فرهیختگان: فردا هفته دهم لیگ برتر فوتبال ایران آغاز خواهد شد و با توجه اتفاقات سال‌های اخیر فوتبال کشورمان کمی غیرمنتظره به‌نظر می‌رسد بعد از طی تقریبی یک سوم مسابقات فقط شاهد یک تغییر روی نیمکت باشگاه‌ها باشیم ولی برخلاف پیش‌بینی‌ها بعد از گذشت 71مسابقه فقط پرسپولیس سرمربی خود را تغییر داده و قرار است جمعه برای نخستین بار قرمزها در لیگ بیست‌وپنجم با استراتژی‌های اوسمار ویرا به میدان بروند و مقابل استقلال خوزستان سومین بردشان در فصل جاری را بجویند.

البته پیش از این یک بار دیگر همین سرمربی برزیلی در میانه مسیر، هدایت سرخ‌ها در لیگ 23 را برعهده گرفته بود و در نخستین بازی‌اش گل امیر نوری باعث شکست یک گله شاگردان اوسمار مقابل آلومینیوم شد اما بعد از ناکامی برابر تیم اراکی، ویرا 12 برد و 2 تساوی در لیگ به‌دست آورد و پرسپولیس بر بام فوتبال ایران ایستاد. فعل و انفعالات جدید تیم پرسپولیس و اضافه شدن مربی برزیلی به جمع قرمزها، دوازدهمین تغییر ملوان کشتی طوفان‌زده قرمزها در طول مسیر است و قطعا هواداران تیم محبوب پایتخت این روزها در آرزوی موفقیت و منتج شدن دوازدهمین تحول‌شان به قهرمانی هستند.

3 برد، 5 تساوی و 3 شکست در ایستگاه نخست

قرمزها فصل اول، دوم، سوم و چهارم لیگ را با همان سرمربی که آغاز کردند یعنی علی پروین(دو فصل)، وینگو بگوویچ و راینر زوبل به‌پایان رساندند اما نتایج بسیار ضعیف پروین در فصل 1385-1384 باعث حضور آری هان روی نیمکت سرخ‌ها در هفته‌های پایانی شد. سرمربی هلندی در کارنامه‌اش نایب قهرمانی جام‌ملت‌های آسیا 2004 با چین، کامیابی‌های مختلف در فوتبال بلژیک و نایب قهرمانی جام یوفا با اشتوتگارت دیده می‌شد و تاثیرش از نظر عملکرد فنی کاملا در پرسپولیس چشمگیر بود. او نخستین بار در هفته بیست‌وسوم مقابل برق شیراز روی نیمکت نشست و با احتساب این برد مقابل شاگردان زلاتکو ایوانکوویچ، 2 برد، 4 تساوی و 2 شکست در لیگ به‌دست آورد. اگر بخواهیم 2 توفیق برجسته آری هان در فوتبال ایران را برشمریم باید به رساندن قرمزها به فینال جام حذفی و البته احیا مهرزاد معدنچی اشاره کرد چون این فوتبالیست شیرازی تا پیش از حضور سرمربی خارجی، یک چهره تازه وارد بود که در سیبل انتقادات علی پروین قرار داشت اما زیرنظر هان احیا شد و سپس دنیزلی در لیگ ششم از او بازی‌های خوبی گرفت.

قطبی بعد از قهرمانی دراماتیک با قرمزها در فصل 87-86، موفق نشد با وجود خریدهای جذاب و جذب چندین لژیونر نامدار عملکرد خوبش را در لیگ هشتم ادامه دهد و در پایان هفته چهاردهم از سمتش استعفا داد. جایگزین قطبی دستیارش یعنی افشین پیروانی بود و این چهره از هفته پانزدهم و تقابل با پیکان روی نیمکت سرخ‌ها نشست و تساوی 2 - 2 مقابل خودروسازان را تجربه کرد. پیروانی با وجود سودبردن از 2 جین ستاره موفق نشد در 11 هفته مسابقات لیگ برتر خودش را به مدیران ثابت کند تا نلو وینگادا تبدیل به سومین سرمربی پرسپولیس در فصل 88-87 شود. مرد پرتغالی برخلاف تبلیغات نتوانست نقش چهره تاثیرگذار و موفق برای سرخ‌ها ایفا کند. وینگادا نخستین بار در شهرآورد پایتخت روی نیمکت قرمزپوشان تهرانی نشست و تساوی یک - یک مقابل شاگردان قلعه‌نویی را تجربه کرد. شکست 5 گله در آسیا مقابل الغرافه و حذف در مرحله یک‌هشتم لیگ قهرمانان برابر بنیادکار در دوران وینگادا رقم خورد و طبیعتا مدیران پرسپولیس با این سرمربی پرتغالی ادامه ندادند.

هدایت یکی از کم‌ستاره پرسپولیس‌های تاریخ در 21 هفته ابتدایی لیگ نهم برعهده زلاتکو کرانچار بود تا سرمربی کروات در لحظه وداع با قرمزها 13 امتیاز با صدرجدول فاصله داشته باشد. جایگزین سرمربی کروات که بعدا برای اثبات شایستگی‌ها و توانایی‌هایش به ایران بازگشت کسی نبود به جز علی دایی که نخستین بار در تقابل برابر ذوب‌آهن روی نیمکت نشست و به تساوی یک - یک رسید و با توجه به پیروزی در شهرآورد پایتخت و قهرمانی در جام حذفی شوک مثبتی به پرسپولیس وارد کرد ولی تداوم حضورش در این باشگاه کابوس وار بود و استراتژی‌های شهریار منتهی به 2 باخت دربی، حذف در لیگ قهرمانان آسیا2011 و شکست‌های سنگین شد و قهرمانی دوباره در جام‌حذفی 90-89 کام دوست‌داران سرخدل را شیرین نکرد.

جایگزین علی دایی روی نیمکت پرسپولیس از نظر فنی دست‌کمی از شهریار فوتبال ایران نداشت و حمید استیلی برخلاف دایی حمایت هواداران را پشت سر خود نمی‌دید و بعد از گذشت 18 مسابقه، شکست 3 بر صفر در جام حذفی مقابل استقلال، استیلی را وادار به استعفا کرد. جایگزین استیلی چهره دوست داشتنی برای سرخ‌ها بود و از ابتدای نیم‌فصل دوم فصل یازدهم عنان کار در دستان مصطفی دنیزلی قرار گرفت و این سرمربی ترکیه‌ای کارش را با شکست 2 بر صفر مقابل ملوان آغاز کرد و قضاوت در مورد کارنامه دوره دوم حضور دنیزلی روی نیمکت پرسپولیس کار دشواری به‌نظر می‌رسد چون در یک سمت کارنامه کامبک جذاب در شهرآورد پایتخت و پیروزی‌های جذاب آسیایی نوشته شده بود و در سوی دیگر کارنامه 4 باخت‌ 4 گله در لیگ برتر دیده می‌شد.

بن‌بست تاکتیکی با ژوزه

پرسپولیس در لیگ دوازدهم تمام پارامترهای لازم به جز همدلی و انگیزه را برای قهرمانی داشت و با وجود ترکاندن بمب‌های پر سر و صدا در تابستان و انتخاب مانوئل ژوزه پرافتخار به‌عنوان سرمربی‌اش در همان هفته‌های ابتدایی در بن‌بست تاکتیکی گرفتار شد و مدیران پرسپولیس با رفتن به سراغ گل‌محمدی کادرفنی ژوزه را تقویت کردند که حاصل مطلوبی نداشت و سرمربی بداخلاق و کج‌خلق پرتغالی پیش از آغاز نیم فصل دوم اخراج شد و تمام امورفنی برگردن دستیار ایرانی‌اش یعنی گل‌محمدی افتاد. یحیی که آن روزها جوان بود، کارش را روی نیمکت پرسپولیس با برد تحسین برانگیز 6 گله در جام حذفی مقابل ملوان آغاز کرد و قرمزها با او در لیگ برتر از جایگاه دوازدهم به رتبه هفتم پریدند و تا فینال جام حذفی پیش رفتند ولی شکست تلخ مقابل سپاهان در دیدار نهایی این تورنمنت و کم تجربگی گل‌محمدی در برخورد با بزرگان تیم، او را وادار به استعفا کرد.

یکی از زودترین سلب اعتمادهای تاریخ باشگاه پرسپولیس در لیگ چهاردهم برای علی دایی رخ داد که در پایان هفته هفتم شکست مقابل تراکتور و 2 باخت و 2 تساوی دیگر این نام بزرگ را از روی نیمکت قرمزها بلند کرد و حمیددرخشان را در جای خالی نشاند. درخشان کارش را با تساوی یک بر یک مقابل نفت مسجدسلیمان آغاز کرد و پیروزی در شهرآورد پایتخت جز نکات امیدوارکننده کارنامه شخصی بود که 5 باخت متوالی برای قرمزها به‌دست آورد و در لحظه استعفایش پرسپولیس تا منطقه سقوط 5 امتیاز فاصله داشت. بعد از رهایی یافتن قرمزها از افکار فوتبالی درخشان، آنها کت و شلوار سرمربیگری تیم خود را بر تن برانکو ایوانکوویچ کردند و سرمربی کروات از هفته بیست‌وششم دوره چهاردهم لیگ تا پایان فصل 98-97 برروی نیمکت سرخ‌ها نشست و توانست خاطراتی برای قرمزها بسازد که جوانان دهه هفتادی و هشتادی در سال‌های آینده برای فرزندان و نوادگان خود با اشتیاق تعریف کنند. پروفسور 175مرتبه در قامت سرمربی پرسپولیس ظاهر شد و 99 برد، 46 تساوی و 30 شکست به‌دست آورد که یکی از باخت‌هایش در نخستین حضورش در فوتبال ایران برابر سپاهان رقم خورد و زردپوشان با نتیجه 2 بر یک برانکو را در ایستگاه نخست ناکام گذاشتند.

پرسپولیس با صدرنشینی و 34 امتیاز به تعطیلات زمستانی لیگ نوزدهم رفت اما اختلاف کالدرون با کادرمدیریتی قرمزها باعث جدایی سرمربی آرژانتینی و حضور دوباره گل‌محمدی در تیم محبوب پایتخت شد. یحیی برای اثبات شایستگی‌هایش زمان زیادی لازم نداشت و با پیروزی 2 بر صفر در همان دیدار نخست مقابل تراکتور اعتماد هواداران را جلب کرد و در 4 سالی که هدایت پرسپولیس را برعهده داشت روزهای سفید و سیاه زیادی را از سرگذراند ولی بدون شک دستاوردهایش روی نیمکت سرخ‌ها بسیار بیشتر از شکست‌ها و ناکامی‌هایش بود و از او نایب قهرمانی لیگ قهرمانان آسیا 2020، 3 قهرمانی لیگ، یک قهرمانی جام حذفی و 2 سوپرجام بجا ماند.

قرمزها ابتدای دوره بیست‌وچهارم لیگ انتخاب مناسبی برای پست سرمربیگری خود انجام نداد و در میانه راه ناچار به اصلاح اشتباهش و رفتن به سراغ چهره بزرگتر نسبت به کارلوس گاریدو شد. بعد از یک ماه پیش رفتن کار پرسپولیس با سرمربی موقت و اخبار ضد و نقیض گوناگون، نهایتا از هفته هجدهم با عقدقرارداد با اسماعیل کارتال نیمکت سکاندار بلندمدت خود را شناخت و سرمربی ترکیه‌ای حتی با وجود پیروزی در شهرآورد پایتخت به‌دلیل کسب رتبه سومی در لیگ، حذف در مرحله گروهی لیگ نخبگان و کنار رفتن از جام حذفی در مرحله یک هشتم نتوانست قلب هواداران قرمز را به تصاحب خود درآورد و بعد از فسخ قرارداد با پرسپولیس، دوست‌داران این تیم نمی‌دانستند باید کارتال را دوست داشته باشند یا خیر چون در عملکرد او نقاط سفید و سیاه مختلفی دیده می‌شد و زودتر از پیش‌بینی‌ها پرونده شخصی در ایران بسته شد که با تساوی یک بر یک مقابل فولاد کارش را در ایران آغاز کرده بود.