پریا ناصری،خبرنگار گروه دانشگاه :خستگی و کسالت ناشی از کلاسهای درسی و فشارهای تحصیلی گاهی جوانان را از شوروشوق یادگیری دور میسازد؛ احساسی که میتواند بر روحیه دانشجویان تأثیر منفی بگذارد و آنها را از کشف استعدادهایشان بازدارد. اما باشگاه رشد استعدادهای هنری و ادبی دانشگاه آزاد اسلامی بهعنوان کانون خلاقیت، فضای پرنشاطی را برای دانشجویان خود فراهم کرده است تا این استعدادهای نهفته بهخوبی در سطح کشور بروز و ظهور نمایند. باشگاهی که پیشتر با برگزاری مجموعهای از جشنوارههای موفق در حوزههای تئاتر، هنرهای تجسمی و شعر، بستری پویا برای شکوفایی جوانان فراهم آورده بود، این بار در ادامه مسیر فرهنگی خود به ایستگاه برگزاری جشنواره فیلم رسیده است. این باشگاه باتکیهبر تجربههای پیشین و با نگاهی نو به ظرفیتهای هنری دانشجویان، نخستین دوره جشنواره سراسری فیلم دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی را برگزار میکند؛ رویدادی که با تمرکز بر شناسایی استعدادهای جوان، تقویت مهارتهای هنری و ایجاد ارتباط مؤثر میان فضای دانشگاهی و سینمای حرفهای کشور فراهم کرده است.
نخستین دوره این رویداد ملی به میزبانی دانشگاه آزاد واحد بوشهر برگزار خواهد شد. بخشهای رقابتی جشنواره شامل سه محور اصلی فیلم کوتاه داستانی، مستند و پویانمایی است. آثار ارسالی باید در فاصله زمانی سال ۱۴۰۲ به بعد تولید شده باشند، مدتزمان آنها بین ۳ تا ۳۰ دقیقه (با احتساب تیتراژ) بوده و به زبان فارسی یا دارای زیرنویس چسبیده فارسی باشند و همچنین، شئون فرهنگی جامعه را در فیلم رعایت کنند. شرکتکنندگان در جشنواره میتوانند حداکثر با دو اثر در بخش رقابتی حضور یابند. کارگردان اثر باید دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی یعنی دانشجوی در حال تحصیل یا فارغالتحصیل حداکثر تا دو سال باشد. ضمن اینکه ارائه کارت دانشجویی یا گواهی اشتغال به تحصیل در زمان تولید اثر الزامی است. در کنار بخشهای اصلی، جشنواره امسال دارای بخشی ویژه با عنوان «ایران مقتدر» است که در پاسخ به رخدادهای جنگ ۱۲ روزه و جنایات رژیم صهیونیستی علیه ملت ایران و محور مقاومت طراحی شده است که با هدف تقویت روایتهای هنرمندانه از مقاومت ملی و منطقهای و تحلیل اجتماعی یا روانشناختی پیامدهای جنگ و دفاع، برگزار میشود. آثار این بخش نیز میتوانند در قالب فیلم کوتاه داستانی، مستند یا انیمیشن ارائه شوند.
جوایز نخستین دوره جشنواره سراسری فیلم دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شامل مجموعهای از امتیازات فرهنگی و هنری برای آثار برگزیده در هر بخش خواهد بود. در این دوره، جوایز نقدی به آثار منتخب در بخشهای رقابتی اختصاص مییابد و بخش ویژه «ایران مقتدر» نیز از جوایز مستقل و ویژه برخوردار است. به تمامی شرکتکنندگان گواهی رسمی حضور در جشنواره اعطا خواهد شد و آثار برگزیده جهت معرفی به مراکز فرهنگی و هنری کشور در اولویت قرار میگیرند. همچنین، جلسات تخصصی نقد و بررسی برای آثار منتخب برگزار خواهد شد تا زمینهای برای تبادل نظر، ارتقای کیفی آثار و تعامل میان دانشجویان و صاحبنظران حوزه سینما فراهم شود. باوجوداینکه مهلت ارسال آثار از 15 مرداد تا ۱۵ آبانماه بود اما به دلیل استقبال گسترده دانشجویان این امکان تا 5 دیماه تمدید شده و از طریق سامانه رسمی جشنواره امکانپذیر خواهد بود. «فرهیختگان» در ادامه گفتوگویی با سید روحالله نور موسوی، معاون باشگاه رشد استعدادهای هنری و ادبی جوان دانشگاه آزاد اسلامی داشته و به بررسی ابعاد مختلف این جشنواره پرداخته است. متن کامل این گفتوگو را در ادامه از نظر میگذرانید.
حلقهای تازه در امتداد رویدادهای هنری
سید روحالله نور موسوی، معاون باشگاه رشد دانشگاه آزاد اسلامی با بیان این مطلب که فستیوالها بر اساس رویکردهای باشگاه رشد دانشگاه آزاد، یعنی کشف استعدادهای هنری و ادبی برگزار میشوند، گفت: «درواقع جشنواره فیلم امسال برای اولینبار و بهنوعی در ادامه حلقه جشنوارههای گذشته دانشگاه آزاد بوده است که در سه حوزه فیلم کوتاه، مستند و پویانمایی برگزار میشود.» او در ادامه بیان داشت: «درواقع یکی از اهداف ما این است که بتوانیم دانشجویان توانمند در این سه بخش را کشف کرده و آثار آنها را جمعآوری کنیم تا ضمن تهیه بانک اطلاعاتی از لیست دانشجویان هنرمند در حوزه هنرهای تصویری، بتوانیم با کمک آنها در مسیری که طراحی شده قدم بگذاریم.»
میزبانی بوشهر در راستای ایده تمرکززدایی است
نورموسوی درباره علت انتخاب واحد بوشهر بهعنوان میزبان این رقابتها افزود: «دکتر جهانبین و شهید دکتر طهرانچی همواره بر تمرکززدایی در برگزاری جشنوارهها تأکید داشتند و معتقد بودند که این رویدادها باید خارج از تهران و در سایر واحدهای دانشگاه آزاد برگزار شوند. در راستای این نگاه، ما نیز تصمیم گرفتیم جشنوارهها را در واحدهای دانشگاهی مستقر در شهرهای دیگر برگزار کنیم. بر همین اساس، جشنوارههای تئاتر در واحد نجفآباد، هنرهای تجسمی در واحد مشهد و جشنواره شعر در واحد رشت برگزار شدند. همچنین باتوجهبه اینکه بچههای گروه فیلم در بوشهر داریم که در این رشتهها تحصیل میکنند، این واحد دانشگاهی را انتخاب کردیم تا در این جشنواره سهیم باشند.»
فیلم کوتاه، مستند و پویانمایی سهگانه هنری جشنواره است
او درباره علت انتخاب موضوعات پویانمایی کوتاه، مستند کوتاه و فیلم کوتاه داستانی بهعنوان بخشهای رقابتی این جشنواره تصریح کرد: «موضوع پویانمایی به این دلیل انتخاب شد تا برخی بخشهای بینرشتهای مانند دانشجویان گرافیک، تصویرسازی و ارتباط تصویری بتوانند به واسطه این بخش در جشنواره فیلم شرکت کنند. فیلمسازی مستند نیز یک جهان جذاب و دوستداشتنی دارد که با نگاه و فضای دانشجویان که بهنوعی محققاند و در حوزههای مختلف تحقیق میکنند، سنخیت دارد و از طرفی هم نگاه اشتباهی نیست که در حوزه دانشجویی هم فیلمهای مستند داشته باشیم. ضمن اینکه میتوانند بهصورت داستانی هم باشند.» معاون باشگاه رشد دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه بیان داشت: «درواقع بخشهای مستند کوتاه و پویانمایی کوتاه را به این دلیل اضافه کردیم تا فقط فیلم کوتاه نداشته باشیم و بخش بیشتری از دانشجویانی که در هنرهای تصویری فعالیت میکنند را پوشش دهیم. همچنین باتوجهبه اینکه نوع نگاهمان به هر کدام از بخشها متفاوت است، بنابراین در بخشهای جداگانهای داوری خواهند شد و جوایز مخصوص به خودشان را دارند.»
تازه بودن آثار از شروط اصلی جشنواره است
او درباره سؤال «فرهیختگان» مبنی بر علت شرط تولید آثار از سال 1402 به بعد توضیح داد: «درواقع انتظار ما این است که آثار شرکتکنندگان جدید باشند؛ چراکه ما با دانشجویانی روبهرو هستیم که ممکن است نوع کارشان به دلیل کسب تجربههای جدید تغییر کند. از طرفی ممکن است این دانشجویان شرکتکننده در مقاطع پایانی کارشناسی، فوق لیسانس و دکتری تحصیل کنند که در این صورت اثر خیلی قدیمی از کارهای خودشان در حوزههای فیلم را به جشنواره بفرستند. با این حال ما شرط تازه بودن را به این دلیل برای دانشجویان اتخاذ کردیم که فیلمهای جدید کمتر در جشنوارههای دیگر شرکت کردند و به نگاه کنونی شخص نزدیکتر است.»
نورموسوی درباره بخش ویژه ایران مقتدر این جشنواره افزود: «باشگاه رشد دانشگاه آزاد اسلامی پس از جنگ تحمیلی 12 روزه رژیم صهیونیستی علیه کشورمان یک بخش ویژهای را تحت عنوان ایران مقتدر به همه جشنوارههای خود اضافه کرده است تا آثار هنری پیرامون این موضوع ساخته شوند. از طرفی این بخش باعث ترغیب دانشجویان میشود تا آثاری مطابق این فصل و رویکرد ایران در این مدت 12 روزه تولید کنند.» معاون باشگاه رشد دانشگاه آزاد درباره جوایز این جشنواره گفت: «برای هرکدام از بخشها جوایز نقدی جداگانه اختصاص داده شده که نسبت به جوایز فضای دانشگاهی یک مقدار بهتر است. درواقع این هدایا در راستای افزایش علاقه دانشجویان به شرکت در دورههای بعدی صورت میگیرد که نقش کمککنندگی هم دارد.»
اکران آثار دانشجویان در سالنهای سینمایی
نور موسوی در ادامه بیان داشت: «همانطور که برای بخش تئاتر جشنواره برنامهریزی کردهایم، در حوزه فیلم نیز اقدامات مشابهی در حال انجام است. باشگاه رشد در حال راهاندازی بستری برای پخش آثار هنرهای تصویری دانشجویان دانشگاه آزاد است و اگر شرایط فراهم شود، این امکان به دانشجویان دانشگاههای سراسری نیز گسترش خواهد یافت. در این مسیر، سالنهای سینمایی دانشگاه به فضاهایی برای نمایش آثار دانشجویی تبدیل میشوند و اکرانهای دانشجویی بهصورت فعال برگزار خواهد شد تا تولیدات دانشجویان به نمایش گذاشته شود.» او با بیان این مطلب که فعالیتهای این جشنواره موجب شناخت بیشتر نسل جوان شده است، افزود: «در همین راستا، پذیرای طرحها و فیلمنامههای دانشجویان هستیم و بخش اداره تولید ما نیز فعال شده تا بتواند آثار آنان را بپذیرد و با مشارکت دانشجویان بهترین اثرها را تولید کنیم. درواقع بهترین فرایند این است که این دانشجویان بااستعداد را کشف کنیم تا این دغدغههایشان پس از کشف رها نشود، بلکه در مسیر رشد قرار گیرد و بتوانند آثار بعدی خود را نیز تولید کنند.»
نورموسوی با بیان این مطلب که پخش آثار هنری و اکران فیلمها قرار است بهصورت پیوسته ادامه یابد گفت: «این فرایند از طریق یک سامانه که اجزای آن بهصورت زنجیرهای به هم متصلاند صورت میگیرد. در فاز نخست این طرح، قرار است 30 سالن سینما در دانشگاه آزاد راهاندازی شود و آثار دانشجویی که در فستیوالها حضور دارند، در همین فضاها به نمایش گذاشته شوند. ضمن اینکه در طول سال هم فیلمهای غیرفستیوال را هم پذیرش میکنیم و تمامی آثار علاقهمند به پخش، پس از تأیید توسط شوراهای بازبینی، وارد برنامهریزی شده و در چرخه پخش آثار هنری قرار میگیرند.»