به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، راستش را بخواهید از خیلی وقت پیش وقتی به کانکس‌های اجاره دوچرخه در سطح پارک‌ها نگاه می‌کردم، از خود می‌پرسیدم وقتی عملا استفاده از دوچرخه برای نیمی از جمعیت پایتخت ممکن نیست، چه دلیلی دارد که تمام توان و انرژی خود را روی این موضوع بگذاریم؛ موضوعی که در زمان قالیباف به طور محدود بررسی شد و پس از مدتی به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم در این حوزه تعطیل شد. زمان گذشت و با روی کار آمدن مدیریت جدید شهری، توسعه دوچرخه و اپلیکیشن‌های مرتبط با آن فراگیرتر شد و حتی کار به جایی رسید که پیروز حناچی هم در روزهای سه‌شنبه با دوچرخه به سرکار می‌رود و مبنای کاری خود را هم بر این اساس قرار داده است.
توسعه دوچرخه دردی از تهران دوا نمی‌کند
حل مشکل ترافیک و آلودگی هوای تهران ازجمله مسائلی است که سال‌هاست درباره آن صحبت می‌شود و هرکس به شیوه خود به آن پاسخ می‌دهد. با وجود این وضع تهران کمافی‌السابق است و با افزایش ساکنانش هر روزه وضعیت بدتری نسبت به روز قبل پیدا می‌کند. بهبود و توسعه ناوگان و حمل‌ونقل عمومی ازجمله چالش‌های همیشگی میان دولت و شهرداری بوده که اگرچه دولت باید در این زمینه بودجه اختصاص دهد و مطالبات خود را به شهرداری پس دهد اما این بدهی‌ها هرساله ادامه پیدا می‌کند و دود اختلافات این نهادها تنها به چشم مردم می‌رود. در این وضع شهر شرکت بیدود به‌عنوان یک شرکت خصوصی بدون حمایت مالی و لجستیکی شهرداری به میان آمد تا مردم را با دوچرخه آشتی دهد اما از مرداد سال گذشته تا امروز که تمامی دوچرخه‌های آن از سطح شهر جمع شده است، رویکرد مردم با قبل چندان تفاوتی نکرده است و به نظر می‌رسد اساسا مشکل ترافیک و آلودگی هوای تهران با این طرح‌ها حل‌شدنی نیست.
مخالفت شورا با سرمایه‌گذاری شهرداری در بیدود
نزدیک به دو سال پیش در سال 96 شرکت «پاک‌چرخ ایرانیان» به‌عنوان مجری انحصاری دوچرخه‌های اشتراکی هوشمند با نام تجاری بیدود در تهران فعالیت خود را برای کمک به حل مشکلات ترافیکی و آلودگی هوای تهران آغاز کرد. اپلیکیشنی که حضورش در تهران حتی در خود مدیریت شهری هم با موافقان و مخالفانی روبه‌رو شد.
محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران ازجمله مخالفان این طرح است که حتی هشداری را هم به شهرداری درباره خرید سهام این شرکت داد و در این رابطه به یکی از رسانه‌ها گفت: «مخالف این مساله هستیم که شهرداری مستقیم وارد موضوع دوچرخه شود؛ چراکه این مساله در تهران جواب نمی‌دهد و هرچه تاکنون از دهه 70 سرمایه‌گذاری شده، شکست خورده است، البته بخش خصوصی در صورتی که حمل‌ونقل عمومی کامل باشد می‌تواند در این راستا هدفمند اقدام کند. تهران با شیب‌هایش، وضعیت جغرافیایی خاصی دارد و برای دوچرخه‌سواری مناسب نیست. بحث ایمنی آن هم مطرح است؛ چراکه بعضی مواقع دوچرخه‌سواران باید از وسط بزرگراه عبور کنند که این موضوع امکان‌پذیر نیست و دوچرخه تنها برای مسیرهای کوتاه است و به هیچ‌عنوان نمی‌توان آن را یک مدل حمل‌ونقل در پایتخت در نظر گرفت. همچنین اگر حناچی به مصوبات شورا عمل می‌کرد و اولویت‌های ما را که تامین اتوبوس و مترو است مورد توجه قرار می‌داد، موفقیت‌های زیادی برای شهر حاصل می‌شد.» با وجود این شهردار تهران اهمیتی به اظهارات کارشناسی اعضای شورای شهر نداد و در رویای «وین» شدن تهران با زیرساختی که عملا ندارد، تمام اهتمام خود را صرف این موضوع کرد.»
ناآرامیها تمام شد اما بیدود برنگشت
اکنون نزدیک به دوسال از ورود دوچرخه‌های نارنجی‌رنگ به شهر تهران می‌گذرد.به گفته کارشناسان درمجموع روزانه 20هزار سفر در محدوده بیدود از طریق دوچرخه انجام می‌شود که پنج‌هزار مورد آن از طریق دوچرخه‌های اشتراکی بیدود و 15هزار مورد آن توسط دوچرخه‌های شخصی است، اما همچنان از استقبال گسترده مردم به این میهمان‌های تازه‌وارد خبری نیست. اوضاع برای بیدود به روال گذشته ادامه داشت تا اینکه با گران شدن بنزین در 25 آبان 98 کار برای آن کمی سخت شد و تعدادی از دوچرخه‌های آنها در جریان ناآرامی‌های امسال آتش زده شد. بیدود پس از این اتفاق دوچرخه‌هایش را برای حفظ سرمایه خود از سطح شهر تهران جمع کرد تا پس از آرام‌شدن فضا مجددا کار خود را به روال سابق بازگرداند. در این شرایط پورسید آقایی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران وعده بازگشت این دوچرخه‌های نارنجی‌رنگ را در 16 آذرماه داد اما روز دانشجو هم گذشت و خبری از بازگشت دوچرخه‌های بیدود به شهر دودزای تهران نشد.
سناریوهای مختلف جمع‌آوری بیدود از تهران
اخیرا ناآرامی‌هایی در تهران و سایر شهرها صورت گرفت که با آرام شدن فضا سناریوهای متفاوتی از علت واقعی جمعشدن دوچرخه‌های بیدود در تهران مطرح شد. در وهله اول همه ناآرامیها را علت این موضوع دانستند تا جایی که غلامحسین محمدی، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی شهرداری تهران هم در این رابطه گفت: «دوچرخه‌های بیدود به دلیل جلوگیری از صدمات متصور در ناآرامی‌های اخیر جمع‌آوری شدند و باید در اسرع‌وقت بازگردند.» این موضوع با تایید زهرا نژادبهرام، عضو هیات‌رئیسه شورای شهر تهران هم همراه شد و او در این رابطه به یکی از رسانه‌ها گفت: «علت حذف دوچرخه‌های نارنجی تنها اغتشاشات ناشی از گرانی بنزین بوده و اینکه شرکت مربوطه نگران باشد به دوچرخه‌ها آسیب وارد نشود، طبیعی است.»
شهرداری قولی برای حمایت از بیدود نداده بود
در این میان یکی‌دیگر از سناریوهای گفته‌شده اختلافات مالی پیش‌آمده بین شهرداری تهران و شرکت پاک چرخ ایرانیان پیمانکار بیدود بود که یوسف حجت، مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در این رابطه اعلام کرد: «حذف این دوچرخه‌ها از سطح پایتخت به دلیل مشکلات و اختلافات داخلی شرکت بیدود و سهامداران آن است و ارتباطی به شهرداری تهران ندارد. بیدود یک شرکت خصوصی بوده و ما هیچ‌گاه وعده حمایت از آنها را نداده بودیم. اگر قرار بود حمایت شوند، باید از اول به ما اعلام می‌کردند ولی با وجود این امیدواریم مشکلات داخلی این شرکت به‌زودی مرتفع شود. موضوع جمع‌آوری دوچرخه‌ها به شکلی ناگهانی رخ داد و بعد از تغییر قیمت بنزین و اغتشاشات مربوط به آن یک دفعه شرکت بیدود دوچرخه‌هایش را از سطح شهر جمع کرد و شفاهی به ما اعلام کردند با مشکل مالی برخورد کرده‌ایم.»
پورسید‌آقایی هم در این خصوص به رسانه‌ها گفت: «به نظرم این موضوع بیشتر بهانه‌گیری است، چراکه درخواست و نامه مکتوبی به ما ارسال نشده ولی با وجود این به طرق مختلف همچون ارائه ایستگاه‌های رایگان، انجام تبلیغ و کار حمایتی تلاش کردیم اقدامات لازم را جهت همکاری با شرکت «بیدود» انجام دهیم.» او با بیان اینکه تا این لحظه درخواست کتبی مشخصی از شرکت مربوطه نداشته‌ایم، گفت: «براساس بررسی‌های اولیه اختلافات داخلی در شرکت و عدم‌تفاهم میان شرکای آن، مشکل اصلی بوده است. سیاست عمومی شهرداری تهران حمایت از بخش خصوصی در چارچوب‌های قانونی است.»
قصد سرمایه‌گذاری در بیدود نداریم
اظهارات مسئولان مدیریت شهری درحالی مطرح شد که مدیران شرکت بیدود پایان فعالیت خود را تکذیب کرده و با بیان اینکه در حال انجام کارهای زیرساختی هستند، اعلام کردند به‌زودی فعالیت‌هایشان را آغاز خواهند کرد، البته مشروط به اینکه از سوی شهرداری حمایت شوند.در کنار همه این اظهارنظرها حناچی در جمع خبرنگاران به سوال اصحاب رسانه در این‌باره پاسخ داد و گفت: «بیدود گزارش‌هایی دارد که نشان می‌دهد به نسبت سرمایه‌گذاری‌ای که انجام داده چرخ اقتصادی آن نمی‌چرخد، طبیعی است چون این شرکت نوپاست، باید تقاضاکنندگان افزایش یابند، به همین دلیل برای ادامه کار آنها درحال مذاکره هستیم. در دوره جدید تمام تلاش‌مان این است که به‌عنوان یک شتاب‌دهنده اصلی برای فضا‌های کسب‌وکار محیطی مناسب فراهم کنیم، این کار توسط نیرو‌های جوان می‌تواند به ثمر بنشیند تا مردم هم سرویس‌دهی بهتری دریافت کنند.»
اظهاراتی که تلویحا سرمایه‌گذاری شهرداری در این اپلیکیشن را تایید می‌کرد اما اندکی نگذشت که حناچی اظهارات روز قبلش را تکذیب کرد و گفت: «مشکل پیش‌آمده در این زمینه حل می‌شود اما بنا نداریم سهامی از این شرکت بخریم. اما به‌طور کلی در حال پیگیری دوچرخه‌های شرکت بیدود هستیم و جلسه‌ای نیز در این راستا با آنها برگزار می‌کنیم.»
در روزهای آینده قراردادی با شهرداری می‌بندیم
در این شرایط به سراغ حسین قاسمی، نایب‌رئیس هیات‌مدیره بیدود رفتیم تا نظر او را در رابطه با سناریوهای مختلف جمع شدن دوچرخه‌های بیدود بپرسیم که او در این رابطه به «فرهیختگان» گفت: «جمعشدن دوچرخه‌های بیدود به هیچ‌کدام از این موارد ربطی نداشت. شرکت بیدود در حال انجام تعاملاتی با شهرداری است و شهرداری هم در حال تسهیل دوچرخه‌سواری در تهران است که این حمایتی از شرکت بیدود نیست بلکه در راستای حمایت از شهروندان دوچرخه‌سوار صورت می‌گیرد تا به امید خدا در چند روز آینده درباره قرارداد جدیدمان خبررسانی کرده و با سازوکار جدید وارد بازار شویم. به‌طور کلی شهرداری حمایت‌هایی را از اپلیکیشن‌هایی مانند بیدود انجام می‌دهد تا ما بتوانیم با سرویس بهتر و سازوکار جدیدتر به مردم خدمات ارائه دهیم.» قاسمی در رابطه با تعاملات شرکت بیدود با اپلیکیشن دوچرخه که به تازگی از سوی شهردار تهران رونمایی شده است، هم تصریح کرد: «این اپلیکیشن ارتباطی به بیدود ندارد و تهران روزها با حدود 17میلیون جمعیت روبه‌رو است و به اپلیکیشن‌های متفاوتی احتیاج دارد، بنابراین نمی‌توانیم بگوییم تنها یک نوع تاکسی در آن باشد در نتیجه هرچقدر دوچرخه در آن بیاید هم کم است.»
در کنار همه این اظهارنظرهای متناقض پرسشی که باقی می‌ماند این است که اگر شهرداری قصد سرمایه‌گذاری در شرکت بیدود را ندارد، پس داستان قراردادی که در روزهای آینده اطلاع‌رسانی می‌شود چیست؟ این رویه درحالی مورد نقد جدی کارشناسان قرار می‌گیرد که در روزهای اخیر شهرداری از اپلیکیشن دوچرخه نیز رونمایی کرده است.