به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، محمدحسین ملائک، سفیر اسبق ایران در چین با اشاره به رزمایش مشترک سه‌جانبه ایران، چین و روسیه به «فرهیختگان» گفت: «برگزاری این رزمایش اقدام مهمی است و ایران در سطح بین‌الملل به‌ویژه در روابط استراتژیک با روسیه و چین جایگاه جدیدی پیدا می‌کند که قبلا این جایگاه را نداشت.»
وی با بیان آنکه این رزمایش به نزدیک‌شدن جهت‌گیری‌ها و زوایای دید سه طرف در جزئیات نیز کمک شایان‌توجهی می‌کند، ادامه داد: «تحلیل این موضوع در مواجهه با ائتلاف دریایی آمریکا و فرانسه موضوعیت چندانی ندارد. به بیان دقیق‌تر، موقعیتی که فرانسوی‌ها و آمریکایی‌ها دارند دفاعی-تهاجمی است، یعنی می‌خواهند اگر کسی خواست به کشتی‌های حامل نفت آنها صدمه بزند به طرف مهاجم حمله کنند. این رزمایش اما موضوعی متفاوت است و یک هماهنگی بین‌المللی بین سه کشور است که اگرچه دو طرف آن پیش از این نزدیکی‌های خاصی را در حوزه‌های امنیتی تجربه کرده بودند، اما تاکنون سه کشور در منطقه خلیج‌فارس همکاری اینچنینی نداشته‌اند.»
ملائک ادامه داد: «این همکاری ممکن است به شکلی باشد که در زمان موعود احتمالا حمایت‌هایی برای حمل نفت به خارج از منطقه صورت گیرد و امنیت انتقال نفت تامین شود. این همکاری البته برای چین مفهوم است اما برای روسیه خیر، چون اساسا نفت مورد نیاز روسیه از اینجا تامین نمی‌شود.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان آنکه نوعی خط‌کشی در حال انجام است، ادامه داد: «چین و روسیه با ایران در یک اتحادیه نانوشته جدید گردهم می‌آیند. این نکته از نظر سیاسی اهمیت ویژه‌ای دارد، البته به شرطی که ادامه‌دار هم باشد.»
وی در توضیح چرایی علاقه‌مندی روسیه به حضور در منطقه و شرکت در چنین رزمایشی به‌رغم بی‌بهره بودن از منافع نفتی گفت: «روس‌ها قدرت بالنده هستند و عملا تلاش می‌کنند در بسیاری از نقاط خلأهایی را که آمریکایی‌ها با آن مواجه شدند، پر کنند. مثلا رابطه آنها با ترکیه و حضورشان در سوریه به همین شکل است. البته این استراتژی 20 ساله آنها نبود، بلکه استراتژی‌ای است که روس‌ها ظرف چهار، پنج سال گذشته به آن رسیده‌اند و احساس کردند فضای کنونی می‌تواند فرصت مناسبی برای بیرون آمدن از لاک خود و تقویت همکاری‌های بین‌المللی باشد.»
ملائک خاطرنشان کرد: «روس‌ها هیچ ارتباط نفتی با هیچ‌یک از کشورهای نفتی منطقه ندارند و اخیرا در این حوزه سرمایه‌گذاری کردند و یک دفتر سرمایه‌گذاری آنها جدیدا در عربستان باز شده که خیلی مهم است. لذا روس‌ها زمینه کمتری دارند اما چینی‌ها در همه این کشورها از پاکستان تا عراق درصد قابل‌توجهی از روابط خارجی این کشورها را در اختیار دارند و این موضوع از مساله خرید و فروش نفت گرفته تا پروژه‌های مشترک در سایر حوزه‌ها و... را دربر می‌گیرد.»
سفیر اسبق ایران در چین در پاسخ به این سوال که آیا این کشور نیز همچون روسیه درصدد پرکردن خلأ ناشی از آمریکا در منطقه است، این موضوع را رد کرد و توضیح داد: «چینی‌ها برخلاف روسیه علاقه‌ای به پر کردن خلأ آمریکا ندارند و بالعکس، دنیا را براساس همکاری با آمریکا می‌خواهند و رقابت با آمریکا برای آنها مطلوبیتی ندارد.»
وی با اشاره به چالش‌های تجاری میان دو کشور گفت: «اگرچه آمریکایی‌ها رقابتی با چینی‌ها دارند اما چینی‌ها به این رقابت رسمیت نداده‌اند و در مقابل این ایده دفاع می‌کنند تا چنین رقابتی شکل نگیرد.»
ملائک با بیان آنکه این رفتار چینی‌ها بیشتر جنبه دفاعی دارد، گفت: «آنها تلاش می‌کنند آمریکا را در سیاست‌های خود مهار کنند اما روس‌ها چنین نیستند و استراتژیک فکر می‌کنند و شکل‌گیری دوقطبی برای آنها مطلوبیت بیشتری دارد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل درخصوص احتمال تبدیل اتحادیه نانوشته مورد اشاره خود به یک ائتلاف راهبردی گفت: «در حال حاضر صفحه اول شکل‌گیری این ائتلاف باز می‌شود. چنین فرصت‌هایی وجود دارد ولی بحث سر این است که چقدر روس‌ها ظرفیت یا امکان و پتانسیل داشته باشند تا بتوانند در منطقه خلیج‌فارس، دریای عمان و اقیانوس هند کار کنند.»
وی ادامه داد: «روس‌ها این امکان را تنها از ما می‌توانند بگیرند و همه‌چیز بستگی به این دارد که ایران چقدر فضا را در این زمینه باز کند. اما چینی‌ها طبیعتا برای خود فرصت‌هایی را ساخته‌اند و از آن بهره می‌برند. از بندر گوآدر پاکستان و قرارداد با عمانی‌ها گرفته تا قرارداد با جیبوتی و... .»
ملائک یادآور شد: «اگر این امکان فراهم شود، هر مانور و حضور و رفت‌وآمد دریایی منوط به این است که اجازه دهید کشتی‌های آن کشور لنگر بگیرند و سوخت‌گیری کنند، لجستیک داشته باشند و... و اینها مجموعه‌ظرفیت‌ها و زیرساخت‌هایی است که باید برای تقویت مناسبات مورد اشاره، مورد توجه قرار گیرند.»