چهار گزارش تازه نیروی دریایی آمریکا نشان میدهد فشار روانی و عملیاتی ناشی از حملات مستمر ارتش یمن (انصارالله) در دریای سرخ، عامل اصلی مجموعهای از چهار حادثه پرهزینه و قابل پیشگیری در ناو هواپیمابر یواساس هری اس. ترومن بوده است؛ حوادثی که بیش از 100 میلیون دلار خسارت بر جای گذاشت و نگرانیهای جدی درباره آمادگی ناوگان دریایی آمریکا در برابر تهدیدات طولانیمدت ایجاد کرد.
فشار عملیات یمن و استقرار فرسایشی ناو آمریکایی
آسوشیتدپرس در گزارشی از تحقیقات نیروی دریایی آمریکا نوشت که این ناو هواپیمابر که سومین ناو اعزامی آمریکا به منطقه بود، در آذر 1403 وارد آبهای دریای سرخ شد. مأموریتی که ابتدا برای شش ماه برنامهریزی شده بود، دو ماه بیش از زمان پیشبینیشده ادامه یافت و ترومن تقریباً به طور روزانه هدف حملات موشکی و پهپادی ارتش یمن قرار گرفت.
از 22 دسامبر 2024، خدمه ترومن وارد فاز دفاع فعال شدند و از 15 مارس 2025 (25 اسفند 1403)، عملیات هوایی جنگی روزانه را آغاز کردند؛ عملیاتی که با همکاری کروزر یواساس گتیسبورگ صورت میگرفت و به گفته خود آمریکاییها، شدیدترین درگیری دریایی این کشور از جنگ جهانی دوم به شمار میرفت.
حملات یمنیها از از اکتبر 2023 (مهر 1402) در واکنش به جنگ غزه آغاز شد و با وجود بمبارانهای آمریکا در دوران بایدن و سپس حملات یکماهه دولت ترامپ، همچنان ادامه یافت.
چهار حادثه پرهزینه و قابل پیشگیری
چهار گزارش رسمی منتشرشده تأکید میکنند که خدمه ناو به دلیل کمبود خواب، فشار مستمر عملیات و کاهش ظرفیت نگهداری تجهیزات، توان واکنش استاندارد را از دست داده بودند. مهمترین حوادث عبارتند از:
1. شلیک به جنگندههای خودی – دسامبر 2024
کروزر گتیسبورگ دو جنگنده F/A-18F را به اشتباه موشک یمنی تشخیص داد و به سمت آنها آتش گشود. یکی از هواپیماها سقوط کرد و دیگری تنها لحظاتی پیش از برخورد از هدف خارج شد. ضعف آموزش نیروهای اطلاعات جنگی و اتکای بیش از حد به فناوری معیوب دلیل اصلی حادثه عنوان شده است.
2. برخورد ناو ترومن با کشتی تجاری – فوریه 2025
ناو در نزدیکی ورودی کانال سوئز با یک کشتی تجاری برخورد کرد. تحقیق رسمی اعلام کرد افسر ناوبری سرعتی انتخاب کرده بود که برای توقف کامل به 1.5 مایل نیاز داشت و مانور کافی هم انجام نشده بود.
فرمانده ناو، کاپیتان دیو اسنودن، تنها با تغییر زاویه برخورد از بروز فاجعهای بزرگتر جلوگیری کرد. او یک هفته بعد از حادثه برکنار شد.
3. سقوط جنگنده در آشیانه ناو – آوریل 2025
در جریان مانور اضطراری برای فرار از یک موشک یمنی، یکی از جتها که در آشیانه در حال جابهجایی بود، به دلیل شیب شدید و لغزندگی عرشه – ناشی از نبود نظافت منظم تحت فشار عملیات – به دریا سقوط کرد.
4. پاره شدن کابل فرود و سقوط جت – مه 2025
کابل نگهدارنده به دلیل نبود قطعه کلیدی و نگهداری ضعیف پاره شد و جنگنده F/A-18F در لحظه فرود به دریا افتاد. گزارش رسمی، وضعیت نگهداری ناو را «شکست مطلق» توصیف کرد.
در این حوادث تلفاتی گزارش نشد، اما چند ملوان مجروح شدند و سه جنگنده و بخشی از بدنه ناو آسیب جدی دیدند.
واکنشها در داخل ارتش آمریکا
رئیر آدمیرال شان بیلی فرمانده گروه ضربت که ناو ترومن نیز جزوی از آن بود، وضعیت نگهداری ناو را «شکست مطلق» خوانده و تأکید کرده است که فشار عملیات، توان خدمه را دچار فرسودگی کرده بود.
آدمیرال جیمز کیلبی از فرماندهان ارشد نیروی دریایی آمریکا نیز اعلام کرده «اقدامات انضباطی در تمام سطوح انجام شده»، اما بخشهای مربوط به جزئیات مجازاتها در گزارش نهایی سانسور شده است.
کاپیتان اسنودن – فرمانده برکنارشده – گفته است: «اقدامات من احتمالاً از خسارت سنگین و تلفات جانی جلوگیری کرد.»
بردلی مارتین، پژوهشگر ارشد اندیشکده رَند و کاپیتان بازنشسته نیروی دریایی آمریکا، این حوادث را «زنگ بیداری» برای واشنگتن دانست و تأکید کرد: «ترومن در لبه پرتگاه عمل میکرد و آمادگی جنگ طولانیمدت را نداشت. نیروی دریایی بیش از حد از خدمه خواست و نتیجه آن شکنندگی بود.»
او افزود که تهدیدهای هوایی ارتش یمن – با وجود کوچکتر بودن نسبت به سطح تهدید چین – همچنان فشار قابل توجهی بر ناوهای آمریکایی وارد میکند. آسوشیتدپرس نوشت که گزارشهای تازه شکافهای جدی در آمادگی نیروی دریایی آمریکا در برابر تهدیدات پایدار را آشکار کردهاند.