مدل جدید پیش‌بینی کرونا

به‌دلیل اهمیت پیش‌بینی وقوع همه‌گیری در یک منطقه و احتمال ابتلای درصدی افراد، محققان روی سیستم‌هایی کار می‌کنند که بتواند این موارد را پیش‌بینی کند. کالج سلطنتی لندن هم یکی از مراکز تحقیقاتی در دنیاست که محققان آن از مدل پیشگو برای این امر استفاده می‌کنند که به‌نوعی ردیاب علائم کووید-19 به‌شمار می‌رود و نه‌تنها داده‌های لازم را در درازمدت جمع‌آوری می‌کند، بلکه بلافاصله برنامه‌ریزی دقیقی برای سلامت عمومی مردم جامعه انجام می‌دهد. این مدل پیشگو در قالب یک اپلیکیشن ارائه‌شده و از زمانی که عامه مردم هم می‌توانند از آن استفاده کنند، این اپلیکیشن توانسته اطلاعات مربوط به سلامت حدود 5/2 میلیون کاربر را از طریق خوداظهاری آنها جمع‌آوری کرده و براین اساس، نقاط جغرافیایی را که بیشترین شمار مبتلایان را در خود جای داده‌اند، طبق تست‌های مثبت به دست آمده، بستری یا مرگ‌ومیر بیماران مشخص می‌کند. مدرسه علوم تصویری و مهندسی بیوزیستی کالج سلطنتی لندن در مشارکت با دو مرکز تحقیقاتی و ژنتیک کالج مسئولیت تجزیه و تحلیل علائم ثبت‌شده توسط این اپلیکیشن را برعهده گرفتند. اما سرعت شیوع سندروم حاد تنفسی کرونا آنقدر زیاد است که جمع‌آوری اطلاعات جهانی را هم برای مقابله با این بحران بهداشتی تحت‌تاثیر قرار داده است و در این میان، تاکنون اپلیکیشن‌های متعددی برای ردیابی علائم کرونا در دنیا عرضه شده که وضعیت سلامت افراد را به دقت بررسی می‌کند اما مناسب ثبت داده‌های درازمدت قابل سنجشی نیستند که نیاز به بررسی‌های جامعی دارند.

محققان کالج سلطنتی لندن با گردهم آوردن گروهی از محققان موفق به ساخت این اپلیکیشن شدند که اطلاعات ارزشمندی را جمع‌آوری می‌کند که به‌سرعت قابل سنجش و ارزیابی خواهد بود و از نتایج آن به‌خوبی می‌توان در کنترل چالش جدید استفاده کرد و حتی در شرایط بحرانی‌تر هم به کار می‌آید. درواقع از مزیت‌های این اپلیکیشن نسبت به بسیاری از اپ‌های پیش‌بینی‌کننده کرونا در دنیا، می‌توان به این مورد اشاره کرد که علاوه‌بر کادر درمان و پزشکان و پرستاران، عامه مردم هم می‌توانند از آن بهره‌مند شوند و به‌نوعی شخصی‌سازی شده است. با بالا رفتن داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط این اپلیکیشن، محققان از یادگیری ماشینی بر پایه هوش مصنوعی برای شناسایی الگوهای جدید، از شروع علائم گرفته تا بروز بیماری و نتایج بالینی آن استفاده می‌کنند. آنها امیدوارند در آینده‌ای نزدیک حتی بتوانند از این اپلیکیشن موبایلی برای بررسی نتایج درازمدت کرونا از قبیل مشکلات روانی، معلولیت، مرگ‌ومیر و پیامدهای مالی آن هم استفاده کنند.

    تحقیقات مغزی و روانی در اولویت

شیوع کووید-19 علاوه‌بر عوارض جسمی متعددی که به‌جا می‌گذارد، اثرات روحی و روانی زیادی را به‌دنبال دارد و طبق آخرین گزارش محققان، بسیاری از مبتلایان به کرونا بعد از بهبودی دچار عوارض روحی و روانی شده‌اند، بنابراین به‌دلیل اهمیتی که این موضوع دارد، محققان کالج سلطنتی لندن، تحقیق و مطالعه روی این بخش را در اولویت مطالعات خود قرار داده‌اند. درواقع، آنها نقشه‌راهی را در قالب تحقیقات خود ترسیم کرده‌اند که به افراد کمک می‌کند چگونه در زمان شیوع بیماری‌های ویروسی از نظر روانی سلامت بمانند. آنها برای بررسی وضعیت روانی افراد سالم و نیز مبتلایان در انگلیس و حتی در سطح جهان از اپلیکیشن‌های دیجیتال و برنامه‌های از راه دور برای کنترل سلامت روان آنها استفاده می‌کنند. مهم‌ترین گروه‌هایی که درصدر این مطالعات و بررسی‌ها قرار دارند، کارکنان کادر درمان و گروه‌های در معرض خطر مانند سالمندان در اولویت حمایت روانی هستند. در این مطالعات گسترده که در کالج سلطنتی لندن انجام شده، جمعی از دانشمندان مغز و اعصاب، روان‌پزشکان، روان‌شناسان، متخصصان بهداشت عمومی و افراد متخصص درزمینه کار با سلامت روان افراد جامعه گردهم آمدند و در مشارکت با آکادمی علوم پزشکی و خیریه مطالعات سلامت روان به بررسی این موضوع مهم پرداختند. اغلب محققان بر این باورند که شیوع کووید-19 می‌تواند اثر بسیار عمیقی روی سلامت روان جامعه جهانی بگذارد که حتی ممکن است اثرات آن تا سال‌های آینده هم پابرجا باشد. این درحالی است که حتی عده محدودی از محققان و دانشمندانی هم که روی این ویروس فعالیت می‌کنند، از شر اثرات آن روی سلامت روان خود در امان نبوده‌اند. همین تغییرات ایجادشده در سبک زندگی بر اثر همه‌گیری کرونا عامل بسیاری از مشکلات روانی است که می‌تواند ایجاد شود. دانشمندان بر این باورند که باید راهکارهایی را برای بالابردن تاب‌آوری جوامع جهانی پیدا کرد و حتی از راه دور آنها را از طریق برنامه‌های کامپیوتری، موبایل یا راه‌های دیگر از راه دور از نظر روحی و روانی درمان کرد. در مقاله‌ای که محققان کالج سلطنتی ارائه کرده‌اند به کنترل مداوم اضطراب، افسردگی، آسیب به خود، خودکشی و دیگر موضوعات سلامت روان اشاره شده که باید به‌موقع آنها را مداخله و درمان کرد.

محققان براین باورند که همیشه یک فرمول خاص برای حفظ سلامت روان افراد وجود ندارد و هر روشی کاملا شخصی و ممکن است روی نفر دوم پاسخگو نباشد، بنابراین در شرایطی که جهان با معضل کرونا و نیز خطر بهداشت روان جامعه روبه‌رو است، باید با روش‌های کنترلی دقیق، به‌موقع موارد تشخیص داده شود و درمان خاص هر فرد در دستورکار قرار گیرد. ترغیب افراد به داشتن الگوی خواب سالم به‌ویژه در دوران قرنطینه و داشتن فعالیت بدنی ازجمله راهکارهایی است که تا حدی می‌تواند اوضاع را به‌نفع بهتر شدن وضعیت روانی جامعه پیش برد. اما در این میان، افراد جامعه خودشان هم دست به کار شده‌اند و سعی کرده‌اند با ارتباط برقرارکردن با دیگران به‌صورت اصولی، قرار گرفتن در طبیعت و ورزش کردن، به خودشان و بالا رفتن روحیه‌شان کمک کنند.

    افتتاح مرکز تشخیصی کووید-19

یکی از اقداماتی که در چند هفته اخیر در کالج سلطنتی لندن رخ داد، افتتاح مرکز تشخیصی کووید-19 بود که هدف از راه‌اندازی آن، پردازش و تجزیه و تحلیل نمونه‌های مشکوک به کووید-19 است و به این واسطه، محققان سعی می‌کنند به افزایش سرعت فرآیند تست و نمونه‌گیری و بررسی نمونه‌های جمع‌آوری شده کرونا ازسوی مرکز خدمات بهداشتی انگلیس کمک کنند و با همکاری دو بیمارستان سنت توماس و گای، تلاش می‌کنند تا حدی بار سنگین کار را از شانه‌های مرکز خدمات بهداشت این کشور کمتر کنند. محققان در این مرکز، با استفاده از حرارت، نمونه‌های جمع‌آوری‌شده را غیرفعال می‌کنند. نمونه‌ها را داخل لوله آزمایش قرار داده و به شیوه‌ای خاص و مطمئن و در شرایطی استریل آزادسازی می‌کنند. به گفته محققان این مرکز تشخیصی، اگر ما نمونه را غیرفعال کنیم، ویروس دیگر خطرناک نیست و این به آن معناست که می‌توانیم نمونه را به‌طور بی‌خطری باز کرده و آنها را با سرعت بالاتری پردازش و مطالعه کنیم. این مرکز تشخیصی متشکل از یک گروه بیش از 120 داوطلب است که با هم روی پروتکل‌های مختلف کار می‌کنند.

    شیلد صورت ساخت دانشجویان داوطلب

فعالیت‌‌های داوطلبانه ‌بخشی از کمک‌‌هایی بود که در دوران شیوع کرونا به داد برخی کشور‌ها رسید. دانشجویان مدرسه مهندسی بیوپزشکی و علوم تصویربرداری کالج سلطنتی لندن در اقدامی داوطلبانه بیش از هزار شیلد صورت را در هفته‌‌های اخیر برای کادردرمان شاغل در بیمارستان‌های انگلیس تولید کردند. آنها با حضور در یک کارخانه تولید محصولات پرینت سه‌بعدی، شیلد‌های صورت را با این فناوری ساختند. اولین شیلد‌های پرینت سه‌بعدی ساخت دانشجویان در بیمارستان‌های گای و سنت‌توماس مورداستفاده قرار گرفت. علاوه‌براین، چند کارخانه پرینت سه‌بعدی دیگر هم در انگلیس مسئول تامین شیلد‌های صورت برای این بیمارستان‌ها شده‌اند. در این فرآیند، بیش از 200 پرینتر در 24 ساعت شبانه‌روزی برای ساخت شیلد‌های صورت فعال هستند. شیلد‌ها توسط دستگاه پرینتر تولید شده و مونتاژ قطعات آن توسط دانشجویان داوطلب انجام می‌شود. آنها روزانه هزار شیلد تولید می‌کنند.

    آموزش شیوه‌‌های ارتباطی

برخی استادان کالج سلطنتی لندن با تعطیلی دانشگاه‌ها، فعالیت خود را روی آموزش شیوه‌‌های مراقبتی و حمایتی از بیماران به پرستاران و مراقبان بخش‌‌هایICU گذاشته‌اند. بعضی از آنها با همکاری انجمن پرستاران مراقبت ویژه انگلیس، به توسعه منابعی اقدام می‌کنند که به پرستاران در انجام وظیفه‌شان کمک کند. از دیگر فعالیت این استادان کالج سلطنتی می‌توان به مشارکت با یک کارخانه کانادایی موسوم به Aetonix  اشاره کرد که نوعی پلتفرم آنلاین موسوم به Atouchaway تولید کرده است. این پلتفرم ارتباطات امنی را بین گروه پرستاری ‌بخش ICU و خانواده‌‌های بیماران برقرار می‌کند و حتی به برقراری ملاقات مجازی بیماران با خانواده‌هایشان هم کمک می‌کند. بسیاری از بیماران به‌دلیل وضعیت خطرناک و حادی که داشته‌اند، از زمان بستری قادر به ملاقات خانواده‌هایشان نبوده‌اند که این مساله آنها را تحت‌تاثیر قرار داده اما با این پلتفرم می‌توانند ارتباطی مجازی با آنها برقرار کنند.

    همکاری با دانشگاه آکسفورد

همزمان که شمار بیشتری از افراد مبتلا به کووید-19 شناسایی می‌شوند، با ایجاد عوارض تنفسی، احساس نیاز به استفاده از دستگاه‌‌های کمک‌تنفسی برای بیماران افزایش می‌یابد. محققان کالج سلطنتی لندن از هفته‌‌ها قبل برای مقابله با این معضل، طی یک قرارداد همکاری با دانشگاه آکسفورد شروع به ساخت و آزمایش نمونه‌‌های قابل‌تست دستگاه‌‌های کمک‌تنفسی کردند که در کارگاه‌‌های دانشگاهی ساخته شده و هدف از این همکاری، تامین کمبود مراکز درمانی و بیمارستانی انگلیس است.

    هشدار به تاخیر در برخی جراحی‌‌ها

در شیوع کرونا، بسیاری از بیماران برای ترس از ابتلا به کرونا از مراجعه به بیمارستان و مراکز درمانی خودداری کرده‌اند. البته این امر درمورد بیماری‌‌های خفیف مشکل‌زا نیست، اما این مساله زمانی مشکل‌آفرین می‌شود که فرد، مبتلا به بیماری حادی باشد و اینجاست که عدم‌مراجعه به‌موقع برای چکاپ یا درمان، می‌تواند شرایط را برای بیمار دشوارتر کند. در دستورالعمل‌‌های جدیدی که از سوی محققان کالج سلطنتی لندن منتشر شده، بیمارانی که باید تحت‌ عمل‌‌های جراحی متابولیک و باریاتریک قرار گیرند، درصورت تاخیر به‌دلیل شرایط کرونایی ممکن است درمعرض خطر عوارض تاخیر و حتی خطر مرگ ناشی از دیابت نوع 2 یا چاقی شدید باشند. درواقع، به همان اندازه که عمل‌‌های جراحی، اعمالی تهاجمی محسوب می‌شوند، در مواقع لزوم هم کاملا برای بدن ضروری هستند و عقب‌انداختن آنها می‌تواند برای سلامت بیماران خطرناک باشد. عمل‌‌های جراحی باریاتریک و متابولیک، دو نوع عمل جراحی برای درمان دیابت نوع 2 و چاقی هستند که در دوران کرونا به‌حالت تعلیق درآمد و همین امر میزان مرگ‌ومیر و بروز عوارض ناشی از آن را در بیماران افزایش داد. محققان براین باورند که قرنطینه شهر‌ها و کشور‌ها باید با ملاحظاتی صورت گیرد که از طرف دیگر جان بیماران به خطر نیفتد و باید مداخلاتی در سبک زندگی افراد صورت گیرد که به سلامت بیشتر آنها کمک کند، نه اینکه سلامت آنها را بیشتر به خطر بیندازد. این دو عمل جراحی جزء عمل‌های کاهش وزن به‌شمار می‌روند که انجام آنها در بیمارانی که به دیگر روش‌‌های درمان جواب نداده‌اند، به کاهش خطر بروز بیماری‌‌های قلبی و عروقی و بهبود دیابت در مبتلایان کمک کرده و شانس زنده ماندن آنها را افزایش می‌دهند.

* مترجم: ندا اظهری