امیرحسین مرشدی، مدیر حقوقی اسنپفود ضمن تأکید بر اینکه هیچگونه اجراییهای در خصوص رأی بدوی شورای رقابت درباره پرونده اسنپفود صادر نشده و از همین جهت این رأی لازمالاجرا نیست، درباره موضوعاتی مانند قراردادهای ویژه سرمایهگذاری در اسنپفود و حقوق رقابت توضیحاتی ارائه داد.
2 درصد؛ سهم قراردادهای ویژه اسنپفود از کل بازار رستورانها در ایران
مرشدی با اشاره به اینکه همه رستورانها در چگونگی همکاری با اسنپفود آزادند و میتوانند در هر پلتفرم دیگری هم فعالیت کنند گفت: بیش از ۳۵ هزار رستوران بههمینشکل و با قرارداد عادی در اسنپفود فعال هستند. تنها حدود ۳ هزار رستوران یعنی کمتر از ۲ درصد رستورانهای کل کشور - که تعداد آنها بیش از ۲۰۰ هزار مورد برآورد میشود - بر اساس منافعشان انتخاب کردهاند که قرارداد سرمایهگذاری را با اسنپفود منعقد کنند تا ضمن استفاده از خدمات گوناگون ما، سریعتر و راحتتر مسیر رشد را بپیمایند. در حقوق رقابت اتحادیه اروپا و سایر نظامهای حقوقی مشابه، این قراردادها تحت عنوان Relationship-Specific Investment شناخته میشوند. مبنای این قراردادها نیز روشن است: هنگامیکه پلتفرمی سرمایهگذاری قابل توجهی صرفاً برای رشد یک شریک تجاری انجام میدهد، منطقی و قانونی است که برای صیانت از سرمایهگذاری انجام شده و منافع آن، شرایطی در همکاری با رقبا اعمال شود. این ویژگی جزء ذاتی این نوع روابط است و از منظر حقوق رقابت مجاز شناخته میشود. در غیاب این سازوکار، پدیدههای مخربی چون سواری مجانی (Free-riding) و بازداشتن سرمایه (Hold-up Problem) بروز میکند. بنابراین در بلندمدت دیگر هیچ پلتفرمی حاضر به سرمایهگذاری در رستورانها یا سایر شرکای تجاری خود نخواهد بود.
قراردادهای ویژه سرمایهگذاری اسنپفود، راه رشد رستورانهای کوچک و عامل رونق بازار سفارش آنلاین غذا در ایران بوده است
مدیر حقوقی اسنپفود در خصوص نقش این پلتفرم در شکلگیری بازار سفارش آنلاین غذا گفت: بیش از ۹۰ درصد قراردادهای سرمایهگذاری اسنپفود با رستورانهای کوچک و متوسط منعقد شده است؛ واحدهایی که تنوع و جانشینپذیری بالایی دارند. نقش این رستورانها در پلتفرم، پاسخگویی به تقاضا است نه ایجاد آن. هدف از همکاری با رستورانهای کوچک و متوسط، خلق بازاری متنوع و باکیفیت برای سفارش آنلاین غذا بود چراکه صرف حضور رستورانهای بزرگ نمیتوانست این تنوع را فراهم کند. از این رو، اسنپفود با رویکردی نوآورانه و سرمایهگذاری هدفمند بر تعداد محدودی از این رستورانها، کیفیت خدمات آنها را ارتقا داد، ظرفیتهایشان را بالفعل کرد و از طریق بازاریابی و تبلیغات، زمینه معرفی و رشدشان را فراهم ساخت. نتیجه این اقدام، شکلگیری بازار سفارش آنلاین غذا در ایران بود؛ بازاری که امروز تمامی رقبا از مزایای آن بهرهمندند، بیآنکه هزینهها و ریسکهای اولیه را متحمل شده باشند. بهبیاندیگر، این بازار به مثابه یک «کالای عمومی» ایجاد شد که منافع آن به کل اکوسیستم منجمله سایر پلتفرمها رسید.
وفاداری رستورانها به اسنپفود ورای پیشنهادات زودگذر است
او درباره خروج از این قراردادها نیز توضیح داد: در چارچوب قراردادهای ویژه سرمایهگذاری اسنپفود، در صورتی که رستوران بدون اینکه نقض تعهدی از سوی اسنپفود رخ داده باشد بخواهد قرارداد را به صورت یکجانبه فسخ کند، کافی است مبلغی معادل مبلغ هزینهشده برای رشد خود را پرداخت کند. بنابراین، این شرط صرفاً ساز و کاری حداقلی برای بازگشت مبلغ سرمایهگذاری است. در اکثر این قراردادها نیز این رقم بسیار کمتر از مبلغ واقعی سرمایهگذاری اسنپفود تعیین شده چراکه بنای ما بر ارتباط امن و اطمینانبخش با رستورانهاست. ما در اسنپفود ورای محاسبات سفتوسخت و فراتر از قراردادها، روی تحقق رویای رستورانداران متمرکزیم و از همین رو وفاداری رستورانها به اسنپفود نیز ورای پیشنهادات زودگذری است که ممکن است بر سر راهشان قرار داده شود.
رقابت در بازار نیازی به جنجال و فرسایش افکار عمومی ندارد
امیرحسین مرشدی توضیح داد که اسنپفود هیچگاه رویکرد جنجالی را در پیش نگرفته است و ترجیح داده بر مسیر قانونی و حرفهای تمرکز کند: ما از ابتدا ترجیح دادیم پروندهمان در شورای رقابت را ذیل مسیر قانونیاش دنبال کنیم و در این مسیر، به ارتباط شفاف با کاربرانمان متعهدیم و نیازی به درگیرسازی اذهان و فرسایش گفتمان عمومی جامعه نداریم. نهایتاً باید توجه کنیم که هدف هیچیک از مکاتب حقوق رقابت در دنیا، نه حمایت از رقیب بلکه حمایت از اصل رقابت است. حمایت از رقبا در نهایت به نوعی سیاست توزیعیِ عاری از نوآوری نزدیک میشود که بهظاهر تساویمحور است اما علیه رقابت عمل میکند.
خالق ارزشهای ماندگار برند، خلاقیت است نه تزریق سرمایه
در پایان، مرشدی عدم موفقیت رقبا در بازار و مقوله انحصار را بیارتباط با یکدیگر توصیف کرد و افزود: عوامل مختلفی در موفقیت یک بیزنس دخیلاند از جمله نوآوری، کیفیت خدمات، پشتیبانی و جذب و نگهداشت فروشندگان و کاربران. عدم موفقیت رقبا در فضای کسبوکار لزوماً ارتباطی با کنشهای بازیگر اول آن بازار ندارد درحالیکه شورای رقابت در این پرونده این دو پدیده مجزا را دارای پیوند همبستگی فرض کرده است. بهرهمندی ویژه از مواهب خاص اقتصادی، اعطای مکرر کدهای تخفیف و اجرای کمپینهای تهاجمی (Aggressive Campaigns) گرچه دارای اثرات مثبت موقتاند اما نمیتوانند بهشکل پایدار برای یک برند یا پلتفرم، ارزش خلق کنند.