به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی نانوفناوری چند روزی است در نمایشگاه بین‌المللی تهران کار خود را آغاز کرده است. براساس آمارها امسال ۱۲۵ شرکت در این نمایشگاه حضور دارند، همچنین یک سالن به شرکت‌های تولیدی اختصاص یافته است. گفته می‌شود در این دوره از نمایشگاه ۳۰ محصول جدید در بخش طرح‌های نوآورانه ارائه شده است و از کشورهای ترکیه، اتیوپی، عراق، افغانستان، آفریقا، آذربایجان، اندونزی و کشورهای حوزه سی‌ای‌اس هم در آن شرکت کرده‌اند. دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این نمایشگاه حضور دارد، به‌طوری که رئیس پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی از ارائه 300 محصول نانوفناوری دانشگاه آزاد اسلامی در دوازدهمین نمایشگاه فناوری‌های نانو خبر داد.
بابک نگاهداری، رئیس پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی روز گذشته در حاشیه امضای تفاهمنامه با شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در نمایشگاه بین‌المللی تهران، گفت: «یکی از حوزه‌های اصلی‌ای که دانشگاه آزاد اسلامی در آن قابلیت‌های بالایی دارد و در دوره جدید تمرکز مدیریتی بیشتری بر آن پیدا کرده، شبکه آزمایشگاهی است. لازم به ذکر است که اتصال شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی به مجموعه شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، اتفاق فرخنده‌ای است.»
وی ادامه داد: «تعامل و همکاری با شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، طی دو سال گذشته پیگیری شد و امروز هم برای اینکه ابعاد جدیدی از این همکاری را با قوت بیشتری نسبت به گذشته پیش ببریم، یک تفاهمنامه در خصوص فعالیت‌های جدید و متناسب با شرایط جدید امضا شد.»
نگاهداری با بیان اینکه تلاش داریم تمامی مراکز آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی را به شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری وصل کنیم، اظهار داشت: «تحقق این امر نیاز به تسریع در روند دارد. بحمدالله دانشگاه آزاد اسلامی موفقیت‌ها و دستاوردهای خوبی در حوزه نانو داشته، اکنون نیز با ارائه 300 محصول نانو که 50 محصول آن به مرحله بازار و فروش رسیده، در دوازدهمین نمایشگاه فناوری‌های نانو حضور یافته است. این حضور فرصت خوبی بود که در خلال برگزاری نمایشگاه نانو بتوانیم تفاهمنامه همکاری امضا کنیم و تمرکز بیشتری به اتصال این دو شبکه اجتماعی داشته باشیم.»
رئیس پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «محصولات نانوی ارائهشده توسط دانشگاه آزاد اسلامی در دوازدهمین نمایشگاه فناوری‌های نانو بیش از 60 درصد رشد داشته است. این موضوع نشان می‌دهد محققان و مراکز تحقیقاتی نانوفناوری دانشگاه آزاد اسلامی در این حوزه تمرکز و سرمایه‌گذاری ویژه‌ای انجام داده‌اند.»
این تفاهمنامه در راستای عمل به سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه اقتصاد مقاومتی و به‌منظور تحقق شعار محوری «رونق تولید ملی» و گسترش همکاری‌های علمی، آموزشی، پژوهشی و استفاده از امکانات و قابلیت‌های فنی و تخصصی و بهره‌گیری از تجارب و ظرفیت‌های حوزه آزمایشگاهی به امضای بابک نگاهداری، رئیس پژوهشگاه و شبکه‌های آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی و رضا اسدی‌فرد، مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری رسید. هدف از امضای این تفاهمنامه تسهیل در دسترسی پژوهشگران کشور برای بهره‌مندی از خدمات مراکز آزمایشگاهی زیرمجموعه دانشگاه و شبکه و همچنین کمک به توسعه زیرساخت‌های آزمایشگاهی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی است. آنچه در ادامه آمده، گفت‌وگویی با چهار واحد حاضر دانشگاه آزاد اسلامی در این نمایشگاه است.
دکتر طهرانچی:
غربی‌ها به حرکت علمی ایران اعتراف کرده‌اند
دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی عصر روز گذشته با حضور در دوازدهمین نمایشگاه فناوری‌های نانو واقع در محل دائمی نمایشگاه بین‌المللی تهران، از غرفه دانشگاه آزاد اسلامی بازدید کرد. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در جریان این بازدید، بر ایجاد ارتباط مستقیم بین محققان و مراکز تحقیقاتی نانو دانشگاه آزاد اسلامی و صنایع، تولیدکنندگان و فعالان این حوزه تاکید کرد. او در جریان این دیدار در گفت‌وگویی با خبرنگار «فرهیختگان» توضیحاتی را درباره بیانات رهبر انقلاب درباره وجود یک جریان ضد جنبش علمی ارائه داد.
او درباره این جریان گفت: «واقعیت این است که جمهوری اسلامی طی 10دهه توانسته در میان صاحب‌منصبان علم در دنیا قرار بگیرد و براساس آنچه در سندهای فناوری و پژوهش دنیا چه گزارشی که تحت عنوان «فراتر از توفان» آمریکایی در زمان اوباما و چه در گزارشی که در سال 2010 در انگلستان تهیه شد، همگی این مساله را به‌عنوان یک تهدید دانستند.»
او در همین زمینه افزود: «آنها در این گزارش‌ها عنوان کردند حرکتی که در آسیا و کشورهای چین و هند و مابقی به راه افتاده، باعث می‌شود بعد از دهه‌ها سلطه آمریکا و اروپا بر علم دنیا که منشأ رهبری سیاسی آنها در دنیا شده را به‌هم بزند. از سوی دیگر ما طی 20 سال از جایگاه پنجاه‌وچهارم به جایگاه شانزدهم تولید علم در دنیا رسیده‌ایم و این مساله نشان می‌دهد ما روش پژوهش را یاد گرفته‌ایم و نتیجه آن را نیز در صنعت دفاعی می‌بینیم؛ چراکه ما تنها کشوری هستیم که از صنایع پیشرفته دفاعی برخوردار هستیم و از جایی اقتباس نکرده‌ایم.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه ایران در حوزه سلامت جزء کشورهای پیشرو نه‌تنها در منطقه بلکه در دنیا به شمار می‌رود، اظهار داشت: «اینها واقعیت‌هایی است که جزء ثمره انقلاب اسلامی به شمار می‌رود. با این حال بغض و عدم باور به این مساله که جمهوری اسلامی توانسته در منطقه فضای متفاوتی را ایجاد کند، برخی افراد را به انکار رسانده است. قطعا این انکار برای ما که در حوزه علم فعالیت می‌کنیم، تعریفی جز بددلی ندارد.»
دکتر طهرانچی گفت: «غربی‌ها در معتبرترین ژورنال‌هایشان و حتی در ساینس نیز این مساله را مطرح کره‌اند که ایران از دنیا متفاوت است، درحالی که می‌بینیم حدود پنج سال پیش و بعد از برجام، فردی از موسسه آمریکایی تحت عنوان انجمن آمریکایی پیشرفت علوم که هدفش دیپلماسی علمی است، به‌عنوان خبرنگار علمی به ایران می‌آید و از نزدیک با مکان‌های مختلف ایران آشنا شده و حتی با وزیر علوم وقت و معاون وزیر به‌عنوان فردی از مجله ساینس نیز دیدار می‌کند، در حالی که کار اصلی این فرد آمریکایی بررسی نقاط بحرانی ایران بوده است.»
او در توضیح بیشتر این مساله افزود: «این فرد وقتی رابطه ایران و روسیه را می‌بیند، به روسیه می‌رود تا چرایی پیوند همکاری میان 20 دانشگاه روسی با ایران را بررسی کند و وقتی با صحبت رئیس آکادمی علوم روسیه که می‌گوید ایران یک ستاره در حال ظهور است، برخورد می‌کند، باز به ایران بازمی‌گردد. این بار او به همراه دوستانش که از مجموعه بددلان بودند، به دانشگاه تهران رفته و از آنجا به خیابان انقلاب می‌رود و به کشور بازمی‌گردد. او در آمریکا مقاله‌ای را در ساینس منتشر می‌کند با این مضمون که در این ستاره درحال ظهور تقلب وجود دارد، در حالی که بردن او به خیابان انقلاب توسط خود ایرانی‌ها صورت می‌گیرد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «در همه دنیا 10 تا 15 درصد مقاله‌های منتشرشده تقلبی است، اما مساله جالب اینجاست که این فرد آمریکایی از سوی اعضای هیات‌علمی ایرانی به خیابان انقلاب برده می‌شود تا او چنین مقاله‌ای را نسبت به ایران منتشر کند و سوال اینجاست که چرا توفیقات علمی برای برخی که بددل هستند، حتی از منظر ملی و ایران‌دوستی، سخت است.»
رشد 70 درصدی آزادی‌ها در محصولات نانویی
سالن ملل مملو از حضور شرکت‌های دانش‌بنیان است که توانسته‌اند محصولات نانویی خود را به مرحله تجاری‌سازی برسانند و آنها را صنعتی‌سازی کرده تا از این طریق نیاز جامعه را برطرف کنند. به انتهای سالن ملل که نزدیک می‌شوید، به غرفه‌ای با لوگوی بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی برمی‌خورید. دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به ظرفیت‌های بالای علمی، فعالیت‌های قابل‌توجهی در زمینه فناوری‌های نانو دارد و تاکنون محصولات متنوعی را روانه بازار کرده است.
با عبدالله محمدی، سرپرست اداره‌کل پژوهشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی که صحبت می‌کنم، به محصولات مختلف ارائهشده توسط واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی اشاره می‌کند و می‌گوید: «در نمایشگاه فناوری نانوی امسال در مقایسه با سال گذشته رشد داشتیم. 300 محصول نانو نیز در رشته‌هایی چون نانوالیاف از 16 واحد دانشگاهی در این نمایشگاه ارائه شده است. محصولات دانشگاه آزاد اسلامی در نمایشگاه امسال با رشد 70 درصدی روبه‌رو بوده است.»
او با توجه به حضور تعداد محدودی از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در نمایشگاه امسال گفت: «با توجه به زمان و فضای محدودی که در اختیارمان بود، نمی‌توانستیم از تمام توانایی‌ها و پتانسیل‌های واحدهای دانشگاهی استفاده کنیم، لذا مجبور شدیم واحدهایی را که نسبتا قوی‌تر هستند، دعوت کنیم.»
واحد تبریز
نما و دیواره‌های غرفه دانشگاه آزاد اسلامی مانند دیگر غرفه‌ها مملو از ابداعات دانشجویان واحدهای این دانشگاه است و مسئولان واحدها نیز در نمایشگاه حضور دارند. برای شروع سراغ سعیده ابراهیمی‌اصل، دکتری تخصصی نانومواد و نانوفناوری رفتیم که درحال حاضر رئیس مرکز تحقیقات نانوفناوری صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌شرقی (واحد تبریز) است. مرکز تحقیقات نانوی دانشگاه تبریز از سال 93 تاسیس شده و پنج سالی از فعالیت آن می‌گذرد و ابراهیمی یک سالی است که مسئولیت ریاست این مرکز را عهده‌دار شده است.
او پیرامون فناوری‌های عرضه‌شده در این نمایشگاه به «فرهیختگان» می‌گوید: «مرکز تحقیقات نانوی دانشگاه تبریز در سه چهار حوزه مختلف محصولاتی را به نمایشگاه عرضه کرده است که درحال حاضر افزودنی‌های پلیمری با خواص مختلف؛ رنگ‌های نانو در حوزه‌های مختلف ساختمانی، عمرانی، ترافیکی و غذایی؛ محصولات نانو در حوزه‌های عمرانی مانند نانوبتن پلیمری، آسفالت نانو و درنهایت تولید مواد اولیه نانویی شامل نانومواد مانند نانومواد فلزی و غیرفلزی، معدنی و آلی را تولید کرده‌ایم.»
او همچنین اشاره می‌کند که موفق شده‌اند برخی محصولات این واحد را به مرحله تولید صنعتی برسانند و درحال حاضر در مرحله تجاری‌سازی و ورود به بازار فروش هستند. ابراهیمی‌اصل در ادامه به محصولاتی چون رنگ‌های غذایی و ساختمانی، کیسه‌های آنتی‌باکتریال، مستربچ‌هایی با خواص مختلف ضدUV، ضدامواج، رسانا، ضدحریق و آنتی‌باکتریال اشاره می‌کند و می‌گوید: «این محصولات با خواص منحصربه‌فرد و قیمت قابل رقابت و به‌صرفه تجاری‌سازی و وارد بازار شده‌اند. بخشی از فعالیت‌های این مرکز هم روی مقاوم‌سازی قطعات خودرو برای صنایع خودروسازی و نظامی تمرکز دارد که بسیار بدیع و نوظهور است و امید می‌رود تا نمایشگاه سال بعد، مجوزهای لازم برای تولید و تجاری‌سازی آنها هم گرفته شده باشد.»
تجاری‌سازی محصولات نانویی این واحد علاوه‌بر اینکه می‌تواند نیازهای کشور را مرتفع کند، در بخش صادرات هم حرفهای زیادی برای گفتن دارد و درآمدهای خوبی را نصیب کشور می‌کند. ابراهیمی متذکر می‌شود که واحد تبریز در زمینه آرایشی-بهداشتی هم مشغول فعالیت است و کرم‌هایی که سال گذشته در نمایشگاه از آنها رونمایی شده بود، درحال حاضر به کشور ترکیه صادر می‌شود. ابراهیمی می‌گوید: «مرکز تحقیقات نانوی دانشگاه تبریز در فعالیت‌های خود از مرکز رشد حمایت‌هایی را برای دو محصول مانند تولید لوسیون‌های گیاهی دریافت کرده است. در تولید برخی محصولات‌مان هم از صنایع دفاعی کمک گرفته‌ایم.»
ابراهیمی‌اصل پیرامون تاثیر اشتغالزایی این مرکز به «فرهیختگان» می‌گوید: «اعضای شرکت‌های مستقر در مرکز تحقیقات نانو همگی از دانشجویان و هیات‌علمی دانشگاه تبریز هستند که این پروژه‌ها و طرح‌ها را به نتیجه رسانده‌اند و درحال تولید محصولات هستند. در این مرکز، سه شرکت به مرحله رشد و تولید رسیده است. به‌طورکلی، در مرکز تحقیقات چهار کارگروه مختلف از اعضای هیات‌علمی شامل مواد، صنایع غذایی و کشاورزی، کارگروه عمران و ساختمان که خروجی‌های آن همان نانوبتن‌های پلیمری و آسفالت است، کارگروه تجهیزات پزشکی که تولید لوازم بهداشتی-آرایشی خروجی آن است و درنهایت کارگروه فناوری و کارآفرینی که هدایت رساندن استارتاپ‌ها و ایده‌های ما را از محصول به یک شرکت برعهده دارند.»
تامین نیاز واحد اولویت اصلی ساخت تجهیزات نانو
سعید پرهوده، رئیس مرکز تحقیقات «فمتو» دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به محصولات این مرکز که در دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی فناوری نانو حضور پیدا کرده، اشاره می‌کند و می‌گوید: «این مرکز در حوزه سنتز نانومواد، انواع نانوساختارها، ساخت تجهیزات آزمایشگاهی و صنعتی مرتبط با فناوری نانو فعالیت می‌کند. محصولاتی که در نمایشگاه امسال حضور دارند، عبارت از یک‌سری دستگاه‌ها و تجهیزات ساخت مرکز تحقیقات فمتو است که برخی نانومواد و نانوساختارهای این مرکز هم جزء این محصولات به شمار می‌روند. بعضی از آنها تجاری‌سازی شده و بعضی نیز در مقیاس آزمایشگاهی هستند.»
وی گفت: «محصولاتی که در نمایشگاه امسال حضور دارند عمدتا در حوزه‌های ساخت و سنتز و آنالیز نانومواد است که به‌عنوان نمونه می‌توان به این دستگاه‌ها اشاره کرد: رآکتور سنتز نانومواد به روش لیزر ابلیشن (ablation) که با کانونه کردن نور لیزر روی یک هدف نانوساختارها را سنتز می‌کند؛ رآکتور سنتز نانومواد به روش جداسازی پلاسمایی که در آن از طریق برقراری جریان DC بین الکترودها نسبت به سنتز نانوذرات اقدام می‌کنیم و برای تولید صنعتی و نیمه‌صنعتی نانوذرات در مقیاس زیاد به کار می‌رود؛ دستگاه سنتز نانوذرات به روش EW که درواقع با روش انفجار یک سیم در محیط خلأ نسبت به تولید انواع نانوذرات و اغلب فلزی اقدام می‌کنند؛ دستگاه تقطیر مولکولی دستگاه دیگری است که برای جداسازی موادی استفاده می‌شود که نقطه جوش نزدیک به هم دارند؛ دستگاه دیگر دستگاه فریزدرایر است که به مرحله تجاری‌سازی رسیده و نمونه‌هایی از آن هم به صنعت فروخته شده است.» دستگاه دیگری که از واحد شیراز در این نمایشگاه وجود دارد، دستگاه الکتروریسی است که برای سنتز نانوالیاف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پرهوده درباره این دستگاه می‌گوید: «این دستگاه برای مرکز تولید شده و دانشجویان و اعضای هیات‌علمی از آن برای سنتز نانوالیاف در تحقیقات خود استفاده می‌کنند. البته قراردادهایی هم با مراکز دیگر بسته شده که قرار است به سفارش آنها دستگاه‌هایی ساخته شود.» دستگاه دیگری که در نمایشگاه حضور دارد، دستگاه ضریب اندازه‌گیری رسانش حرارتی مایعات، جامدات و نانوذرات است. این دستگاه طی پروژه‌ای تحقیقاتی در مرکز فمتو ساخته شده و در حال حاضر مراحل تجاری‌سازی را پشت سر می‌گذارد و امید می‌رود به‌زودی بتواند وارد فاز صنعتی شود. این دستگاه دقت و سرعت بالایی دارد و می‌تواند در مدت زمان کوتاهی ضریب رسانش حرارتی مواد را اندازه‌گیری کند.
پرهوده تاکید می‌کند: «این دستگاه‌های های‌تک در اولین گام به‌منظور تامین نیاز دانشجویان و محققان مرکز تولید می‌شوند که بیشتر در قالب طرح‌ها و پروژه‌های پایان‌نامه‌ای دانشجویی قابل‌ارائه هستند.»
زخم پوش‌هایی برای بیماران پروانه ای
واحد تهران- جنوب یکی از واحدهای فعال دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه نانو است و در دوازدهمین نمایشگاه فناوری نانو بیش از هر چیز با زخم‌پوش‌ها حضور پیدا کرده است. از جمله این زخم‌پوش‌ها می‌توان به زخم‌پوش‌ها برای بیماران دیابتی، سوختگی‌ها و بیماران پروانه‌ای اشاره کرد.
دکتر لاله ملک‌نیا، رئیس مرکز تحقیقات نانو واحد تهران- جنوب در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به دیگر محصولات نانوی واحد تهران- جنوب که در نمایشگاه نانو به نمایش درآمده‌اند اشاره کرد و گفت: «منسوجات فیلترهایی که برای جداسازی روغن‌ها و فلزات سنگین و همچنین منسوجات به کاررفته در بحث آلودگی هوا از نانوذراتی که در هوا وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند و نیز منسوجات نانویی به کاررفته در بحث‌های میکروبی از دیگر محصولات این واحد هستند.»
او در ادامه به اختصار به بیان بخش دیگر محصولات نانوی این مرکز اشاره کرد و گفت: «بخش دیگر، نانوپودرهایی هستند که در صنعت شیمی، پتروشیمی و محیط‌زیست و به‌طورکلی در حوزه‌های مختلف کاربردهای وسیعی دارند.» بخش دیگر محصولات نانوی این واحد که در نمایشگاه حضور دارند، بخش منسوجات است که به‌طور متمرکز در دانشگاه آزاد اسلامی روی آن فعالیت انجام نمی‌شود، اما ملک‌نیا تاکید می‌کند سنسورهایی را با استفاده از نانوالیاف مورد استفاده قرار دهیم و کارهای آن هم صورت گرفته است. این سنسورها قابلیت شناسایی و اندازه‌گیری قند خون و هموگلوبین خون را دارند.
ملک‌نیا در ادامه به محصولات نانویی مرتبط با باتری‌ها و خازن‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «تاکنون نمونه‌هایی از این باتری‌ها و خازن‌ها تولید شده و این کار را با هدف به‌کارگیری از باتری‌ها در پزشکی و در بخش سنسورها انجام می‌دهیم.»
او همچنین به پروژه مشترکی پیرامون بحث نانوالیاف اشاره می‌کند که با دانشگاه فنلاند به تفاهمنامه رسیده‌اند؛ «این قرارداد در زمینه کاشت سلولی است که دانشگاه فنلاند عهده‌دار تولید اسکفولدها شده و ما هم وظیفه قرار دادن نانوالیاف‌ها را روی بستر برعهده داریم. نگاه بعدی ما بررسی کاشت سلولی و ارائه نتایج به دست‌آمده از آن است که می‌تواند بسیار مورد اهمیت باشد. چنانچه نتایج این پروژه با موفقیت دنبال شود، فنلاند قرار است امر سرمایه‌گذاری آن را انجام دهد.»
تجاری‌سازی یک محصول نانوفناوری از سوی واحد تهران مرکزی
حسن نگهدار، مدیر توسعه فناوری و ارتباط با صنعت واحد تهران مرکزی گفت: «فعالیت‌های حوزه نانوفناوری این واحد ذیل پژوهشکده بافت انجام می‌شود، البته فعالیت اصلی این پژوهشکده در حوزه پزشکی و علوم پایه است، با این حال در این دوره از نمایشگاه 25 محصول را ارائه کرده‌ایم که 6 محصول مربوط به پژوهشکده بافت است.»
او ادامه داد: «سه محصول دیگر ارائهشده در این نمایشگاه دستاورد گروه عمران و محیط‌زیست دانشکده فنی و مهندسی است که اخیرا فعالیتش را شروع کرده و موافقت اصولی را نیز از وزارت بهداشت گرفته و سه محصول و مابقی آن نیز توسط علوم پایه‌ای عرضه شده است.»
مدیر توسعه فناوری و ارتباط با صنعت واحد تهران مرکزی درباره تجاری‌سازی محصولات تولیدشده در عرصه فناوری نانو اظهار داشت: «تا امروز یکی از این محصولات که یک میکروسکوپ با قدرت زوم 50 برابری است به مرحله تجاری‌سازی رسیده، البته سرمایه‌گذاری این کار نیز توسط خود دانشجویان و اساتید صورت گرفته و متاسفانه هنوز دانشگاه در این حوزه به‌طور جدی وارد نشده است.»
نگهدار بیان داشت: «روند تجاری‌سازی مابقی محصولات نیز در دست اقدام است و باید بگویم از آنجا که محصولات پژوهشکده بافت، محصولات خوبی است، امید داریم این کار انجام شود. البته از آنجا که آزمایشگاه ما تحقیقاتی است، برای تجاری‌سازی محصولات باید به سمت پارک‌های علم و فناوری برویم.» او به معضلات موجود در راه تجاری‌سازی محصولات اشاره کرد و گفت: «باید بپذیریم برای این کار کارمندان حرفهای نداریم، از سوی دیگر مسیر اساتید با صنعتگران از یکدیگر جداست، برای پیوند میان آن دو باید کمیته‌ای تشکیل دهیم که امروز سراهای نوآوری همین وظیفه را برعهده دارند.»
مدیر توسعه فناوری و ارتباط با صنعت واحد تهران مرکزی خاطرنشان کرد: «چندی پیش مدیر ارتباط با صنعت یکی از دانشگاه‌های سوئیس آمده بود و عنوان می‌کرد سالانه یک میلیون دلار درآمد از محل اختراعات دارند و برای انجام این امر 6 کارمند در نظر گرفته‌اند. ما نیز باید برای این مساله به صورت منظم‌تر حرکت کنیم.»