمی‌شود؛ پمپئو پیشنهاد برکناری «استیو لینیک» را مطرح کرده و ترامپ نیز آن را پذیرفته است. این افشاگری بعد از آن صورت گرفت که کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد تحقیقات خود درخصوص برکناری بازرس کل وزارت امور خارجه آمریکا را آغاز کرده است.

پایگاه هیل در گزارشی دراین‌باره به‌نقل از قانونگذاران دموکرات نوشت تصمیم پمپئو برای اخراج لینیک، با انگیزه‌های سیاسی و برای مانع‌تراشی در تحقیقات احتمالی این بازرس صورت گرفته است. یک دستیار دموکرات کنگره آمریکا نیز به‌شرط ناشناس ماندن به خبرگزاری فرانسه گفت: «لینیک در حال تحقیق روی شکایت‌هایی مبنی‌بر اعزام کارکنان وزارت امور خارجه به ماموریت‌های نامناسب و سوءاستفاده از آنها برای انجام کارهای شخصی پمپئو و همسرش بود.» روشن نیست چه اتهاماتی متوجه مایک پمپئو بوده و استیو لینیک به چه اطلاعاتی دست پیدا کرده است که پمپئو چنین درخواستی را از ترامپ داشته است. بر همین اساس هم قانونگذاران دموکرات به‌دنبال کشف چرایی این اتفاق هستند. کمتر از یک‌روز پس از اینکه نامه ترامپ مبنی‌بر اخراج لینیک به‌دست نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا رسید، الیوت انگل رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان و سناتور باب منندز عضو ارشد کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا در نامه‌های جداگانه‌ای به کاخ سفید و وزارت امور خارجه این کشور، خواستار تحقیق درباره دستور ترامپ برای اخراج لینیک شدند. این نمایندگان خواستار ارائه تمام گزارش‌های مرتبط با اخراج این فرد و ارسال آن به این کمیته‌ها تا جمعه پیش‌رو شدند.

انگل و منندز در این نامه نوشته‌اند: «اخراج بی‌سابقه بازرس کل لینیک ازسوی رئیس‌جمهوری، تازه‌ترین اخراج بازرسان کل، دیده‌بان کلیدی مستقل از آژانس‌های فدرال بر دولت است. ما بدون قیدوشرط مخالف اخراج با انگیزه سیاسی بازرسان عمومی و دست بردن رئیس‌جمهوری در این پست‌های مهم هستیم.» در همین راستا جان برنان، رئیس سابق سازمان جاسوسی آمریکا (سیا)، دونالد ترامپ را به سوءاستفاده از نهاد‌های اطلاعاتی و قضایی برای دستیابی به منافع سیاسی و ضد رقبای خود متهم کرده است. او در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی ام‌اس‌ان‌بی‌سی گفت: «تحولات سیاسی اخیر در آمریکا به‌شدت نگران‌کننده هستند، زیرا دونالد ترامپ در ماه‌های اخیر مقامات بخش اطلاعاتی، مدیر اف‌بی‌آی و مسئولان ارشد بخش قضایی را برکنار کرده است. ترامپ تلاش کرده کسانی را در این پست‌ها جایگزین کند که تابع اوامر وی هستند.»

بنابر گزارشی که وزارت امور خارجه آمریکا منتشر کرده، قرار است جانشین لینیک، «استفان آکارد» یکی از دوستان و متحدان مایک پنس معاون رئیس‌جمهوری آمریکا باشد. آکارد در دوران فرمانداری پنس در ایالت ایندیانا زیرنظر وی، رئیس شورای اقتصادی آن ایالت بود. مشخص نیست ترامپ دور بعدی نیز رئیس‌جمهور آمریکا خواهد بود یا خیر اما با تسویه‌حساب سیاسی که در نهادهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا به‌راه انداخته است، کارکرد این نهادها را به‌طور کامل تغییر خواهد داد.