به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، سرعت اتفاقات آنقدر بالاست که نوشتن از هرکدام، نوشتن از آن یکی را دچار مشکل و کاستی می‌کند. توالی اتفاقات گوناگون اعم از طبیعی و غیرطبیعی شرایطی را فراهم کرده است که هربار و با وقوع ماجرایی جدید جمله «از این دیگه بدتر نمی‌شه» به چالش کشیده و ثابت می‌شود که اتفاقا می‌توان شرایطی بدتر از آنچه وجود دارد را هم تجربه کرد. در گیرودار پیگیری اخبار و مقابله با ماجرای شیوع ویروس کرونا بودیم که نقشه‌های هواشناسی خبر از بارش‌های شدید در برخی نقاط کشور خصوصا مرکز و جنوب‌غربی ایران داد؛ بارش‌هایی که برخی آن را هم‌سطح و اندازه بارش‌های ابتدای سال 98 دانستند و ایام تلخ نوروز امسال را یادآور شدند. با این همه اما این‌بار شاهد تفاوت‌هایی در میزان پیش‌بینی‌ها و اقدامات انجام‌شده هستیم که مهم‌ترین آن مساله اطلاع‌رسانی‌ها و نسبتا جدی گرفته شدن این اتفاقات برعکس آنچه در ابتدای سال شاهدش بودیم، بوده است. براساس همین مساله و براساس اخبار منتشرشده و تصاویر و اطلاعاتی که از مناطق درگیر بارش‌ها می‌رسد، تمهیدات نسبتا مناسبی اندیشیده شده است که اگر مردم نیز به اخطارها و هشدارها توجه داشته باشند و همکاری‌های لازم را انجام دهند، پس از بارش‌ها افسوس روزهای گذشته را نمی‌خوریم و تصاویر دردناک و اتفاقات هولناک گذشته تکرار نخواهد شد.
آماده‌باش نیروهای امدادی
بعد از اعلام هشدارهای هواشناسی و پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته در ارتباط با بارش‌های سیل‌آسا در برخی استان‌های کشور، ازجمله لرستان، مقامات ملی و استانی دست به کار شده و تمهیداتی برای مقابله با سیلاب احتمالی و کاهش حداکثری خسارات اندیشیده‌اند. سعید متانی، معاون سازمان امداد و نجات هلال‌احمر در ارتباط با تمهیدات اندیشیده‌شده در استان لرستان برای مواجهه با سیلاب احتمالی خاطرنشان کرد: «در استان لرستان ۶۱ تیم امدادی در آماده‌باش صد‌درصد هستند. در همین راستا پنج بالگرد در مرکز استان در آماده‌باش کامل هستند. به‌منظور فراهم کردن اسکان اضطراری احتمالی هم کمپ‌هایی ترتیب داده شده و ۲۲ مکان آماده شده تا در صورت نیاز مردم به آن نقل‌مکان کنند. پیرو هشدارهای سازمان هواشناسی، هشدارها به استان‌های لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و... داده شده است. همدان به‌عنوان استان پشتیبان لرستان انتخاب شده و ۳۱ نفر به همراه تجهیزات در پلدختر مستقر هستند تا درصورت وقوع سیل بتوانند پاسخگو باشند.
در این استان حدود ۴۰ اردوگاه هم تجهیز شده که قابلیت اسکان ۴۴۰۰ نفر را دارد؛ علاوه‌بر این نیروهای امدادی شهرستان مربوطه نیز در این استان مستقر هستند. با توجه به اینکه اطلاع‌رسانی‌ها انجام شد، مردم همکاری‌های لازم را انجام دادند و سازمان‌های امدادی و عملیاتی نیز برنامه‌ریزی مناسبی داشتند. حتی دپوی اقلام امدادی نیز انجام شده است، بنابراین امید داریم سیل به شکل فروردین‌ماه نباشد. در سیلی که فروردین سال جاری اتفاق افتاد، بسیاری از توصیه‌ها جدی گرفته نشد اما این‌بار همکاری مناسب بوده است و نیروهای امدادی هم براساس تجربیات آمادگی بسیار خوبی دارند. سازمان امداد و نجات هلال‌احمر اقلام زیستی، غذایی و بهداشتی توزیع می‌کند. اقلام زیستی شامل چادر، موکت، پتو و... است که بین حادثه‌دیدگان حاضر در منطقه توزیع می‌شود. برای توزیع اقلام غذایی هم برنامه‌ریزی‌هایی انجام می‌شود، برای مثال بسته‌های غذایی ۲۴ساعته، ۷۲ساعته و یک‌ماهه وجود دارد که براساس شرایط تصمیم گرفته می‌شود کدام توزیع شود.»
مضاف بر این، براساس اخبار، روستاهای حاشیه رودخانه کشکان در پلدختر نیز تخلیه شدند. 50 درصد از ظرفیت سد مروک نیز خالی است که احتمالا می‌تواند حجم قابل‌توجهی از بارش‌ها را در خود ذخیره کند و از سرعت و شدت سیلاب احتمالی بکاهد.
بارش‌ها از سه‌شنبه شب و روز چهارشنبه تشدید می‌شود
در همین رابطه و در راستای تشریح وضعیت استان‌های مرکزی و جنوب‌غربی کشور که شاهد بارندگی‌های نسبتا شدیدی هستند و احتمال وقوع سیلاب در آنها بالاست، با احد وظیفه رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران گفت‌وگو کردیم که او در این رابطه به «فرهیختگان» گفت: «براساس آخرین اطلاعات درباره لرستان، در نورآباد بارش شدیدی وجود دارد، بروجرد هم بارندگی نسبتا شدیدی دارد، الشتر و خرم‌آباد بارش نسبتا ضعیفی دارند، الیگودرز و پلدختر هم بارش نسبتا ضعیفی دارند، کوهدشت هم بارندگی متوسطی را تجربه می‌کند، درود بارش نسبتا ضعیفی دارد و باقی نقاط هم بارندگی‌هایی در حد متوسط و ضعیف دارند. اما سوای لرستان، در چهارمحال و بختیاری هم براساس آخرین اطلاعات شهرکرد بارش ضعیفی دارد، کوهرنگ رگبار و باران را تجربه می‌کند، دیگر شهرها هم عمدتا بارانی هستند و میزان آن هم از این شهرهایی که گفتم، کمتر است. در خوزستان هم درحال حاضر در دشت خوزستان بارندگی نداریم فعلا، اما در بخش‌های کوهستانی شاهد بارندگی‌هایی هستیم.
به صورت کلی شمال خوزستان که دارای مناطق کوهستانی است کمی بارندگی دارد. در ایلام هم بارندگی‌ها خوب است، ایلام و مهران بارش متوسط و شدید دارند و برخی دیگر از مناطق هم بارندگی شدیدی دارند. میزان بارندگی‌ها هم براساس آخرین اطلاعات موجود برای روز سه‌شنبه است، بیشترین بارش اعلام‌شده از بدره ایلام با 96 میلیمتر بارندگی بوده، بعد از آن کوهرنگ چهارمحال است که بارندگی به اندازه 93 میلیمتر را تجربه کرده است. آبدانان ایلام با 86 میلیمتر هم بعد از دو شهر قبلی بیشترین میزان بارندگی را داشته است. در استان تهران هم بیشترین بارش مربوط به شمیرانات بوده است با 29 میلیمتر، بعد از آن آبعلی با 25 میلیمتر و دماوند با 24 میلیمتر و لواسان 20 میلیمتر را تجربه کرده‌اند.»
وظیفه در ادامه به پیش‌بینی هوای روزهای آینده در استان‌های درگیر بازندگی پرداخت و گفت: «اما در ارتباط با پیش‌بینی آینده انتظار ما این است که بارندگی‌ها تا امروز ادامه پیدا کند. این نکته را هم باید در نظر داشته باشیم که بارش‌های سه‌شنبه مربوط به جبهه گرمسیری بوده است و بارش‌های اصلی با فعال شدن جبهه سردسیری از سه‌شنبه‌شب آغاز شده و با بارندگی‌های شدیدتری مواجه خواهیم بود.»
سردی هوا، اطلاع‌رسانی به‌موقع، ظرفیت سدها و... می‌تواند خطرات ناشی از سیلاب را کاهش دهد
یکی از شبهات و گمانه‌هایی که پس از مشاهده تصاویر هواشناسی و سامانه‌های بارشی و هشدارهای هواشناسی مطرح شد، شباهت بارش‌ها به بارندگی‌های ابتدای سال 98 و وقوع سیلاب‌های هولناک شبیه همان سیلاب‌ها بود. در همین رابطه هم وظیفه گفت: «خطر سیلاب همواره وجود دارد. به هرحال این سامانه بارشی هم به حد خودش سامانه قوی محسوب می‌شود. اما شدت و حدت سیلاب احتمالی از آنچه در ابتدای سال رخ داد، قدری کمتر است و علت آن هم این است که در حال حاضر هوا نسبت به آن ایام سردتر است. ابتدای سال چون هوا خیلی گرم‌تر بود باعث شد در بالادست هم به جای برف باران بیاید و برف‌های موجود و باقی‌مانده از آخر سال 97 هم ذوب شوند و به حجم آب سرازیر شده به حد قابل‌توجهی افزوده شود. پارسال مقدار بارندگی خصوصا در جنوب‌غرب نسبت به الان بیشتر بود و درنتیجه سیلاب ابتدای سال را تشدید کرد. یکی‌دیگر از علل ایجاد آن سیلاب عظیم ابتدای سال هم پرشدن سریع سدها و باز کردن دریچه آنها بود که آن هم آب قابل‌توجهی را به پایین‌دست سرازیر کرد و لرستان و خوزستان و... را آب گرفت. اما درحال حاضر سدها خصوصا در خوزستان هنوز ظرفیت دارند و این می‌تواند از حجم آب انباشت‌شده بکاهد و خطر سیلاب را قدری کاهش دهد. در لرستان و چهارمحال هم به‌خاطر سردی هوا برف می‌بارد و خود برف مانعی ایجاد می‌کند تا خطر سیلاب کمی کاهش پیدا کند. در پلدختر و شهرهایی که در گذشته درگیر سیلاب و... بوده‌اند، مردم باید بیشتر مراقب باشند و اخطارها و هشدارها را جدی بگیرند و با مسئولان همکاری کنند.»