به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، آن‌گونه که شواهد و قرائن نشان می‌دهد فرآیند استیضاح ترامپ ساعات پایانی خود را سپری میکند. علی‌رغم آن همه جنجال و هیاهوی سیاسی که بر سر این قضیه به راه افتاد، استیضاح و جلسه محاکمه ترامپ در سنا همان مسیر پیش‌بینی شده را طی کرد و هیچ اتفاق خارق‌العاده‌ای رخ نداد. اظهارات و به تعبیری اعترافات صریح و آشکار جان بولتون هم نتوانست تحول خاصی در این مسیر به وجود آورد. درواقع شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده بود که اگر صدها سند، مدرک و شاهد دیگر نیز ارائه می‌شد، باز انتظار هرگونه تغییر و دگرگونی اساسی در این فرآیند بیهوده به نظر می‌رسید. این همان نکته‌ای است که از سوی تحلیلگر نشریه اکونومیست مورد توجه قرار گرفته است. او این استیضاح را محاکمه‌ای ساختگی و با نتیجه‌ای از پیش تعیین‌شده می‌داند که به‌زودی بیشتر آمریکایی‌ها آن را به دست فراموشی خواهند سپرد. با این حال بدون شک پیامدهای آن برای ایالات متحده و ساختار دموکراسی آن دوام‌دار خواهد بود.
استیضاح در میان بی‌تفاوتی مردم آمریکا
استیضاح و محاکمه اندرو جانسون برای بیشتر شهروندان کلانشهرها و دیگر توده‌های مردم بزرگ‌ترین واقعه سال 1868 محسوب می‌شد. جایگاه تماشاچیان در سنا برای این استیضاح مملو از جمعیت بود و حتی بانوان سرشناس و متشخص واشنگتن را می‌شد در میان حضار دید. افسران پلیس ضمن اینکه برای کنترل جمعیت در بیرون از کنگره تلاش می‌کردند، با سوالات ادامه‌دار، درخواست‌ها و غرولندهای تهدیدآمیزی روبه‌رو بودند. در مقایسه با چنین فضایی، مقاله‌نویس شما (تحلیلگر اکونومیست) این هفته هنگام ورود به سنا فقط با یک نفر روبه‌رو شد؛ معترضی تنها با لباسی که روی آن جمله رکیکی خطاب به مخالفان ترامپ نوشته شده بود. صرف‌نظر از افراد متعصبی که رئیس‌جمهور آنها را تحریک میکند یا مخالفان متعصبی که در برابر آنها صف‌آرایی کرده‌اند، بی‌علاقگی آمریکایی‌ها به این محاکمه را احتمالا می‌توان به‌عنوان بارزترین خصوصیت آن برشمرد. در بیشتر اوقات محاکمه نصف بیشتر جایگاه عمومی تماشاچیان خالی بود. تعداد کمی از معترضان ضدترامپ در بیرون سنا جمع شده بودند؛ رقمی که حتی با صدها نفری که برای محاکمه برت کاوانا (قاضی پیشنهادی رئیس‌جمهور برای عضویت در دیوان عالی و متهم به آزار جنسی یک زن) اجتماع کرده بودند، چندان قابل قیاس نبود.
در دو روز آغازین محاکمه و در ساعات پرمخاطب تلویزیونی به‌طور متوسط 5/7میلیون‌نفر به تماشای این محاکمه نشستند که از این حیث با کسانی که استیضاح کلینتون را پیگیری کرده بودند، تقریبا برابری می‌کرد. البته یک بار اتفاق افتاد که متوسط تماشاچیان افزایش پیدا کند؛ آن هم نتیجه فضای سیاسی ملتهبی بود که ترامپ به آن دامن زد. حتی سناتورهای جمهوری‌خواهی که استیضاح ترامپ را به‌عنوان یک «نیرنگ سیاسی» تقبیح می‌کردند، تا حد زیادی از این بی‌اعتنایی عمومی سرخورده شده بودند. با توجه به حضور کم‌رنگ تماشاچیان در جایگاه، یک شهروند متعصب حزبی به یک روزنامه‌نگار می‌گوید که واقعا از این بی‌تفاوتی شگفت‌زده شده است، چراکه این محاکمه یک واقعه مهم تاریخی محسوب می‌شود.
محاکمه‌ای با نتیجه از پیش تعیین‌شده
مقاله‌نویس اکونومیست تاکید میکند که این شهروند ایالات متحده نباید شگفت زده باشد، چراکه از نظر بیشتر آمریکایی‌ها این یک محاکمه ملال‌آور و خسته‌کننده است، آن هم تنها به این دلیل که همه می‌دانند پایان آن چگونه رقم خواهد خورد. با وجود گناهکار بودن رئیس‌جمهور، مساله‌ای که حتی برخی جمهوری‌خواهان در محافل خصوصی به آن اعتراف دارند، به وسیله اعضای سنا تبرئه خواهد شد. در همین راستا، آخرین چالش اساسی (تا زمان نگارش این مقاله) بر سر این موضوع است که آیا مک‌کانل اجازه خواهد داد جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی شهادت دهد یا خیر؟ رخدادی که احتمال تحقق آن بسیار ناچیز است. این موضوع چشم‌اندازی را که 20نماینده جمهوری‌خواه به دموکرات‌ها ملحق شده و رای به برکناری ترامپ دهند، عملا از میان می‌برد.
صرف‌نظر از نتیجه، این سروصدا و الم شنگه عمدتا بر سر ابزارها و حدودی است که رهبر جمهوری‌خواهان سنا برای کنترل محاکمه و خروجی از پیش تعیین‌شده آن به‌کار می‌گیرد. مک‌کانل ادعا دارد که از مدل محاکمه کلینتون دنباله‌روی میکند، مدلی که منحصرا بر شهود و مدارکی متکی است که به‌وسیله مجلس نمایندگان ارسال شده است. با این حال شرایط دو محاکمه کاملا متفاوت است. اسناد و مدارک مربوط به استیضاح کلینتون در طول 19ماه تحقیقات جنایی جمع‌آوری شده بودند و استیضاح به‌وسیله پرونده حجیمی پشتیبانی می‌شد که به تحقیق‌کنندگان اجازه می‌داد به گواهی نزدیک به 100 شاهد و هزاران مدرک دسترسی داشته باشند. در مقابل، مدارک علیه ترامپ بیشتر روی یک رونوشت تصحیح شده از مکالمه تلفنی میان ترامپ و همتای اوکراینی‌اش تکیه دارد و همچنین به شهادت یک مشت از مقامات رده میانی استناد دارد که بیشتر خودشان را برای به مبارزه طلبیدن مقامات غیرهمکار و حساب توئیتری رئیس‌جمهور آماده کرده‌اند.
در چنین شرایطی مدارک اضافی علیه ترامپ در دسترس بوده که عمده‌ترین آن نقل قول لو رفته از جان بولتون است که برای اولین‌بار از سوی نیویورک‌تایمز گزارش شد؛ نکته‌ای که می‌توانست اساس دفاعیه رئیس‌جمهور را هدف قرار دهد. اما وکلای ترامپ این مدرک را غیرقابل‌قبول دانستند، چراکه آن را سخنانی بی‌پروا، با درجه‌ای از ضدیت با ترامپ و حتی وسیله‌ای برای افزایش فروش یک کتاب ارزیابی کردند. آنها نگران بودند که این شهادت انفرادی و انفجارگونه، برنامه مک‌کانل را برای ماست‌مالی کردن قضیه با چالش روبه‌رو کند. این حقیقت که تعدادی از جمهوری‌خواهان معتدل تقاضای استماع از جان بولتون را مطرح کنند، می‌تواند از این زاویه مورد تحلیل قرار گیرد که آنها در مرحله بعد درخواست شهادت از پنس، تعدادی دیگر از اعضای کابینه و طبیعتا رئیس‌جمهور را به میان بکشند؛ چیزی که بی‌شباهت به یک دعوت جدی برای آشکار ساختن حقیقت و روبه‌رو کردن رای‌دهندگان با واقعیت نخواهد بود.
سوگندی که نادیده گرفته شد
ایستادن مقابل رئیس‌جمهور به منزله خودکشی در حزبی است که به فرقه ترامپ تبدیل شده است. بولتون کسی که برای بیش از سه دهه دیو جناح چپ را بلعیده بود، اکنون به وسیله فاکس‌نیوز، همان کارفرمای سابقش، به‌عنوان یک «ابزار جناح چپ» مورد تقبیح قرار می‌گیرد. البته در شرایطی که جمهوری‌خواهان ممکن است رکورد جدیدی را برای بی‌حیایی و بی‌شرمی رقم زده باشند، دموکرات‌ها را نیز نمی‌توان چندان بی‌تقصیر دانست. چاک شومر، رهبر اقلیت دموکرات سنا تلاش میکند حداکثر منفعت سیاسی را از این محاکمه استخراج کند.
در سالی که جمهوری‌خواهان خود را برای انتخابات مجدد مهیا می‌سازند، او کوشش دارد آنها را در جهت ادامه دفاع‌های شرم‌آورشان از رئیس‌جمهور ترغیب کند. از برخی جهات او به قسمت بزرگی از خواسته‌هایش دست یافته، چراکه محاکمه را به سوی چنین نتایج اجتناب‌ناپذیری کشانده و ریسک صدمه به حزبش در نتیجه طولانی شدن بحث‌ها و مذاکرات را از میان برده است. درنهایت باید به این مساله اذعان کرد که هیچ‌کدام از این دو حزب به سوگندشان برای محاکمه و حسابرسی از رئیس‌جمهور متعهد باقی نمانده‌اند.
کنگره رو به فروپاشی
تعجبی ندارد آمریکایی‌ها از جریان محاکمه در سنا ناامید شده و آن را رها کرده‌اند. هرچند ممکن است شکوه و جلال مجلس سنا یا رفتار خوب و غرورآمیز اعضای دوحزب در آن، که هنوز هم با یکدیگر خوش و بش دارند، اجازه چنین برداشتی را به ما ندهد، اما واقعیت این است که سنا به سرعت در حال تبدیل شدن به مجلسی بی‌خاصیت و بی‌اهمیت است. مدت‌هاست که رسم و سنت دیرینه سنا برای بحث و مجادله از میان رفته است. این کنگره زیرنظر مک‌کانل، با آن چالشی که در تصویب لوایح دارد، می‌تواند بی‌حاصل‌ترین و ناکارآمدترین مجلس نیم‌قرن اخیر باشد. در عین حال هیجانات پوپولیستی که ترامپ را به تحرک وا می‌دارد و اقداماتی که او در جهت وخامت اوضاع انجام داده است، محو شدنی نیستند. گزارش‌هایی که در این هفته منتشرشده نشان می‌دهد از دهه 90 تاکنون بیشتر از یک‌سوم مردم ایالات متحده نسبت به دموکراسی حس نارضایتی داشته‌اند؛ شکی نیست در ماه گذشته این نارضایتی روند رو به رشدی پیدا کرده است.
آمریکا سرزمین وحشی می‌شود؟
دموکرات‌ها اگر اکثریت کرسی‌های سنای آمریکا را در اختیار داشتند، دوشنبه به جای آیوا و رقابت درون‌حزبی، تمرکزشان بر مجلس سنا در واشنگتن بود، اما برتری جمهوری‌خواهان در این مجلس و نیاز دموکرات‌ها به حداقل 20رای برای استیضاح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا تا حدودی جلسه استیضاح را به نشستی فرمالیته و بدون اثر تبدیل کرده است. شکست دموکرات‌ها در احضار شاهدان بیشتر پرونده استیضاح ترامپ را به پایان نزدیک کرد و روز دوشنبه طرفین ماجرا چهار ساعت آخرین دفاعیات خود را بیان کردند.
اکنون با به اتمام رسیدن آخرین اظهارات هیات استیضاح‌کننده ترامپ، از روز سه‌شنبه سناتورها این فرصت را خواهند داشت که به بیان دیدگاه‌های خود در مورد اتهامات ترامپ به صورت علنی بپردازند. روز چهارشنبه نیز آنها پس از جمع‌بندی‌های خود در مورد گناهکار بودن یا بیگناهی ترامپ رای‌گیری خواهند کرد. در این رای‌گیری حتما باید 20سناتور جمهوری‌خواه علیه ترامپ رای بدهند تا ترامپ رسما از مقام خود خلع شود. این امر آنقدر بعید است که دموکرات‌ها نیز به آن امیدی نبستند و بر همین اساس در آخرین فرصت بیان دیدگاه‌هایشان، به انتقاد از جمهوری‌خواهان پرداختند.
در جلسه روز دوشنبه دادگاه ترامپ، جیسون کرو عضو هیات مدیران استیضاح گفت: «استیضاح راه‌حلی فوق‌العاده و ابزاری است که فقط در موارد نادر برای رفتارهای خلافکارانه سنگین استفاده می‌شود. وال دمینگز دیگر عضو مدیران استیضاح ترامپ در آخرین اظهارات خود گفت همان‌گونه که ترامپ در مرحله تحقیقات مقدماتی استیضاح، برای لاپوشانی و اخلال در کار کنگره سازماندهی کرد؛ او همچنان بدون عذرخواهی و با بی‌بندوباری قصد دارد با بی‌شرمی، کلاهبرداری و جعل را در انتخابات‌ها ادامه دهد.
هاکیم جفریس یکی از هفت مدیر استیضاح مجلس نمایندگان از سناتورها خواست که «کار درست را انجام دهند» و گفت که پرونده استیضاح را علیه رئیس‌جمهوری ترامپ «با کوهی از شواهد» اثبات کرده‌اند. جفریس ادامه داد اگر سنا تحت این پیامدها تبرئه را برگزیند، آمریکا به یک سرزمین وحشی تبدیل می‌شود. وی اضافه کرد اگر سنا عادی‌سازی بی‌قانونی، عادی‌سازی فساد، عادی‌سازی سوءاستفاده رئیس‌جمهوری از قدرت را برگزیند، آمریکا در یک سرزمین وحشی خواهد بود. این عضو مجلس نمایندگان آمریکا با بیان اینکه اگر سنا تبرئه ترامپ را بدون‌صدور حتی یک احضاریه ساده، بدون‌مصاحبه با یک شاهد ساده و بدون‌مرور یک سند ساده برگزیند، به‌راستی آمریکا، یک سرزمین رام نشده است، گفت هنوز دیر نشده و سنا می‌تواند تصمیم درستی بگیرد.
آدام شیف، رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا هم گفت: «ترامپ نمی‌تواند اعتمادپذیر باشد. نمی‌توانید اعتماد کنید که رئیس‌جمهوری حتی برای یک دقیقه هم نه برای یک انتخابات و نه برای کشور کار درستی انجام دهد.»
وی تصریح کرد: «او نمی‌تواند تغییر کند و شما به‌خوبی این را می‌دانید. ما هم از روز نخست که استیضاح را آغاز کردیم می‌دانستیم برای محکومیت ترامپ به رای دوسوم سنا نیاز است. با این حال راه جایگزین آن یعنی تصمیم گسترده مردم برای انتخابات پیش رو وجود دارد.»
سرپرست هیات مدیران استیضاح منتخب مجلس نمایندگان خطاب به سناتورها گفت: «امیدوارم و دعا می‌کنم که هرگز در حزب دموکرات رئیس‌جمهوری همچون دونالد ترامپ نداشته باشیم، کسی که با خیانت به منافع و امنیت ملی به دنبال انتخاب دوباره باشد.»