فرهیختگان: «اسرائیلیها گرتا تونبرگ را شکنجه کردند. او را روی زمین کشیدند و مجبورش کردند پرچم اسرائیل را ببوسد. گرتا فقط یک دختربچه است.» این روایت ارسین چلیک، روزنامهنگار ترک و فعال ناوگان آزادی پس از بازگشت به ترکیه از گرتا تونبرگ دختر 22 سالهای است که جزو فعالان محیط زیستی در جهان محسوب میشود. دختری که پس از وقوع طوفانالاقصی و هجوم مرگبار صهیونها متوجه شد آن چیزی که خطر اساسی در این جهان قبل از گاز کربن و افزایش حرارت زمین به شمار میرود، سلاح و اندیشه صهیونهاست.
گرتا تونبرگ یکی از صدها همراه کاروان صمود بود و پیش از دستگیری توسط صهیونها جملاتی را به زبان آورد که میتواند الگویی برای تمام انسانها باشد: «ما بیش از آنکه از بازداشت بترسیم، از زندگی در جهانی میترسیم که در آن نسلکشی مجاز است. جهانی که در آن انسانیت از میان رفته و دولتهایی که باید نماینده ملتها باشند، از زشتترین جنایات جنگی حمایت میکنند»، «ما شبانه روز تلاش میکنیم که احتمال موفقیتمان در رساندن مواد غذایی به غزه را به حداکثر برسانیم. اقدام ما هرقدر هم که خطر داشته باشد به هیچ وجه به اندازه خطری نیست که فلسطینیها با آن روبهرو هستند.»
گرتا تونبرگ، یکی از برجستهترین فعالان جوان محیطزیست جهان، این جملات را در لحظهای تاریخی بر زبان آورد؛ زمانی که همراه با صدها نفر از اعضای کاروان صمود، از طریق دریا عازم غزه بود. داستان زندگی گرتا از همان ابتدا بسیار استثنایی بود. او که امروز نماد کاروان صمود و صدای آزادگان در برابر ظلم صهیونیستها به شمار میرود، در پانزدهسالگی جنبشی جهانی به راه انداخت و میلیونها نفر را از کشورهای مختلف جهان به خیابانها کشاند تا برای حفظ و پاسداشت زمین فریاد بزنند. دغدغه گرتا در آن روزها گرمایش زمین بود. او میدید که زمین به دست ساکنانش در حال نابودی است و دمای آن به سطحی بیسابقه رسیده است. این واقعیت که تنها چند دهه تا نابودی کامل محیطزیست باقی مانده بود، ذهن کنجکاو و پرسشگر گرتا را به خود مشغول کرد. این موضوع چنان برای او اهمیت یافت که در پانزدهسالگی به نمادی جهانی برای دفاع و حفاظت از محیطزیست در سراسر جهان تبدیل شد و جهان او را بهعنوان نماینده نسلی شناخت که ناجی زمین است.
عملیات طوفان الاقصی در سال 2023 نقطه عطف دیگر زندگی گرتا بود. او که تازه به سن 20 سالگی رسیده بود با مشاهده جنایات گسترده و نسلکشی فلسطینیان به دست صهیونها توان تحمل این ظلم بزرگ را نداشت. ژنوساید یا همان نسلکشی که توسط دستگاه کشتار صهیونیستها در غزه رقم خورد نه فقط وجدان فلسطینیان، بلکه وجدانهای بیدار در سراسر جهان را به لرزه درآورد؛ گرتا تونبرگ یکی از آن وجدانهای بیدار بود. گرتا جزو معروفترین فعالان محیط زیستی به شمار میرود او که پیشتر با شجاعت در برابر رهبران جهان ایستاده بود و با صدایی رسا و بدون لکنت هشدار میداد که سیاستهای خطرناک آنان زمین را به نابودی میکشاند، اکنون خطری اساسیتر برای آینده بشریت یافت؛ خطری که نامش صهیونیسم بود.
از همینرو، دختری که همواره دغدغه محیط زیست داشت و در زندگی شخصیاش توان مشاهده نابودی یک زیستگاه را نداشت، اینک به میدان مبارزه آمده تا در برابر جنایتی بایستد که نه تنها زمین که جان و خون انسانها را هدف گرفته است. نظام اولویتهای گرتا پس از طوفان الاقصی تغییر کرد. گرتا تونبرگ پس از جنایات مرگبار صهیونها بارها در تجمعات علیه این کشتار شرکت کرد، به کاروانهایی که میخواستند کمک غذایی فوری به اهالی غزه برساند حضور یافت و حالا در حالی که با کاروان صمود در حال کمکرسانی به مردم غزه بود بار دیگر به دست صهیونیستها دستگیر شده است، فیلمهایی که از نحوه بازداشت او منتشر شده اوج خشونت نیروهای صهیونیست را نشان میدهد.
«اسرائیلیها گرتا تونبرگ را شکنجه کردند. او را روی زمین کشیدند و مجبورش کردند پرچم اسرائیل را ببوسید. گرتا فقط یک دختربچه است.» این روایت ارسین چلیک، روزنامهنگار ترک و فعال ناوگان آزادی پس از بازگشت به ترکیه از گرتا تونبرگ دختر 22 سالهای است که توسط اسرائیلیها دستگیر شده است.
میلیونها انسان در جهان سال 2019 همصدا با گرتا تونبرگ شدند
آغاز زندگی گرتا تونبرگ در سوم ژانویه سال ۲۰۰۳ در استکهلم، پایتخت سوئد شروع شد. گرتا تونبرگ، با نام کامل گرتا تینتین الئونورا ارنمان تونبرگ، در ۳ ژانویه در خانوادهای هنری چشم به جهان گشود. مادرش، مالنا ارنمان، خواننده اپرای مشهور سوئدی است و پدرش، سوانته تونبرگ، بازیگر و تهیهکننده. کودکی گرتا مانند تمام دختران معمولی به نظر میرسید، اما گرتا از همان سنین پایین، نشانههایی از توجه زیاد به تغییرات جهان اطراف خود نشان داد.
اگر هم سن و سالان گرتا در خانه مشغول بازی و خرابکاری بودند گرتا علاوه بر آن به این پرسش فکر میکرد که چرا جهان در صد سال گذشته به این حد تغییرات اقلیمی داشته و با این دست فرمان چه آیندهای در انتظار ساکنان زمین است؟! او از هشت سالگی با مفهوم تغییرات آب و هوایی آشنا شد و به این حوزه بیش از همه دوستان خود علاقه نشان داد. گرتا در همان آغاز نوجوانی فهمید میتواند بر دیگران اثرگذار باشد پس مصمم شد تا خانوادهاش را متقاعد کند تا سبک زندگیشان را تغییر دهند؛ خانواده او هم با دیدن این اراده، به جای آنکه مانع ایدهها و انگیزههای گرتا باشند، از ایدههای دختر بچه خود حمایت کردند و حتی اجازه دادند تا او در خیابانها حضور پیدا کرده و به عنوان یک لیدر فعالیت کند. استعداد گرتا در اثرگذاری بر دیگران بسیار بیشتر از آن چیزی بود که گفته شد برای مثال، گرتا خانوادهاش را متقاعد کرد تا گیاهخوار شوند و پنلهای خورشیدی نصب کنند؛ بهعلاوه، خود گرتا که بر خلاف همه دوستانش که به شدت علاقه به سوار شدن به هواپیما داشتند، تصمیم گرفت بر این علاقه فائق بیاید و از هواپیما سوار شدن فاصله بگیرد، همچنین خانواده خود را متقاعد کرد تا از سفرهای هوایی پرهیز کنند. این تغییرات در سبک زندگی خانواده گرتا برآمده از احساس تعلق او به زمین و حفاظت از محیط زیست بود.
اولین نقطه عطف زندگی گرتا در اوت ۲۰۱۸ رخ داد، زمانی که او به ۱۵ سالگی رسیده بود. حالا تفاوت او با تمام دختران هم سن و سالش باید بیش از پیش آشکار میشد. درست در زمانی که تازه پایه جدید مدرسه را شروع کرده بود، تصمیم گرفت که تا در روز انتخابات سراسری سوئد (۲۰۱۸) به مدرسه نرود. این انتخابات درست پس از گرمترین تابستان سوئد در ۲۶۲ سال گذشته که با موجی از گرما و آتشسوزی جنگلها همراه بود برگزار میشد.
مطالبه اصلی گرتا این بود که دولت سوئد مطابق توافق پاریس میزان انتشار گازهای گلخانهای را کاهش دهد. او اعتراض خود را با نشستن روبهروی پارلمان سوئد و در دست گرفتن تابلوی Skolstrejk för klimatet (اعتصاب مدرسه برای آب و هوا) به مدت سه هفته در ساعات مدرسه نشان داد. این عمل و حرکت ساده، در صدم ثانیهای انعکاس جهانی پیدا کرد و به سرعت توجه تمام رسانهها را به خود جلب کرد و تنها ظرف چند ماه، صدها هزار دانشآموز در کشورهای مختلف به کمپین او با نام «جمعهها برای آینده» پیوستند.
مدتی نگذشت که این حرکت تک نفره گرتای 15 ساله به یک جنبش جهانی تبدیل شد به نحوی که در سال 2019 در دو تجمع جهانی بیش از یک میلیون نفر در خیابانها حاضر شدند. گرتا متوقف نشده بود، حالا دنیا شنونده صحبتهایش بود. فرصتی که کمتر برای فردی در طول حیاتش پیش میآید. گرتا به محلهها و شهرها و کشورهای مختلف میرفت و در خلال این حضور میدانی در تجمعات، سخنرانیهای مهمی در نشستها داشت، از جمله در کنفرانس COP24 (کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد) در لهستان و سخنرانی در سازمان ملل. گرتا در یکی از همین نشستها خطاب به سران دنیا گفت: «شما با آن حرفهای پوچتان آرزوها و کودکیام را از من دزدیدهاید. هیچ چیز سر جایش نیست. من نباید اینجا باشم. من باید آن طرف اقیانوس در مدرسه باشم. حالا چشم امید همه شما به من است؟ به چه جرئتی!»