جیمز کامرون که معروف حضور است؟ همان کارگردان تایتانیک، آواتار و ترمیناتور. دو هفته قبل میکروفن را گرفتند مقابل صورتش و در یکی از تندترین اظهارات کارنامه کاری خود گفت: «نگذارید نتفلیکس به اسکار بیاید.» هفت ماه قبل بود که ساکن اصلی دفترِ لوس گاتوسِ نتفلیکس، تد ساراندوس ۶۱ساله حرفی را زد که همه هالیوود بهعنوان کابوسی در ذهنشان نگه داشته بودند؛ اما جرئت نمیکردند آن را بر زبان بیاورند؛ کابوسی که باعث شد کامرون از آکادمی درخواست کند فیلمهای نتفلیکس را بیرون بیندازد. ساراندوس، مدیر اجرایی نتفلیکس، هفتماه قبل در اجلاسیه نیویورک گفت: «سینما رفتن ازمدافتاده.»
مدیر ۶۱ساله نتفلیکس به همین جمله هم متوقف نشد و آخرین پتک را هم بر پیکر هالیوود کوبید: «این نتفلیکس است که هالیوود را نجات داده.» حرف ساراندوس به مذاق هیچکدام از آن ابرسرمایهگذاران هالیوودی خوش نیامد، البته صنعت و بازیهای سرمایهداری نشان داده با خوشآمدن کسی معیارها را خم نمیکند. نتفلیکس سهماه قبل از آنکه مدیر اجراییاش این حرفها را پشت تریبون بزند، بودجه تولیدات را از 16.2 میلیارد دلار، رساند به 18 میلیارد، یعنی با بودجه تولیدی نتفلیکس میشود حدود 120، زوتوپیا2 (با بودجه تولیدی 150 میلیوندلاری) ساخت.
اوضاع وقتی پیچیده میشود که بودجه تولیدی (Content Spend) نتفلیکس را با دیگر ابرشرکتهای آمریکایی مقایسه کنیم؛ دیزنی (شامل دیزنیپلاس، هولو، استودیوهای مارول، پیکسار و شبکهESPN) بودجهای حدوداً 35 میلیارددلاری دارد، کامکست (شامل NBCUniversal، پیکاک (Peacock) و اسکای) بودجه حدوداً 37 میلیارد دلار را تعیین کرده، برادران وارنر دیسکاوری (شامل HBO، سرویس مکس (Max)، CNN و استودیوهای وارنر) حدود 16.8 میلیارد بودجه را کنار گذاشته و پارامونت گلوبال (شامل پارامونتپلاس، CBS و نیکلودئون) 15.1 میلیارد دلار را سهم تولید کرده. با این اوصاف تک شرکتی مثل نتفلیکس بیش از ابرشرکتهایی برادران وارنر، پارامونت با دهها زیر مجموعه هزینه میکند. بااینهمه فهمیدن معنای جمله «ما هالیوود را نجات دادهایم.» با این عدد و رقمها حاصل نمیشود.
باید اخبارِ کمی نزدیکتر را بررسی کنیم. منظورمان همین خبری است که کمتر از 24 ساعت قبل نتفلیکس اعلام کرد. حوالی ساعت 4 عصر به وقت تهران و حدود 7 صبح به وقت پایتخت ایالات متحده، نتفلیکس اعلام کرد بزرگترین خرید تاریخ صنعت سرگرمی در ایالات متحده را انجام داده. خریدی به ارزش 82.7 میلیارد دلار و چیزی حدود 22 میلیارد بیش از پیشنهاد سعودیها برای خرید این کمپانی. رسانههای آمریکایی میگویند نتفلیکس برای خرید برادران وارنر، وام گرفته و خودش را به قرض انداخته است. اما نتفلیکس دقیقاً چه کاری را خواهد کرد؟
22 میلیارد برای حیثیت آمریکایی
از 6 ماه قبل بعد از کنسلشدن پروژههای برادران وارنر، بحث فروختن این کمپانی با همه دفتر و دستکها و تمام سریالها و مایملکش پیش آمد. همان زمان عده کثیری به این موضوع اعتراض کردند. از بدنه اصلی هالیوود و کارگردانان قدیمی گرفته تا مدیران سابق برادران وارنر؛ جیسون کلایر، مدیرعامل سابق وارنر مدیا گفت: «راهی مؤثرتر از فروش WBD (برادران وارنر) به نتفلیکس برای کاهش رقابت در هالیوود و ایجاد انحصار وجود ندارد.» بنا بر گفته کلایر و بسیاری دیگر از کارشناسان آمریکایی، با خریدن برادران وارنر توسط نتفلیکس چند اتفاق مهم میافتد: 1. اچبیاو دست دموکراتها میماند. 2. بازار نمایش خانگی در جهان انحصاریتر میشود. 3. بخش مهمی از تولیدات سینمایی در جهان به استریم منتقل یا به طور کل لغو میشود. 4. سینما در جهان کوچکتر میشود و 5. نتفلیکس برای به دست آوردن سود بیشتر سراغ تولید مشترک با کشورهای پرجمعیت خواهد رفت و این یعنی پای آسیاییها بیشتر به پلتفرم باز میشود. اما مهمترین نکته این معامله تاریخی فقط به همینجا ختم نمیشود، نتفلیکس با خریدن برادران وارنر، عملاً مچ ترامپ و دار و دستهاش را هم خوابانده و یک پیروزی برای دموکراتها محسوب میشود.
دموکراتهایی که دیدگاه و نظراتشان سالهاست در سریالهای نتفلیکس دیده میشود و حالا دایره اثرگذاریشان را افزایش میدهند. اما چرا ماجرا برای ترامپ باید مهم باشد؟ برادران وارنر یکی از مهمترین بنگاههای سیاسی ایالات متحده را در خود دارد و تلویزیونهایی چون CNN تحت مالکیت این ابرشرکت قرار میگیرند. برخی بازوهای برادران وارنر بهقدری بزرگ و اثرگذارند که قرار شد در معامله فروخته نشوند، بهعنوانمثال قرار بر این شد که مالکیت CNN در این قرار داد منتقل نشود و مهمترین بنگاه خبرپراکنی دموکراتها دستخوش تغییرات مدیریتی نشود. همین چندماه قبل وقتی گزینههای مختلف برای خرید برادران وارنر طرح میشد، گزینههای نزدیک به ترامپ هم پا پیش گذاشتند.
شاهد مثالش پارامونت است و صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان؛ تا همین چند ماه قبل، پارامونت بهطور گستردهای بهعنوان پیشتاز رقابت مزایده دیده میشد، بهخاطر منابع مالی عظیم شرکت و روابط سیاسیاش. دیوید الیسون، رئیس هیئتمدیره و مدیرعامل پارامونت، پسر لَری الیسون، سرمایهدار بزرگ سیلیکونولی و دوست دونالد ترامپ، رئیسجمهور، است. از طرفی در سفر آخر بنسلمان به واشنگتن هم این موضوع طرح شد که ولیعهد آمده تا برادران وارنر را هم به سعودی ببرد. همین اتفاقات باعث شد، اواخر نوامبر، سه سناتور- الیزابت وارن از ماساچوست، برنی سندرز از ورمونت و ریچارد بلومنتال از کنتیکت (هر سه دموکرات)- نامهای به بخش ضدانحصار وزارت دادگستری بفرستند و هشدار بدهند هرگونه ادغام احتمالی وارنر برادرز میتواند با «جانبداری سیاسی و فساد» آلوده باشد. البته این اظهارات از طرف دموکراتها تا پیش از جدی شدن خرید کمپانی توسط نتفلیکس بود.
وقتی خرید کمپانی توسط نتفلیکس قطعی شد، این جمهوریخواهها بودند که صدایشان درآمد. دارل عیسی، نماینده جمهوریخواه کالیفرنیا، نامهای به دادستان کل، پم باندی، ارسال کرد و هشدار داد ادغام نتفلیکس با HBO Max شرکتی با «بیش از ۳۰ درصد سهم بازار استریم» انحصار ایجاد میکند. انبیسینیوز میگوید حتی حالا که قرارداد بستهشده احتمالاً ترامپ و جمهوریخواهان میتوانند از طریق مراجع قضایی اقدام و سر ماجرای انحصار کار نتفلیکس و ساراندوس را سخت کنند. بااینهمه بعید میرسد، کمپانی آمریکایی به این راحتیها از چنین دستاوردی عقب بکشد.