به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، پس از جنایت اخیر آمریکا در اقدام به تــــرور ســــــردار سلیمانی فرمانده سپاه قدس که مقام رسمی جمهوری اسلامی ایران بود، مردم ایران و منطقه منتظر واکنش جمهوری اسلامی و محور مقاومت نسبت به این اقدام گستاخانه آمریکا هستند. محمد مرندی، عضو هیات‌علمی دانشکده مطالعات دانشگاه تهران در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفته است که این واکنش باید مقتدرانه باشد. او معتقد است در شرایط کنونی ورود آمریکا هم به لحاظ منطقی و هم به لحاظ توانایی‌های نظامی آمریکا توجیهی ندارد، بنابراین امکان هر گونه جنگ پس از واکنش ایران و محور مقاومت منتفی است. او درباره اقدامات دیپلماتیک هم معتقد است که این مسیر راه به جایی نخواهد برد و پاسخ به جنایت آمریکا تنها از راه نظامی امکان‌پذیر است. مشروح گفت‌وگوی ما با این کارشناس بین‌المللی را در ادامه می‌خوانید.
در جنایت شهادت سردار سلیمانی، آمریکایی‌ها مقام رسمی کشور ما را ترور کردند. آن هم با ورود بدون اجازه به خاک کشور عراق و نقض حاکمیت این کشور. به نظر شما اقدام متقابل از سوی ایران باید چگونه باشد؟
سردار سلیمانی مقام عالی‌رتبه و رسمی ایران بودند و مورد استقبال یک مقام رسمی در عراق قرار گرفتند که آمریکایی‌ها هر دو را هدف گلوله قرار دادند. در واقع آمریکا در یک اقدام جنگی علیه ایران و عراق چند نفر از مقامات عالی‌رتبه دو کشور را هدف قرار داد و به شهادت رساند. بعد هم رئیس‌جمهور این کشور با افتخار مسئولیت اقدام تروریستی را برعهده گرفت. کسی که خود اعتراف کرده داعش به دست آمریکا و باراک اوباما پدید آمده و این ایران بوده که با داعش مبارزه کرده و آن را از بین برده است. اما حالا که ترامپ خودش بر سر کار آمده علیه سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس اقدام کرده، کسانی که در جنگ با داعش چه در عراق و چه در سوریه چهره‌های کلیدی بودند. ایران می‌تواند مسیرهای حقوقی و دیپلماتیک را پیگیری کند، اما این اقدامات نتیجه‌ای به همراه نخواهد داشت. بنابراین هم ایران و هم عراق با کسی که حاکمیت ملی دوکشور را با ترور نقض کرده است، باید برخورد نظامی کنند. اگر این کار را نکنند این اقدام تکرار و به شکل گسترده‌تر و مخرب‌تری انجام می‌شود. آمریکا موقعی این اقدامات را متوقف خواهد کرد که هزینه بدهد. بنابراین اقدامات حقوقی سر جای خود ولی اقدامات نظامی متقابل و پشیمان‌کننده هم به جای خود باید انجام شود.
برخی معتقدند اقدام متقابل ایران می‌تواند منجر به جنگ شود. به نظر شما آیا در شرایط فعلی امکان تحقق یک جنگ تمام‌عیار وجود دارد؟
اگر کسی خواهان جنگ نشدن است باید بداند که تنها راه جلوگیری از جنگ اقتدار است. اگر دولت ایران و عراق و مردم ایران و عراق در برابر آمریکا مقتدرانه عمل نکنند خطر جنگ به وجود خواهد آمد، اما اگر مقتدر باشند آمریکا عقب‌نشینی می‌کند، چون ترامپ در جایگاهی نیست که وارد جنگ شود.
یعنی توانایی ورود به جنگ ندارند یا مساله موقعیت شخص ترامپ و بحث انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکاست؟
آمریکایی‌ها اگر بخواهند به‌طور جدی با ایران وارد جنگ شوند باید دومیلیون نفر نیرو به منطقه منتقل کنند. آیا می‌توانند چنین کاری انجام دهند؟! نهایتا 10 یا 15 هزار نفر دارند، ایران می‌تواند به‌سرعت کشورهای منطقه را که نیروهای آمریکایی در آن هستند متلاشی کند. آمریکا با چند هزار سرباز که نمی‌تواند کاری انجام دهد. اگر آمریکا دنبال یک اقدام جدی است باید دومیلیون نفر را به منطقه بیاورد، چون ایران هم کشور بزرگی است و هم متحدان بسیار قدرتمندی در منطقه دارد؛ در یمن و عراق، در سوریه، لبنان، افغانستان و جامعه جهانی به غیر از کشورهای غربی که دست‌نشانده آمریکا هستند با ترامپ مخالفند، بنابراین ترامپ در جایگاهی نیست که بخواهد وارد جنگ با ایران شود. نیروهای مسلح ایران بسیار توانمندند و آمریکا با چند بمباران و موشک کاری از پیش نمی‌برد. با این تعداد نیروی نظامی که آمریکا در منطقه دارد با شروع جنگ فورا شکست خواهد خورد به‌خصوص کشورهای عربستان و امارات و دیگرانی که در کنار آمریکا هستند فورا از بین خواهند رفت. آمریکایی‌ها اگر برای جنگ جدی هستند باید از حالا انتقال نیرو به منطقه را آغاز کنند، آوردن این تعداد نیرو به منطقه، تنها نفس آوردن اینها اقتصاد آمریکا را به‌شدت تحت فشار قرار خواهد داد، علاوه‌بر اینکه بسیج این تعداد نیرو توسط آمریکا ماه‌ها طول می‌کشد. بنابراین جنگ علیه ایران نه اقدام منطقی است و نه عملیاتی، از این جهت آنچه می‌تواند جنگ را به دنبال داشته باشد عدم پاسخ نظامی ایران و عراق به تجاوزات آمریکاست، چون این یعنی تشویق آمریکا به حملات بعدی.
بحث‌هایی مبنی‌بر لغو تحریم یا میانجی مطرح می شود و اینکه اگر در چنین شرایطی آمریکا حاضر به بازگشت به برجام باشد، به نظر شما بهترین موضع و اقدام چه خواهد بود؟
آمریکایی‌ها یکی از عالی‌رتبه‌ترین مقامات کشور را به شهادت رسانده‌اند و طرح بحث تحریم در حال حاضر بسیار مضحک است. آمریکایی‌ها اگر در موضوع مذاکره جدی بودند تا امروز در عمل نشان می‌دادند نه اینکه علیه ایران دست به جنایت بزنند. به نظر بحث مذاکره در حال حاضر یک موضوع حاشیه‌ای است و نباید به آن پرداخت. اگر آمریکایی‌ها می‌خواستند مشکل را از راه مذاکره حل کنند باید پیش از این اقدامات مقتضی را انجام می‌دادند و با ایران و جامعه جهانی همراهی می‌کردند، اما با این جنایت پیش آمده مشکل پیچیده‌تر شده است. در شرایط کنونی بر فرض اینکه آمریکایی‌ها همه تحریم‌ها را هم لغو کنند، ما به برجام بر میگردیم. اما این ربطی به انتقام سردار سلیمانی ندارد و واکنش نظامی به جنایت آمریکا در جای خود باقی است.
* نویسنده: محمدحسین نظری، روزنامه‌نگار