به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، «No Payment Method Available»؛ این پاسخی بود که اخیرا کاربران سامسونگ پس از خرید خود از گلکسی‌اپ دریافت کردند. موضوعی که به نظر می‌رسد در ادامه سیاست‌های تحریمی شرکت‌های فناوری اطلاعات از سوی آمریکاست که از سال 96 رنگ‌وبوی دیگری به خود گرفته است. در همین راستا، شرکت سامسونگ در ایمیلی از تصمیم جدید خود در رابطه با محدودیت اپلیکیشن‌های ایرانی خبر داد. مشکلی که به نظر می‌رسد سامسونگ تحت‌تاثیر فشارهای وزارت خزانه‌داری آمریکا مجبور به اعمال فشارهای بیشتر به ایران شده و باید صبر کرد و دید اولتیماتوم‌ حقوقی ایران در این مساله به این شرکت درنهایت به چه سرانجامی می‌رسد. موضوعی که با توجه به بازار گسترده شرکت سامسونگ و حضور اتباع آن در کشورمان، کار را برای آنها سخت خواهد کرد.

  اپل؛ روشن‌کننده اولین چراغ در تحریم کاربران ایرانی

با شدیدتر شدن سیاست‌های تحریمی آمریکا، اپل اولین گام را در این حوزه برداشت و در پیغامی به برخی شرکت‌های برنامه‌نویس ایران اعلام کرد که در راستای قوانین تحریم‌های آمریکا علیه ایران، اپ‌استور اپل نمی‌تواند برنامه‌های ایران مربوط به گوشی‌های آیفون را در خود جای دهد یا اقدام به توزیع آنها کند؛ اقدامی که با اعتراض کاربران ایرانی روبه‌رو شد و حتی آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به این مساله اعتراض کرد و گفت: «11 درصد سهم بازار گوشی ایران متعلق به اپل است. احترام به حقوق مصرف‌کننده امروزه یک اصل است که اپل رعایت نکرده. حذف اپ‌ها را پیگیری حقوقی می‌کنیم و ‌اگر تعاملی در این زمینه صورت نگیرد، وزارت ارتباطات دستش خالی نیست.» موضوعی که در ادامه باعث مشکلات متعددی برای فروشندگان، کاربران گوشی‌های اپل و برنامه‌نویس‌های ایرانی به‌خصوص در حوزه IOS شد و متعاقب آن اپل حتی اجازه میزبانی، توزیع یا انجام کسب‌وکار با برنامه‌ها یا توسعه‌دهندگان متصل را هم از کاربران ایرانی گرفت. این اتفاق در حالی افتاد که زمزمه‌ فشارهای آمریکا به دیگر شرکت‌های فناوری اطلاعات همچون سامسونگ و هواوی شنیده می‌شد.

  سیستم‌عامل بومی واکنش چینی‌ها به تحریم آمریکا

اردیبهشت امسال بود که شرکت‌ هواوی در لیست سیاه تجارت شرکت‌های آمریکایی قرار گرفت و وزارت خزانه‌داری آمریکا این شرکت و ۶۸ شرکت وابسته به آن را از حق تجارت در آمریکا و خرید و فروش ادوات و تجهیزات محروم کرد. این محرومیت تحریمی در حالی صورت گرفت که هواوی به‌عنوان بزرگ‌ترین سازنده قطعات مخابراتی دنیا شناخته می‌شود و حتی شرکت‌های آمریکایی‌ هم از این مساله متنفع هستند. با این وجود، چین در مقابل تحریم‌ها کوتاه نیامد و سیستم‌عامل بومی خود را در گوشی‌هایش به کار گرفت. سیستم‌عاملی که به گفته آکادمی مهندسی چین ابتدا روی ابزارهای دسکتاپی عرضه شده و پس از آن در نسخه‌های بعدی با گوشی‌های هوشمند و سایر ابزارهای همراه آن اجرایی خواهد شد.

  قمار سامسونگ در بازار ‌ایران

این سلسله اتفاقات ادامه داشت تا اینکه سامسونگ تصمیم جدیدی را درباره بازار خود در ایران اتخاذ کرد؛ تصمیمی که ایمیل سامسونگ به کاربرانش، از جزئیات آن پرده برداشت، عملا با این تصمیم از 25 فوریه سال 2020 یا همان ششم اسفندماه امکان خرید از گلکسی‌اپ سامسونگ برای کاربران ایرانی وجود نخواهد داشت. هرچند هنوز دلیل مشخصی برای این توقف سرویس فروش ذکر نشده اما به‌نظر می‌رسد تحریم‌ها یکی از دلایل اصلی این موضوع است. دوسال پیش در المپیک زمستانی 2018 این شرکت از اعطای هدیه گوشی نوت 8 خود به ورزشکاران ایرانی به دلیل تحریم‌های اعمال‌شده از سوی آمریکا خودداری کرد. هرچند در همان زمان هم برخوردهای لازم با این شرکت انجام شد، اما به نظر می‌رسد شرکت سامسونگ اکنون سیاست جدیدی را در قبال محصولات ایرانی در حوزه فناوری‌ اطلاعات اعمال کرده است.

  محدودیت اخیر سامسونگ برای کاربران ایرانی از منظر فنی

شاید از خود بپرسید که این مساله در گوشی‌های سامسونگ تا چه میزان قابلیت اجرایی دارد و با توجه به ساده‌تر بودن نصب اپلیکیشن‌ها روی گوشی‌های سامسونگ نسبت به اپل، این تصمیم تا چه حد قابلیت اجرایی دارد؟ موضوعی که به نظر می‌رسد به تعاملات پشت پرده شرکت سامسونگ با گوگل هم بستگی دارد که بدانیم سامسونگ تا چه میزان می‌تواند به گوگل‌پلی‌ گوشی‌های ایرانی دسترسی داشته باشد.

کیوان نقره‌کار، کارشناس فناوری اطلاعات درباره این موضوع به «فرهیختگان» گفت: «به نظر می‌رسد این تصمیم در ادامه سیاست تحریمی است که علیه ایران اعمال می‌شود و شرکت‌ سامسونگ اخیرا تصمیم گرفته بازار پرسود خود در ایران را با محدودیت روبه‌رو کند و کاربران ایرانی را قربانی کند تا ارتباطش را با سطح کلان‌تر در دنیا حفظ کند. پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا این مساله از منظر فنی قابلیت اجرایی دارد یا نه و سامسونگ تا چه میزان می‌تواند به گوگل‌پلی گوشی‌های ایرانی دسترسی داشته باشد. در پاسخ به این سوال باید صبر کرد و دید تا ببینیم سیاست‌های گوگل و سامسونگ در این زمینه به چه نتیجه‌ای می‌رسد. هرچند کاربران ایرانی می‌توانند از اپ‌استورهای ایرانی استفاده کنند که تعداد آنها کم هم نیست. مشکل اینجاست که وقتی اپ‌استورهای ایرانی ما بدون رقیب می‌شوند، متاسفانه به جای اینکه خدمت‌رسانی بهتر و ارزان‌تری را ادامه دهند، برعکس سراغ تامین منافع خود می‌روند و خدمت‌شان را گران‌تر ارائه می‌کنند. اگر این اتفاق در سطح داخل بیفتد، باید سیاستی تدوین شود که اپ‌استورهای ایرانی آن را علیه کاربران داخل از شرکت‌های فناوری اطلاعات و کاربران ایرانی به کار نگیرند.»

  اولتیماتوم حقوقی سازمان فناوری اطلاعات به سامسونگ

این مساله در حالی در حوزه فناوری اطلاعات کشورمان اتفاق افتاده است که ما پیش از این در ماجرای پیام‌رسان‌ها و شبکه ملی اطلاعات مباحث متعدد و مشکلات بسیاری را داشته‌ایم. این موضوع را با مدیرکل حقوقی سازمان فناوری اطلاعات کشور در میان گذاشتیم و محمدجعفر نعناکار، مدیرکل حقوقی سازمان فناوری اطلاعات کشور در واکنش به تصمیم اخیر شرکت سامسونگ در ایجاد محدودیت برای مشترکان و خریداران در خرید اپلیکیشن‌های ایرانی به «فرهیختگان» گفت: «سامسونگ گلکسی‌مارکتی دارد که در آنجا اعلام کرده‌اند پرداخت‌های ریالی با مشکل مواجه می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد شما نمی‌توانید خرید  کنید.

مکاتباتی در این حوزه در حال انجام است تا اولتیماتوم حقوقی به شرکت سامسونگ داده شود که بدانند این خلاف سیاست‌های بازار ایران است. البته هنوز پاسخی به مکاتبات ایران نداده‌اند و شخصا نمی‌دانم این مکاتبات به دست‌شان رسیده است یا خیر، اما اگر قصد همراهی با ایران را نداشته باشند و بخواهند به این مدل رفتارشان ادامه دهند، ما هم عکس‌العمل لازم را در قبال اتباع کره‌ای که از سوی شرکت سامسونگ در ایران فعالیت می‌کنند و نیازمند تمدید مجوز اشتغال هستند، نشان می‌دهیم و آن را لغو می‌کنیم. اکنون اعطای مجوز اتباع خارجی در حوزه فناوری اطلاعات با مرکز حقوقی سازمان فناوری اطلاعات است.

بنابراین اگر این افراد بخواهند چنین مشکلاتی را برای کابران ایرانی ایجاد کنند، قطعا اجازه نخواهیم داد با همین رویه فعلی به فعالیت‌شان در بازار ایران ادامه دهند. ما بازار خوبی را در اختیار سامسونگ قرار دادیم و اگر این شرکت بخواهد محدودیت‌های اینچنینی را برای کاربران اعمال کند، قطعا ما هم برای محصولاتی که در کشور دارند، محدودیت ایجاد می‌کنیم. سامسونگ بازار مناسبی را به میزان 50 درصد در حوزه موبایل و تبلت در اختیار دارد. از طرفی بازارهای مختلفی در ایران وجود دارد که هم به لحاظ کیفیت و هم قیمت با سامسونگ رقابت دارند و در صورت اعمال محدودیت از سوی این شرکت، با شرکت‌های دیگر وارد مذاکره می‌شویم و سهم بازار را به شرکت‌های دیگر اختصاص می‌دهیم.»

نعناکار در ادامه تعاملات پشت پرده میان شرکت سامسونگ و گوگل را برای شناسایی اپلیکیشن‌های ایرانی رد کرد و گفت: «اپل سیاست‌های آمریکایی‌ها را جلو می‌برد و سیاست شرکت‌های شرقی مانند سامسونگ به سختگیری آنها نیست، از طرفی محصولات سامسونگ در داخل ایران از رقیبان متعددی برخوردار است، علاوه بر این در ایران، ما کافه‌بازار، مایکت، کندو، چارخونه و دیگر مارکت‌های ایرانی را  داریم، بنابراین اگر بخواهند چنین اقدامی انجام دهند، به خودشان بیشتر ضربه می‌خورد و برای ایران جای نگرانی وجود ندارد. به خاطر اینکه امنیت روانی کاربران تامین شود، به آنها از منظر حقوقی اولتیماتوم داده‌ایم که در این مساله تجدیدنظر کنند و قطعا فضا مانند تحریم اپل نخواهد بود، چراکه اینها به دنبال به دست آوردن چنین بازار بزرگی در خاورمیانه هستند و به اصطلاح من چنین قماری را در این حوزه انجام نمی‌دهند.»

در پایان باید گفت در کنار همه تعاملات حقوقی و فنی که در این حوزه انجام شده است، امیدواریم مسئولان رایزنی‌های مناسبی را انجام دهند که شاهد چنین مشکلاتی نباشیم.

* نویسنده:  الهه قاسمی، روزنامه‌نگار