کییر استارمر نخستوزیر انگلیس در واکنش به این طرح بر «ضرورت پایان فوری جنگ» تأکید کرد و آن را «فرصتی تازه» برای بازگشت به مسیر دیپلماسی دانست. امانوئل مکرون رئیسجمهوری فرانسه هم گفت پاریس از هر ابتکاری برای توقف خونریزی حمایت میکند، ولی تأکید کرد که مسأله فلسطین تنها از طریق راهحل دو دولتی قابل حل است. در آلمان، فردریش مرتس صدراعظم این کشور، طرح را «گامی اولیه» توصیف کرد اما آن را فاقد نقشه راه روشن برای آینده غزه و کرانه باختری دانست. ایتالیا و اسپانیا نیز ضمن استقبال محتاطانه، بر لزوم مشارکت تشکیلات خودگردان فلسطین در روند انتقالی تأکید کردند.
در بروکسل، مقامات اتحادیه اروپا اعلام کردند که طرح ترامپ هرچند میتواند فرصتی برای توقف درگیریها باشد، اما ابهامهای حقوقی و سیاسی بسیاری دارد. اورسولا فوندر لاین، رئیس کمیسیون اروپا، در بیانیهای از «تعهد ترامپ به پایان جنگ در غزه» استقبال کرد و خواستار آن شد که «همه طرفها از این فرصت استفاده کنند» و اتحادیه اروپا آماده مشارکت در مسیر صلح است.
با وجود استقبال اولیه، در بیانیههای اروپایی و تحلیلهای رسانهای همچنان رگههایی از تردید و ابهام دیده میشود. پرسش اصلی این است که پس از خلع سلاح حماس چه تضمینی برای پایان اشغال و محاصره این باریکه وجود خواهد داشت. روزنامه لوموند این طرح را نسخهای برای توقف جنگ بدون تضمین عدالت توصیف کرد و گاردین نوشت که بیش از آنکه برنامهای برای صلح باشد، ابزاری برای مدیریت بحران به سود تلآویو است.
نقشه تسلیم یا طرح صلح؟
رئیس جمهوری آمریکا روز گذشته در نشست مشترک با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر تحت تعقیب رژیم صهیونیستی، طرحی ۲۰ بندی را رونمایی کرد که محورهای اصلی آن شامل آتشبس فوری، آزادی گروگانها (اسرای اسرائیلی) در برابر آزادی زندانیان فلسطینی، خلع سلاح کامل حماس، تشکیل دولت انتقالی تحت نظارت بینالمللی و در نهایت بازسازی غزه بود.
اندیشمندان و کارشناسان روابط بینالملل این طرح را ناکارآمد توصیف و نسبت به اجرای آن ابراز تردید کردهاند. جان میرشایمر استاد سرشناس علوم سیاسی در آمریکا تصریح کرده است که (رژیم) اسرائیل پس از ماهها جنگ نتوانست حماس را شکست دهد و اکنون این طرح تلاشی برای تثبیت یک پیروزی خیالی است. محمد البرادعی مدیرکل پیشین آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز طرح ترامپ را نقشهای برای تسلیم و نه صلح توصیف کرد و هشدار داد که پذیرش آن میتواند به تحمیل واقعیتی ناعادلانه بر فلسطینیها بینجامد.
تحلیلگران مستقل اروپایی همچون کارشناسان در اندیشکده «کوئینسی» نیز تأکید دارند که خلع سلاح کامل حماس بدون ارائه تضمین برای استقلال سیاسی فلسطینیها، بیشتر به معنای «خنثیسازی مقاومت» است تا فراهم کردن صلح پایدار.
طرح ترامپ در شرایطی ارائه شده که جنگ غزه وارد بیستوسومین ماه خود شده و طبق آمارها تاکنون ۶۶ هزار فلسطینی شهید شدهاند. پیش از این، تلاشهای میانجیگرانه مصر و قطر به دلیل عدم پذیرش شروط اسرائیل به نتیجه نرسیده بود. در اروپا نیز فشار افکار عمومی بر دولتها بهویژه پس از تداوم بمباران غزه افزایش یافته و موج اعتراضات در شهرهای بزرگ همچون لندن، پاریس و برلین گسترش پیدا کرده است.
در مجموع واکنشها نشان میدهد که هرچند اروپا از پایان جنگ استقبال میکند، اما درباره ماهیت و ضمانتهای طرح ترامپ ابهامات جدی وجود دارد. کارشناسان هشدار میدهند که این طرح با نادیده گرفتن واقعیتهای میدانی و نقش حماس بهعنوان یک جنبش ریشهدار فلسطینی، نه تنها زمینهساز صلح پایدار نیست بلکه خطر تثبیت وضع موجود و تداوم بیعدالتی را در خود دارد. به همین دلیل چشمانداز طرح همچنان مبهم، متناقض و همراه با اما و اگرها باقی مانده است.
گزارش مرتبط را در لینک زیر بخوانید:
- بلر، مهره ترامپ برای طرح جنجالی اداره غزه