عباس علی آبادی به منظور بررسی عملکرد وزیر نیرو در مدیریت ناترازی انرژی در جلسه علنی امروز سه شنبه مجلس حاضر شد. او در مورد مشکلات تأمین برق، آب شرب، آب کشاورزی و حقابه های زیست محیطی اظهار داشت: بسیاری از کارشناسان، بزرگترین مشکل و شاید مادر همه مشکلات در صنعت آب و برق را مشکل اقتصادی می دانند.
وی افزود: ناترازی اقتصادی موجب شده است طی سالیان گذشته بدهی پیمانکاران و سرمایه گذاران حوزه آب و برق به موقع پرداخت نشود قیمتهای تکلیفی تشکیل سرمایه را متوقف سازد و مصرف برق و آب را به صورت غیر هدفمند و غیر بهرهور رشد دهد و بالاخره موجبات ناترازی را فراهم آورد.
وزیر نیرو اضافه کرد: به طوری که در ابتدای دولت و در تابستان ۱۴۰۳ این ناترازی به عدد بیسابقه حدود ۲۰ هزار مگاوات بالغ گردید این مسئله باعث شد که از یک سو محیط کسب و کار برای سرمایهگذاران ناامن و غیر جذاب شود و از دیگر سو مصرف به شدت افزایش یابد به نحوی که سال گذشته رشد مصرف از عدد هشت و نیم درصد فراتر رفت.
علی آبادی خاطر نشان کرد: این ناترازی که برای نخستین بار در سال ۹۷ بیشتر خود را نشان داد در سال ۱۴۰۳ به اوج رسید به گونهای که، مطابق مستندات و گزارشهای موجود، شرایط بحرانی در این حوزه کاملاً مشهود بود. پیشتر نیز اشاره کرده بودم که این گزارشها به دقت این وضعیت را توضیح دادهاند و تحلیلهای لازم را ارائه کردهاند؛ برخی از اعداد و ارقامی که در گزارشها مطرح شده، دقیق نیستند. با توجه به اینکه در گزارش کمیسیون نیز به این موضوع اشاره شده است، خواهشمندم اعضا و مسئولان مرکز پژوهشهای مجلس، در فضایی مشترک با وزارت نیرو بنشینیم و بهاتفاق، جزئیات این موارد را مرور و بررسی کنیم. مستندات و اطلاعات لازم برای شفافسازی این موضوعات کاملاً آماده است.
وی تاکید کرد: به گواهی تمامی مراجع علمی و تخصصی، ما وارد عصری شدهایم که در آن، مصرف برق بهطور وسیع و مستمر رشد خواهد داشت. انقلاب صنعتی چهارم و پنجم، همراه با توسعه هوش مصنوعی، نیاز به برق را به شدت افزایش خواهد داد. اگر بخواهیم این نیاز روزافزون را با روشهای سنتی پاسخ دهیم، با چالشهای عظیم جهانی و بعضاً محلی مواجه خواهیم شد؛ از اینرو، باید تأمین این نیاز را با روشهای نوین، بهرهورتر و قابلقبولتر دنبال کنیم. در حال حاضر، اغلب کشورهای پیشرو، افزایش راندمان، تکمیل چرخه ترکیبی در نیروگاههای سیکل ساده و توسعه انرژیهای تجدیدپذیر را بهعنوان مسیر آینده انتخاب کردهاند.
وزیر نیرو تصریح کرد: در سال گذشته، به دلایلی که اغلب شما از آن آگاه هستید، در ابتدای دوره با کمبود شدید سوخت مواجه شدیم. بخشی از سوخت مورد نیاز نیروگاهها از منابع مازاد و خارج از برنامه تأمین شد. این شرایط باعث شد عملیات تعمیرات اساسی نیروگاهها به سختی انجام شود و بخشی از تجهیزات آسیب ببیند. نتیجه آن، کاهش راندمان، کاهش توان تولید و افزایش فشار بر شبکه بود.
علی آبادی افزود: بهدلیل تبعات زیستمحیطی این شرایط، بارها و بارها مدیران وزارت نیرو برای پاسخگویی به نهادهای نظارتی و قضایی احضار شدند؛ درحالیکه نهتنها تقصیری نداشتند، بلکه با فداکاری کامل و با وجود کمبود شدید منابع، ناگزیر به اتخاذ این تصمیمات شدند؛ موضوع سوم، مربوط به خشکسالیهای پیدرپی در پنج سال گذشته است. همانگونه که مستحضرید، نیروگاههای برقآبی نقش بسیار مهمی در تولید برق کشور ایفا میکنند. اما متناسب با کاهش بارشها، از ابتدای سال جاری تاکنون، تولید انرژی این نیروگاهها با کاهش چشمگیر ۴۰ درصدی مواجه شده است.
وی تاکید کرد: خشکسالیهای مداوم در سالهای اخیر باعث شده است که بخش قابلتوجهی از ظرفیت برقآبی کشور از دست برود. متأسفانه، در روزهای اخیر نیز با وجود بهبود نسبی شرایط دمایی در پایان تابستان، به دلیل تداوم خشکسالی، ظرفیت تولید برخی از واحدهای برقآبی کاهش یافته و در مواردی نیز به طور کامل از مدار خارج شدهاند. در برخی مناطق، محدودیت در تامین انرژی، منجر به تداوم خاموشیها شده است؛ در چنین شرایطی، سامانههای تأمین برق در مناطقی که با کمبود آب مواجهاند، ممکن است بهصورت کامل از مدار خارج شوند که این مسئله اثر مستقیمی بر پایداری شبکه دارد.
وزیر نیرو گفت: گرمای بیسابقه هوا در سال جاری است. بر اساس گزارشهای سازمان هواشناسی، میانگین دمای کشور در سال جاری نسبت به میانگین بلندمدت، حدود یک و نیم درجه افزایش داشته است. این افزایش دما اثر مستقیمی بر رشد مصرف برق، بهویژه در مناطق گرمسیر کشور گذاشته است؛ لازم به ذکر است که در طول برنامه ششم توسعه، هیچ قرارداد خرید تضمینی برای احداث نیروگاههای جدید منعقد نشده است. این در حالیست که بیش از ۱۵ هزار مگاوات از ظرفیت نیروگاهی کشور فرسوده است و عملاً عمر مفید خود را از دست دادهاند. متأسفانه این نیروگاهها حتی قادر به تولید برق به میزان قدرت عملی خود نیز نیستند.
علی آبادی افزود: در خصوص شبکه برق نیز، با وجود اینکه شبکه انتقال و توزیع برق کشور یکی از بزرگترین و گستردهترین شبکهها در منطقه محسوب میشود، اما متأسفانه بخشی از این شبکهها فرسوده هستند و نیازمند نوسازی و تقویت جدی است؛ شبکه برق کشور عمر بیش از عمر مفید خود دارد و نیازمند نوسازی و بهروزرسانی است. در بخش آب نیز مشکلات و چالشهای مهمی وجود دارد که هرگز در یک روز ایجاد نشدهاند و ریشهای و بلندمدت هستند.