همچنین رئیسجمهور در جلسه رای اعتماد به وزیران مورخ 24 مرداد 1396 در دفاع از وزیر بهداشت گفت: «وزیر بهداشت برای اجرای طرح تحول سلامت زحمات زیادی کشیده و قطعا موفق هم بوده است.» اما در ادامه که این طرح به اذعان برخی مقامات دولتی با مشکل روبهرو شد، کم و کاستیهایش را گردن قانونگذار و نظام انداختند و گفتند آنها مواردی را در این طرح ندیدهاند! اخیرا کفگیر این سازمان به تهدیگ خورده تا جایی که قرار شد دولت مبلغ 500میلیون یورو از صندوق ذخیره ارزی به این سازمان دهد تا این سازمان بتواند بدهیهای معوقه به مراکز درمانی، دارویی و تجهیزات پزشکی دولتی و خصوصی را پاس کند. طاهر موهبتی، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت در گفتوگو با «فرهیختگان» در دفاع از کم و کاستیهای این طرح سخن گفته که میتوانید این گفتوگو را در ادامه بخوانید.
آینده طرح تحول سلامت را با وجود بدهی و کمبود بودجهای که دارد، چطور میبینید؟
طرح تحول سلامت قاعدتا باید به راه خودش ادامه دهد. مقام معظم رهبری میگویند بیمار جز رنج بیماری، رنج دیگری نباید داشته باشد، با وجود بالاترین هزینهها باید کف این توصیه را در نظر گرفت. برخی میگویند با وجود طرح تحول سلامت هزینهها بالا رفته، این بالارفتن طبیعی است، چراکه وقتی که بند «ب» ماده 34 قانون برنامه پنجم میگوید باید اتاق فاکت (یعنی هزینه از جیب مردم) به 30 درصد برسد و در برنامه ششم گفتید به 25 درصد برسد، مفهومش این است که سبد هزینه را در کشور چه کسی تامین میکند؟ جوابش مردم، دولت و بیمههاست. حالا مردم آن موقع چقدر هزینه میدادند؟ 59 درصد بازار سلامت را آنها پرداخت میکردند. قانونگذار فرموده که 59 درصد را به 30 درصد برسانید. یعنی ما باید 30 درصد کاهش دهیم. خب وقتی قرار است آن مبلغ گفتهشده را مردم ندهند چه کسی باید پرداخت کند؟ باید یکی از این دو بدهد؛ یا دولت یا بیمه. منِ بیمه سلامت که 95 درصد منابعش دولتی است نمیتوانم این مبلغ را تامین کنم! فلذا این هزینه گردن دولت میافتد و میگویند هزینه بالا رفت. خب طبیعی است، از روز اول قرار بود هزینه بالا برود؛ قانونگذار گفت.
پس مدیریت منابع و مصارف کجاست؟
در یکسال و نیم گذشته اتفاقات خیلی خوبی رخ داد اما واقع امر این است که همانهایی که تا دیروز به ما میگفتند مدیریت هزینه کنید - الان که من دارم مدیریت هزینه میکنم- ما را به رسانهها، مجلس و دستگاه نظارتی میکشانند که چرا مدیریت هزینه میکنید؟ میگوییم این همان حرفهایی بود که شما زدید؟ شما گفتید یک نفر در سال چه معنی دارد پنجبار امارات برود. ما الان داریم سقف میگذاریم. میگویند چرا سقف گذاشتید؟ بنابراین تا وقتی که بخواهیم کشور را اصلاح کنیم برای ما هورا بکشند و سوت بکشند، دست بزنند، قرار نیست اتفاقی بیفتد و اصلاح جدی صورت گیرد. البته ما در مسیر مدیریت هزینه هستیم و خواهیم بود.
وقتی شما مراجعه برای درمان در بخش خصوصی را براساس قانون ممنوع کردید، اصلا معنی ندارد. قانونگذار دو سال است که میگوید بیمه رایگان نباید به بخش خصوصی برود، چرا؟ چون وقتی کسی میگوید 22هزارتومان پول ندارم، چطور به بخش خصوصی میرود که دو شب میخوابد و مابهالتفاوت باید بدهد. چهارمیلیون و 200 تومان من (بخش خصوصی) را دارد و این معلوم میشود که ما روز اول پذیرش درست نکردیم. حالا که میتوانیم اصلاح کنیم. اتفاقی نمیافتد حالا اصلاح میکنیم. هزینههایش را هم حاضریم بدهیم، یعنی هزینههای اعتباری، سیاسی و هرکسی که میخواهد سر ما داد و قال کند، باید سروصدا کند. اما بالاخره باید بگوییم که این حرف را قبول داریم. همین اتفاقی که من انجام دادم و تا امروز هم بر این مستحکم ماندیم هم، آدم را خسته میکنند.
رویکرد وزارت بهداشت نسبت به اقدامات چطور بوده است؟
مثبت است. البته یک بدنه در وزارت بهداشت، بهداشت فرماندهی است. فرماندهی جلوتر از ماست اما بدنه هم در بیمارستان باید اداره شود. وقتی شما در بیمارستان سقف بودجه برای من میگذاری، پس اداره هم نمیتوانم بکنم. ولی تا امروز یکی از دلایلی که باعث موفقیت ما شده حمایت دکتر هاشمی، وزیر بهداشت است، گرچه میدانم برای ایشان هم سختی ایجاد کرده است. یعنی ایشان هر استانی که میروند، بالاخره هجمه وارد میکنند که بیمه آمده اینجا ولی محدودیتهایی ایجاد کرده است. ما هیچ راهی هم نداریم. شما یک چهل و چهارم جیدیپی آمریکا داری و بیحساب و کتاب داری خرج میکنی و دراین امر باید نظم پیدا کنی.
سلامت مثل پیتزا نیست. مثلا اگر ما امشب پنج برش پیتزا خوردیم، شاید برش ششم را دوست نداشته باشیم بخوریم، سلامت اینطوری نیست. مثلا پروتز پا را عوض میکنی و در 75 سالگی میبینی که پا راه افتاده، چرا این را عوض نکنم؟ چرا دندان نگذارم؟ یک عملیات پوستی هم انجام میدهند، بشر این تغییرات را دوست دارد و این موضوع اجتنابناپذیر است و انتها ندارد اما در حوزه خورد و خوراک انتها دارد و شما تا حدی میخورید؛ آستانه سیری شما تحریک میشود و شما سیر میشوید اما در حوزه سلامت اینطور نیست. باید از اینها مراقبت کنیم و شما هم در رسانه بازگو کنید.
چرا از روز اول این منابع دیده نشدند که امروز نخواهیم دست به دامن صندوق توسعه ارزی شویم؟
کشور براساس چه اداره میشود؟ براساس نفت. بین درآمد و هزینه مکانیسمی گذاشتهاند به نام تخصیص. از اول پیشبینی شده بود ولی در ادامه به مشکلاتی برخوردیم که نتوانستیم برنامههایی را که داریم به طور دقیق اجرا کنیم؛ به همین دلیلهاست که نمیشود مقصر اصلی برای آن پیدا کرد. افرادی میآیند و سلامت را در ترازوی سیاسی میگذارند، سلامت مردم را نمیتوان سیاسی کرد. شما میدانید این موضوع نه به آقای هاشمی خسارت وارد میکند و نه به موهبتی و نه دوستان دیگر، بلکه اولین نفر آن روستایی است که ضرر میکند.
طرح تحول سلامت مهمترین دستاورد دولت یازدهم معرفی شد ولی گویا شکستخورده است!
بله همینطور بوده و البته در ادامه هم هست. اتاق فاکت وقتی به 37 درصد رسید، توفیق بزرگی است. اصلا شما بگویید حاکمیت جمهوری اسلامی است. اینکه برای بیگانه نیست. اگر قرار باشد اتفاقی در کشور بیفتد، دیگر دولت و قوه قضائیه ندارد، همه را بیرون میریزند. بنابراین نباید تفکیک قائل شویم.
* نویسنده : مهسا شمسکلائی روزنامهنگار