حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در اولین نشست خبری خود با خبرنگاران به سوالات خبرنگاران حوزه آموزش عالی پاسخ داد.

وزیر علوم با اشاره به تصویری از وضعیت آموزش عالی کشور به حضور پارک‌های علم و‌ فناوری در کشور اشاره کرد و‌ گفت: این پارک‌ها از دهه 70 در کشور با پارک علم و‌فناوری اصفهان کلید خورد و‌ امروز بالای 50 پارک در کشور فعالیت دارند. این پارک‌ها سال گذشته 129 همت درآمد داشتند. در پارک‌ها محیطی پرانرژی و فعال حاکم است که باید آنها را دید و به نسل جوان معرفی کرد. پارک‌ها اکوسیستمی هستند که تکنولوژی را توسعه می‌دهند. 

وزیر علوم در پاسخ‌ به سوالی درباره سند آمایش آموزش عالی گفت: این سند سالها روی میز وزارت است. هدف از آمایش هدفمند کردن گاهی گفته می شود ما دو هزار و‌سیصد دانشگاه داریم که عدد بزرگی است. تعداد دانشگاه‌های دولتی ما 105 عدد است. دانشگاه آزاد حدود 400 یا 500 واحد دارد. دانشگاه علمی و‌کاربردی و ملی و‌مهارت هم‌ واحدهای مختلفی دارند. دانشگاه به مفهوم واقعی در کشور ما حدود 110 عدد است. تعداد کل دانشگاه‌های کشور با واحدهای دانشگاهی حدود هزار و هشتصد است. البته ما باید به سمت کیفی سازی رویم و به معنی واقعی انها را آمایش کنیم. تمام پرونده آمایش ما آماده است و به شورای عالی انقلاب فرهنگی تحویل داده می‌شود.

سهمیه‌های کنکور در آستانه نظم جدید

سیمایی صراف در پاسخ به پرسشی درباره ساماندهی سهمیه‌های کنکور گفت: هدف اصلی رئیس‌جمهور از پیگیری این موضوع، تحقق عدالت آموزشی و ایجاد برابری در دسترسی به امکانات آموزشی است. در طول سال‌ها، سهمیه‌های متنوعی شکل گرفته که برخی دیگر کارکرد اولیه خود را از دست داده و تنها نامشان باقی مانده است.  موضوع ساماندهی سهمیه‌ها خواست شخص رئیس‌جمهور نیز هست.

وی همچنین افزود: با همکاری وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد، مطالعات گسترده‌ای برای اصلاح و بهبود این وضعیت انجام شده است. تاکنون سه بار پیشنهادهای مربوطه به رئیس‌جمهور ارائه شده و در آخرین مرحله، نقطه‌نظرات ایشان به‌طور کامل اعمال شده است. اکنون سهمیه‌ها از نظم قابل قبولی برخوردار شده‌اند که پس از انتشار، نتایج آن مشهود خواهد بود. این پیشنهاد باید در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شود.  

سیمایی صراف افزود: برای یکپارچه‌سازی فرآیند، نیاز به تفاهم بین‌دستگاهی وجود دارد تا تصویب سهمیه‌ها صرفاً توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام شود، چرا که در حال حاضر، برخی سهمیه‌ها توسط نهادهایی همچون مجلس یا مراجع دیگر تعیین می‌شود.

وزیر علوم ابراز امیدواری کرد با همکاری همه نهادها، پس از چند دهه، ساختار سهمیه‌ها با واقعیت‌های امروز جامعه منطبق و مشکلات موجود برطرف شود.

 انعقاد 12 هزار قرارداد بین دانشگاهها و صنعت

وزیر علوم در پاسخ به سوالی درباره ارتباط دانشگاه و صنعت گفت: پیوند دانشگاه با صنعت از مطالبات جدی مقام معظم رهبری است تا تحقیقات دانشگاهی صرفاً در کتابخانه محدود نشود و به عرصه عمل و توسعه صنعتی برسد. برای این منظور، سامانه‌ای با عنوان «نیازها و ایده‌ها» طراحی شده که در آن شرکت‌ها نیازهای خود را ثبت می‌کنند و پژوهشگران شناسایی می‌شوند. با این حال، هنوز چالش اصلی این است که نیازمندان و توانمندان یکدیگر را پیدا نمی‌کنند تا نیازها به پروژه‌های دانشگاهی تبدیل شود.  

به گفته وزیر علوم، تاکنون در سامانه «نان» 22 هزار و 585 نیاز ثبت شده، اما در سال 1403 تنها 33 مورد و در سال 1404، 137 مورد از این نیازها منجر به قرارداد با دانشگاه شده‌اند که به هیچ وجه قابل قبول نیست، هرچند روند رو به رشد است. همچنین در سامانه «ساطعه» 14 هزار و 670 نیاز ثبت شده که منجر به حدود 200 قرارداد شده است.  

وی تصریح کرد: اکنون حدود 12 هزار قرارداد میان دانشگاه‌ها و بخش صنعت منعقد شده است. این رقم مربوط به دانشگاه‌های دولتی با 35 هزار عضو هیئت علمی است که نشان می‌دهد تقریباً یک‌سوم هیئت علمی با صنعت همکاری دارند؛ نسبتی که نسبت به استانداردهای جهانی عدد پایینی نیست.  

سیمایی صراف بیان داشت: در حوزه آموزش تخصصی برای صنعت، 8430 دانشجوی کارشناسی ارشد و 577 دانشجوی دکتری تخصصی به شیوه استادمحور مشغول به تحصیل هستند و دوره‌های پسا دکترا در حوزه صنعت راه‌اندازی شده است. همچنین با مجوز مقام معظم رهبری، 500 امریه سربازی برای محققان پسا دکترا که در صنعت فعالیت می‌کنند، اختصاص یافته است.

 مشکل تغذیه در کانون توجه خدمات دانشگاه قرار گرفته است

سیمایی صراف در نشست خبری گفت:  مشکل تغذیه در کانون توجه خدمات دانشگاه قرار گرفته است. امیدوارم دانشجویان همراه ما با تغییرات باشند. روند کمونیستی تغذیه را تغییر خواهیم داد.

وزیر علوم: رؤسای دانشگاه باید همسو با گفتمان دولت و مقبول جامعه دانشگاهی باشند

سیمایی صراف در نشست خبری گفت:از همان ابتدا تأکید کردم که صرف سابقه‌ی ریاست، دلیل بر تغییر یا عدم تغییر مدیران دانشگاهی نیست. به این قاعده پایبند و متعهد بوده‌ام. به همین دلیل تاکنون تعدادی از رؤسای دانشگاه‌ها و حتی مدیران ستادی بدون تغییر در مسئولیت خود باقی مانده‌اند؛ مگر آن‌که دوره‌ی خدمتی آن‌ها به پایان رسیده باشد. 

وی ادامه داد: مواردی که تغییر انجام شده، با چند استدلال و هدف بوده است اول پایبندی به گفتمان دولت و رئیس‌جمهور است. بدیهی است مدیری که اساساً این گفتمان را قبول ندارد، نمی‌تواند رئیس موفقی در آن دوره باشد.

سیمایی صراف گفت: دوم مقبولیت در سطح دانشگاه است. رئیس دانشگاه باید از سوی جامعه دانشگاهی پذیرفته شود. از همین رو، در تمامی انتخاب‌ها به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم از اعضای هیئت علمی نظرخواهی و استمزاج شده است تا جایگاه و پایگاه مدیریتی فرد منتخب در میان همکارانش مشخص گردد. فرد باید کارآمد و  دارای توان مدیریتی باشد. بر این اساس، برخی از رؤسای دانشگاه‌ها تغییر کرده‌اند، برخی در آینده تغییر خواهند کرد و گروهی دیگر نیز تا پایان دوره‌ی خدمتی خود ابقا شده‌اند.

 دلایل اصلی مهاجرت نخبگان اقتصادی، منزلت اجتماعی و کمبود امکانات پژوهشی است

سیمایی صراف در ادامه گفت: با وجود ارتقای رتبه کشور در پایگاه‌های بین‌المللی به جایگاه چهاردهم، اثرات سوء مهاجرت نخبگان همچنان وجود دارد.  دلایل اصلی مهاجرت شامل مشکلات اقتصادی، حمایت مالی ناکافی، کاهش منزلت اجتماعی اساتید و کمبود امکانات پژوهشی است. ما در وزارت علوم با همکاری معاونت علمی چند تفاهمنامه برای احداث و تجهیز آزمایشگاه‌های ملی و مرجع امضا کرده‌ایم تا بتوانیم این مشکلات را کاهش دهیم و انگیزه علمی پژوهشگران را افزایش دهیم.

پرونده محکومیت کیفری دانشجویان مرتبط با سال ۱۴۰۱ نیست

سیمایی صراف ادامه داد: برخی از دانشجویان محکومیت کیفری پیدا کرده  اما این موضوع لزوماً مربوط به حوادث سال ۱۴۰۱ نیست و تا جایی که من اطلاع دارم، هیچ پرونده‌ای در این زمینه وجود ندارد. در بررسی‌های انجام‌شده نیز بیش از سه یا چهار نفر را پیدا نکردم. پیش از صدور عفو مقام معظم رهبری نیز تلاش‌هایی برای گره‌گشایی از وضعیت چند نفر انجام شد.

وی افزود: باید توجه داشت که فرایند عفو تنها با درخواست شخص آغاز می‌شود. نه من و نه وکیل او نمی‌توانیم بدون خواست فرد متقاضی عفو باشیم. اگر فردی به هر دلیلی حاضر به ارائه درخواست نباشد، امکان پیگیری وجود ندارد. کاری که از من برمی‌آمد، واسطه‌گری و کمک برای طی شدن مسیر عفو بود.

سیمایی صراف ادامه داد: در خصوص دانشجویانی که از تحصیل محروم شدند، باید توضیح داد که اصطلاح «اخراج» چندان درست نیست. بسیاری از آن‌ها به‌واسطه‌ی برخی اتفاقات، در دولت قبل از تحصیل بازمانده بودند اما بعدها بازگشتند. تعداد زیادی از دانشجویان ـ بیش از ۳۰۰ نفر ـ به مدت یک تا چند ترم از تحصیل محروم شدند. در برخی موارد، این محرومیت در سنوات تحصیلی آن‌ها لحاظ شد و چون نتوانستند در مهلت قانونی از خود دفاع کنند، به علت پایان یافتن سنوات، از دانشگاه اخراج شدند.

وی گفت: تمام این پرونده‌ها مورد بررسی قرار گرفت و دانشجویان با فرایندی کاملاً حقوقی به دانشگاه بازگشتند. در حال حاضر، پرونده‌ی باز یا دانشجویی که بلاتکلیف باشد، وجود ندارد.