به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، این روزها بحث بر سر این موضوع که مسابقات فوتبال از چه تاریخی آغاز خواهد شد، حسابی داغ شده و در هر کشوری زمانی تقریبی برای این اتفاق پیش‌بینی شده است. بااین‌حال در شرایطی که ویروس کرونا تمام دنیا را تحت‌تاثیر خود قرار داده، آیتم‌های مختلفی باید درکنار هم قرار بگیرند که بتوان یک مسابقه فوتبال را در بهترین حالت برگزار کرد. استریل کردن محیط ورزشگاه‌ها، گرفتن تست کرونا، ایجاد محل‌هایی برای قرنطینه، برنامه‌ریزی مناسب برای رویدادها و البته ایجاد جوی مناسب و هیجان‌انگیز در ورزشگاه‌هایی که قرار است مدت‌ها خالی از تماشاگر باشد و عدم حضور هواداران می‌تواند تا حد زیادی از جذابیت این ورزش کم کند. درکنار تمام این مسائل یکی از اصلی‌ترین فاکتورهایی که وجود دارد، مربوط به خود بازیکنان و آمادگی فیزیکی و مهم‌تر از آن آمادگی روحی آنها برای بازگشت به زمین مسابقه است.
مشکلات روانی ورزشکاران
هفته گذشته اتحادیه جهانی بازیکنان فوتبال از افزایش افسردگی در بین بازیکنانی که در خانه قرنطینه شده‌اند، خبر داد. اوا کانیرو، پزشک سابق چلسی در ارزیابی وضعیت این بازیکنان به این نتیجه رسیده که افرادی که به تصور عموم بسیار قوی و مانند ماشین‌هایی توقف‌ناپذیر هستند، بسیار آسیب‌پذیرند و اضطرابی که سایر مردم در اثر شیوع کووید-19 دارند وارد زندگی ورزشکاران نیز شده است.
ورزشکاران هم مانند همه ما با این پرسش اساسی روبه‌رو هستند که چگونه باید دوباره سر کار خود برگردند، آن هم درحالی‌که تماس بدنی زیادی در فوتبال وجود دارد و با این اپیدمی فراگیر، مشکلات زیادی برای آنها ایجاد خواهد شد. آنها پیش از آغاز هرگونه فعالیت ورزشی باید از لحاظ روانشناسی و ذهنی برای رویارویی با هر چالشی آماده شوند و این موضوع بسیار دشوار خواهد بود. مت کانلیف، روانشناس بخش زندگی و علوم ورزشی دانشگاه گرینویچ دراین‌باره می‌گوید: «هم‌اکنون تحقیقات زیادی در این زمینه در جریان است. محققان زیادی به بررسی اثرات روانی شیوع این بیماری در عملکردهای ورزشی و حتی سلامت ذهنی افراد پرداخته‌اند، چراکه این وضعیت تاکنون سابقه نداشته و کاملا جدید است.»
به عقیده روانشناسان، استرس تاثیری منفی بر عملکرد افراد دارد. در ورزشکاران این موضوع باعث افزایش بیماری و مصدومیت و همچنین افزایش طول درمان آنها می‌شود. کانلیف ادامه می‌دهد: «استرس می‌تواند روی دوران نقاهت و بهبودی بیماری و آسیب‌ها تاثیر بگذارد. همچنین در افزایش ضربان قلب و فشار خون نیز موثر است و به همین دلیل بهبودی افراد را به‌تاخیر می‌اندازد. این موضوع روی تصمیمات بازیکنان در زمین مسابقه نیز اثرگذار است، مثلا یک پاس اشتباه یا یک تکل خشن و بی‌محابا. اساسا کاری که استرس با بدن انسان انجام می‌دهد، باعث می‌شود رفتارهای بی‌پروایانه‌تری از خود نشان دهیم. همچنین این اتفاق مخصوصا استرس روانی روی تمرینات، بازده و عملکرد بازیکنان در زمین و حتی روابط اجتماعی آنها تاثیرگذار است. هراس از اینکه افراد به این بیماری مبتلا شوند روی سیستم ایمنی افراد نیز تاثیر منفی خواهد داشت.»
اثرات محیط‌های استرس‌زا
آغاز دوباره مسابقات نه‌تنها باعث کاهش این استرس نمی‌شود، بلکه آن را افزایش خواهد داد و مسلما روی عملکرد بازیکنان در زمین نیز تاثیرگذار خواهد بود. حتی درصورتی‌که تمام بندهای پروتکل‌های بهداشتی به‌دقت اجرا شود، باز هم تضمینی برای سلامت افراد در تمرینات و مسابقات نیست. رافائل متئوس، محقق روانشناسی ورزشی در دانشگاه مادرید نسبت به افزایش خطر مصدومیت در بین بازیکنان در چنین شرایطی هشدار می‌دهد و می‌گوید: «مصدومیت پدیده‌ای بسیار پیچیده است، چراکه معمولا علت‌های مختلفی دارد. استرس یکی از علل رایج در ایجاد آسیب‌دیدگی در بین ورزشکاران است. به همین علت اگر آنها مدت زیادی را در محیط‌های استرس‌زا قرار گیرند و نگران ابتلا به کرونا باشند یا در قرنطینه طولانی‌مدت قرار گرفته و از سرنوشت و آینده خود بی‌خبر باشند شانس مصدومیت‌شان بالا می‌رود.»
براساس تحقیقی که در فرانسه انجام شده، از هر چهار بازیکن، سه‌نفر از آسیب‌دیدگی هراس دارند و این ترس پس از دومین بازی آنها تا 6 برابر افزایش می‌یابد. به همین دلیل متئوس معتقد است باشگاه‌ها باید برنامه جامع و دقیقی برای کنترل استرس بازیکنان خود داشته باشند تا در شروع دوباره بازی‌ها دچار مشکل نشوند: «با استفاده از تکنیک‌های به‌روز علمی می‌توان این کار را انجام و میزان استرس در بین بازیکنان را تا حدی زیادی کاهش داد و کنترل کرد. استفاده از یک روانشناس ورزشی می‌تواند باعث شود تا خطر مصدومیت بازیکنان کمتر شود.»
پیش از این نیز مشابه این اتفاق در سال 2011 و در رقابت‌های لیگ هاکی آمریکا رخ داده بود که میزان آسیب‌دیدگی بازیکنان پس از وقفه‌ای 14 هفته‌ای در مسابقات به مقدار زیادی بالا رفت و در همان ماه نخست تقریبا دوبرابر حد نرمال بود.
* نویسنده: سیامک خاجی روزنامه‌نگار