براساس آمار سال تحصیلی 97-96 (آخرین آمار کاملی که توسط موسسه برنامه‌ریزی آموزش عالی منتشر شده است) جمعیت دانشجویی کشور تعداد سه‌میلیون و 616 هزار و 114 نفر اعلام شده است که متاسفانه آمار دانشجویان متاهل در این سال اعلام نشده بود اما پس از جست‌وجوهای مختلف به تعداد 58هزار زوج دانشجوی متاهل سال 94 رسیدیم.
بنا بر گفته‌های رئیس سازمان امور دانشجویان سالانه به دلیل افزایش تعداد دانشجویان در مقطع تحصیلات تکمیلی حدود 20درصد به جمعیت دانشجویان متاهل کشور افزوده خواهد شد، با این حساب و کتاب در سال ۹۷ در کشور 83400 زوج دانشجویان متاهل هستند.
دانشگاه آزاد اسلامی با دارا بودن 38درصد تعداد دانشجویان کل کشور در نظر دارد در زمینه توسعه خوابگاه‌های متاهلی دانشجویی در کل کشور اقداماتی انجام دهد.
محمدمهدی طهرانچی در حاشیه سفر اخیر خود به شهرستان دماوند در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها درخصوص تسهیلات جدید برای ازدواج دانشجویان می‌گوید: «در حال تدوین بودجه امسال هستیم و نهضتی را آغاز کردیم که تبدیل خوابگاه‌های مجردی به متاهلی را در پی خواهد داشت، در این راستا، سه‌هزار واحد خوابگاهی را برای دانشجویان متاهل در نظر داریم، به این صورت که در هر استان ۱۰۰ خوابگاه برعهده واحدهای استانی دانشگاه آزاد اسلامی قرار خواهد گرفت اما در تلاش هستیم بتوانیم سه‌هزار خوابگاه متاهلی را در سال پیش‌رو به مجموعه ظرفیت خوابگاهی دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کنیم.»
طهرانچی درخصوص کیفیت این خوابگاه‌ها می‌گوید: «این خوابگاه‌ها به صورت مبلمان خواهند بود و برای دانشجویان پسر کارشناسی‌ارشد و دانشجویان دختر کارشناسی که امر مقدس ازدواج را آغاز می‌کنند، به‌عنوان پشتوانه در اختیارشان قرار خواهد گرفت.»
پس از این اظهارات مشخص می‌شود بر این اساس همه استان‌ها موظف هستند مازاد فضای خوابگاهی خود را تبدیل به خوابگاه‌های متاهلان کنند.
درحال حاضر فضای خوابگاهی متاهلان دانشگاه آزاد اسلامی کمتر از ۵۰۰ تخت است، البته این دانشگاه تقریبا ۷۰هزار تخت خوابگاهی دارد که حدودا نیمی از آن فعال و در اختیار دانشجویان مجرد است.
ایجاد خوابگاه متاهلی در همه استان‌های کشور توسط دانشگاه آزاد اسلامی یک تحول عظیم به راه خواهد انداخت و حتی با این اقدام می‌توان از ظرفیت خالی دانشگاه آزاد اسلامی برای دیگر دانشجویان و حتی غیردانشجویان نیز استفاده کرد، آن‌طور که این دانشگاه اعلام کرده است در صورتی‌که دانشگاه آزاد اسلامی به اندازه کافی متقاضی استفاده از خوابگاه‌های متاهلان را نداشته باشد، این امکان وجود خواهد داشت که مسئولان استانی دانشگاه، حسب اختیارات خود، استفاده از این خوابگاه‌ها را با شرایط مناسب و براساس مقررات دانشگاه، برای مزدوجین جوان غیردانشجو نیز فراهم کنند.
با توجه به مقدمه بلندی که گفته شد حالا دانشگاه آزاد اسلامی می‌خواهد مشکلی که در ابتدای زندگی دانشجویان متاهل قرار گرفته و می‌تواند آنان را تا انتهای دوران دانشجویی از هم دور سازد، با این روش حل کند.
پس از اعلام ساخت خوابگاه متاهلی توسط رئیس دانشگاه آزاد دو تن از روسای واحدهای این دانشگاه در گفت‌وگو با «فرهیختگان» روند اجرایی این هدف دانشگاه آزاد اسلامی را بیان کردند.
تبدیل خوابگاه مجردی به متاهلی در صورت نیاز
سیدعلی طاهری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان و واحد گرگان: در شهر گرگان یک خوابگاه مجردی دخترانه وجود دارد که چندان متقاضی نداشته است؛ ما در نظر داریم آن را در صورت نیاز به خوابگاه متاهلی تبدیل کنیم اما پروژه‌ای را که حدود 9سال قبل شروع شده و نیمه‌تمام مانده بود در دست ساخت داریم که با تغییر برخی امکانات قابلیت تبدیل به خوابگاه متاهلی را خواهد داشت. بخشی از این پروژه به سایت آموزشی و بخشی دیگر به خوابگاه متاهلی تبدیل خواهد شد که در سفر رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به استان گلستان اقدامات تغییر آن را مطرح کردیم.
این پروژه 80درصد پیشرفت فیزیکی دارد و ما آماده‌ایم آن را در صورت تایید مجوز کامل کنیم که برای دانشجویان متاهل آن را آماده کنیم و در اختیار آنان قرار دهیم. در واحد علی‌آبادکتول نیز یک باب خوابگاه دخترانه مجرد وجود دارد که در حال حاضر استفاده می‌شود البته همین‌طور در آزادشهر هم بخشی از دانشجویان در خوابگاه مستقرند، اما در استان تا الان خوابگاه متاهلی بوده و متقاضی نیز وجود نداشته است، چون عموما دانشجویان متاهل در مقاطع ارشد و دکتری زمان کمتری در دانشگاه حضور دارند، ولی ساخت یا تبدیل خوابگاه متاهلی در دستور کار است که حداقل یک خوابگاه متاهلی برای این واحد دانشگاهی در استان ایجاد خواهد شد.
ساخت خوابگاه متاهلی برای دانشجویان پزشکی
سیف‌اله فضل‌الهی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان قم: این دانشگاه تک‌واحدی است و بیشتر دانشجویان آن بومی هستند، البته در رشته‌های تجربی مانند پرستاری، مامایی، پزشکی و علوم‌آزمایشگاهی که از طریق کنکور جذب و پذیرش می‌شوند دانشجوی غیربومی نیز در این دانشگاه تحصیل می‌کنند که نیاز به خوابگاه دارند. در حال حاضر برای این افراد یک خوابگاه در میدان پلیس و همجوار با مرکز سما این دانشگاه در نظر گرفته شده است که تعدادی از دانشجویان در آن مستقرند؛ یکی از اهداف اصلی بیرون نماندن هیچ‌یک از دانشجویان غیربومی خصوصا دختران است که ما سعی کرده‌ایم تا به حال همه تقاضا‌ها را پوشش بدهیم.
امسال نیز مصوب شد که یک باب خوابگاه جدید ساخته شود که مراحل اداری‌اش طی شده و به‌زودی ساخت آن در زمینی به مساحت 1300متری برای دانشجویان دانشکده پزشکی آغاز خواهد شد که چهارمیلیارد آن از محل مطالبات بنیاد شهید به سازمان مرکزی به واحد قم و دومیلیارد نیز توسط خود واحد مصوبه شده است که برای احداث این خوابگاه هزینه شود، البته کار نقشه‌کشی و مجوزهای قانونی اخذ شده، اگر مجوز قطعی در ایام تابستان به ما داده شود بلافاصله شروع به ساخت خواهیم کرد و نهایت یک‌ساله ساخت این خوابگاه به اتمام خواهد رسید.
یک واحد خوابگاه 10سوئیتی نیز برای دانشجویان متاهل طراحی کرده‌ایم که با تمام امکانات و نوساز با تجهیزات کامل در صورت تقاضا در اختیار آنها قرار خواهد گرفت که هنوز مراجعه‌ای برای این سوئیت‌ها نداشته‌ایم اما هر زمانی این دانشجویان درخواست کنند در اختیار آنان قرار می‌گیرد.
کمبود شدید خوابگاه‌های دانشجویی متاهلی در کشور
روز گذشته ناصر مطیعی، رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم در اولین نشست خبری خود با خبرنگاران در پاسخ به «فرهیختگان» آمارهایی از وضعیت خوابگاه‌های متاهلی وزارت علوم ارائه داد.
او گفت: «1500 واحد خوابگاهی متاهلی در کل کشور وجود دارد که به نسبت تعداد دانشجویان متاهل بسیار کم است، حتی اگر 2700 واحد متاهلی داشته باشیم و سرانه استاندارد هر سوئیت متاهلی را 45 مترمربع در نظر بگیریم، 121 هزار مترمربع سرای دانشجویی متاهلی مورد نیاز است که متوسط هزینه هر مترمربع سرای دانشجویی متاهلی سه میلیون و 500 هزار تومان است که با احتساب 121 هزار مترمربع مساحت مورد نیاز، برای تامین این خوابگاه‌ها به 42.5 میلیاردتومان اعتبار نیاز داریم.»
رئیس صندوق رفاه دانشجویان ادامه داد: «البته برآورد 2700 واحد خوابگاهی متاهلی هم واقعی نیست و نیاز واقعی بیش از این عدد است، زیرا اساسا بسیاری از دانشگاه‌ها خوابگاه متاهلی ندارند و فرم درخواستی هم برای این تقاضا تنظیم نشده و آمار 2700 واحد مورد نیاز نیز مربوط به درخواست‌های وام ودیعه تامین مسکن است.»
مطیعی افزود: «مشکل کمبود خوابگاه‌های متاهلی از 10 تا 12 سال قبل ناشی می‌شود، چراکه هرچه وزارت علوم و دانشگاه‌ها برای احداث خوابگاه متاهلی با دولت مکاتبه کردند تا مجوز دریافت کنند، سازمان برنامه‌وبودجه براساس قانون برنامه ششم احداث خوابگاه را قانونی نمی‌دانست و مجوز صادر نکرد، آن زمان استدلال این بود که با ورودی‌های زیادی که به دانشگاه‌ها می‌آیند، بهتر است این هزینه را صرف توسعه خوابگاه‌های مجردی کنیم و مشکل متاهلان با وام ودیعه مسکن رفع شود.»
* نویسنده : یزدان محمدی روزنامه نگار