به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، متن گفت وگوی فواد ایزدی، استاد دانشگاه تهران با «فرهیختگان» به این شرح است:
تفکر برجام معتقد است ما باید لیستی از مشکلات آمریکا با خودمان تهیه کرده و طبق آن به طرف آمریکایی امتیاز دهیم تا خیالش از بابت ایران راحت شود و در آن زمان نه‌تنها آمریکا با ما مشکلی ندارد بلکه مشکلات بین‌المللی ما نیز حل شده و در عین حال به رشد اقتصادی نیز خواهیم رسید.
باید برای حل مناقشه با آمریکا جمهوری اسلامی را ساقط کنیم!
ما در برجام چنین تجربه‌ای را به دست آوردیم و در عمل امتیازات زیادی را به طرف مقابل دادیم و آن‌طور که دولت آمریکا نیز اذعان کرد آنها هم امتیازات بسیاری گرفتند اما هنوز برخی در داخل به این نکته توجه ندارند که مشکل دولت آمریکا با ما درباره توانمندی‌های اکتسابی همچون موشک، ماهواره و نفوذ منطقه‌ای نیست، بلکه مشکل آمریکا با ایران به دلیل توانمندی ذاتی ایران است.
ازجمله توانمندهای ذاتی ما این است که ایران کشوری بزرگ، ثروتمند، دارای نفت زیاد و برخوردار از حکومتی مانند جمهوری اسلامی است که همه اینها آمریکا را عصبانی می‌کند؛ درحالیکه برخی دوستان توجه ندارند که ما برای رفع ناراحتی آمریکا نمی‌توانیم کشور را کوچک کرده یا نفت خود را دور بریزیم و جمهوری اسلامی را ساقط کنیم!
بنابراین در بهترین حالت آمریکا ما را رقیب و در بدترین حالت دشمن می‌داند از این رو زمانی که آنها به چشم یک رقیب یا دشمن به ما نگاه می‌کنند نباید توقع داشته باشیم که تحریم‌ها را بردارند.
کاهش فروش نفت و افزایش تحریم نتیجه تفکر برجامی است
مشکل ما این است که طرف ایرانی فکر می‌کرد اگر برجام را به سرانجام برساند، مشکلات کشور حل می‌شود، درحالیکه طرف مقابل عملا به‌دنبال توقف برنامه هسته‌ای ایران بود نه تعامل با کشورمان؛ یک زمان شما چنین موضوعی را تا پیش از برجام نمی‌دانستید و با آزمون و خطا به‌جای مطالعه سیاست خارجی آمریکا کار را جلو می‌بردید که با اغماض می‌توان گفت ایرادی ندارد اما فاجعه از جایی آغاز شد که پس از برجام، فروش نفت ما کمتر و تحریم‌های ما نیز بیشتر شد؛ ولی برخی همچنان درصدد عبرت گرفتن و مطالعه تاریخ و دقت در مسائل نیستند.
اما درباره گره زدن بعد اقتصادی به حل مناقشه ایران و آمریکا باید گفت عده‌ای در داخل به‌دنبال این هستند مناقشه فعلی را متوقف کنند، اما نمی‌دانند این کافی نیست و آن طرف مذاکره هم باید چنین چیزی را بخواهد درحالیکه نه دولت اوباما و نه دولت ترامپ چنین نگاهی نداشته‌اند.
نگاه آمریکا به برجام کاهش تنش نبوده، بلکه حذف و توقف برنامه هسته‌ای ایران مساله اصلی آنهاست، از این رو همزمان با جلو رفتن مذاکرات شاهد اعمال تحریم‌های دیگری نیز بودیم؛ اما دوستان این را متوجه نمی‌شوند درحالیکه مساله به‌هیچ‌عنوان پیچیده نیست.
برجام 2 و 3 هم راه‌حل رفع مناقشه ایران و آمریکا نیست
سوال روشن و مشخص ما این است آیا در آینده نزدیک شرایطی ایجاد خواهد شد که آمریکا به تعامل با جمهوری اسلامی برسد؟ پاسخ منفی است و تا زمانی که آمریکا چنین سیاست‌هایی دارد، این مشکل حل‌نشدنی است. بنابراین ما هرچه امتیاز بدهیم و حتی اگر به برجام ۲ و ۳ نیز تن دهیم مشکل حل نخواهد شد.
برخی دولت‌ها ناکارآمد هستند اما مدعی می‌شوند اگر رابطه ما با آمریکا خوب شود می‌توانیم فعالیت و دستاورد بهتری داشته باشیم، درحالیکه هم خواست آمریکا برای بهتر شدن روابطش با ایران و هم توانمندی دولت برای عملکرد بهتر در چنان شرایطی نیز مورد سوال است.
از سوی دیگر می‌گویند توان نظامی بالا و اقتصاد نازل برای کشور اعتبار ایجاد نمی‌کند و مسیر از حل مناقشات ایران با آمریکا می‌گذرد، درحالیکه باید توجه داشت که کاهش تنش در دستورکار آمریکا نیست، بلکه حمله نظامی در دستور کار آنهاست؛ اگر آمریکایی‌ها تصور کنند که هزینه حمله نظامی به ایران بالا نیست این اتفاق رخ خواهد داد.
قدرت ماهواره‌ای ایران به‌معنای افزایش هزینه جنگ برای طرف آمریکایی است
نکته بسیار حائز اهمیت این است که وقتی کشور از قدرت ماهواره‌ای برای رصد آمریکا برخوردار است این موضوع قطعا خطر جنگ را کاهش می‌دهد و این به‌معنای افزایش هزینه نظامی برای طرف آمریکایی است و اگر کسی در داخل از این موضوع ناراحت باشد جای تعجب دارد.