اسماعیل بقائی در گفتوگو با روزنامه گاردین در تهران اعلام کرد: اروپا در آستانه کنار گذاشتن نقش میانجیگری خود میان ایران و آمریکا است و عملاً پرونده هستهای ایران را به وتوی رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، واگذار میکند.
بقائی گفت: «به محض بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل در کمتر از ۳۰ روز آینده به درخواست اروپا، آمریکا دوباره وتوی خود را در شورای امنیت درخصوص ادامه تحریمها اعمال خواهد کرد.»
نقش اروپا در حال افول است
او تصریح کرد: «اروپاییها دارند کاری را انجام میدهند که ترامپ به آنها دیکته کرده است. نقش اروپا در حال کاهش است. اگر به تاریخچه رهبران سیاست خارجی اروپا در موضوع توافق هستهای نگاه کنید – از خاویر سولانا، کاترین اشتون، فدریکا موگرینی تا جوزپ بورل همه تلاش کردند میان ایران و آمریکا میانجیگری کنند و اعتبار خود را بهعنوان شریک مذاکرهکننده حفظ کنند. اما حالا اروپاییها تصمیم گرفتهاند نماینده آمریکا و اسرائیل باشند. این کاملاً غیرمسئولانه است که این نقش را به آمریکا واگذار کنند.»
اروپا حمله اسرائیل به ایران را تأیید کرد
او به اظهارات فریدریش مرتز، صدراعظم آلمان، اشاره کرد که گفته بود اسرائیل با حمله به تأسیسات هستهای ایران در ژوئن «کارهای کثیف… برای همه ما» را انجام داده است. بقایی افزود: «به نوعی، همه کشورهای اروپایی اقدام اسرائیل را تأیید کردند و احتمالاً اطلاعاتی نیز در اختیار این رژیم گذاشتهاند.»
مصوبه احتمالی مجلس درباره خروج از NPT
بقایی تأکید کرد که دولت از نظر قانونی نمیتواند مانع خروج ایران از معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) شود، اگر مجلس چنین قانونی را تصویب کند. او توضیح داد: «خروج از NPT در صلاحیت پارلمان است. تعداد نمایندگان حامی این طرح روز سهشنبه مشخص خواهد شد، اما پیشبینی میشود این طرح با حمایت گسترده و سریع به تصویب برسد.»
خروج از NPT به معنای از دست رفتن تمامی حقوق سازمان ملل برای نظارت بر برنامه هستهای ایران خواهد بود.
آمادگی برای مقابله با اسرائیل
بقایی افزود: «گروههای قدرتمندی در مجلس متقاعد شدهاند که ایران توانایی وارد کردن خسارات سنگین به اسرائیل را در صورت حمله مجدد غربیها دارد. ما آمادهایم، چون این موضوع به عزت و حاکمیت ما مربوط است. فکر میکنم شما در بریتانیا روحیه بلیز را در زمان حمله نازیها داشتید. ما هم همین روحیه را داریم، زیرا میدانیم این جنگی که در میانه مذاکرات به ما تحمیل شد، ناعادلانه بود.»
شروط سه کشور اروپایی
وی افزود: سه کشور امضاکننده اصلی توافق هستهای – فرانسه، آلمان و بریتانیا – روز پنجشنبه گذشته به سازمان ملل اطلاع دادند که قصد دارند در پایان سپتامبر، مگر آنکه ایران سه شرط را اجرا کند، تحریمهای سازمان ملل را بازگردانند: ۱. بازگشت بازرسان تسلیحاتی سازمان ملل به سایتهای هستهای بمبارانشده ایران، ۲. ارائه جزئیات محل ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده با غنای بالا، ۳. موافقت با مذاکره با آمریکا درباره آینده برنامه هستهای.
شروط اروپا نشانه عدم جدیت است
بقائی در واکنش گفت: «این شروط نشانهای از نبود جدیت و حسن نیت اروپاست.»
بیاعتمادی به آژانس
وی همچنین افزود: «بین بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایران فقدان اعتماد جدی وجود دارد. نگرانی واقعی این است که اطلاعات جمعآوریشده از سایتها به اسرائیل منتقل شود. این نگرانی پس از رویکرد سیاسیشده آژانس تشدید شده است. نمیتوان نادیده گرفت که گزارشهای پیشین آژانس توسط آمریکا و اسرائیل سوءاستفاده شد تا قطعنامهای در شورای حکام تصویب کنند که ادعا میکرد ایران به تعهداتش پایبند نیست. همان قطعنامه بهانهای برای حمله اسرائیل در ژوئن شد.»
خشم مردم ایران از تجاوز اسرائیل
بقائی تأکید کرد: «مردم ما به دلیل حملات غیرقانونی به تأسیسات هستهای خشمگیناند و دولت باید پاسخگوی افکار عمومی و پارلمان باشد. رسانههای غربی درباره همکاری ما با آژانس و ذخایرمان صحبت میکنند، اما باید یادآوری کرد که اسرائیل و آمریکا بودند که روند دیپلماتیک را نابود کردند و به قوانین بینالمللی حمله بردند، در حالیکه تأسیسات ما طی سه دهه گذشته ۲۴ ساعته تحت بازرسی بوده است.»
هدف ایران همچنان دستیابی به مصالحه است
با وجود این مواضع، مقامات ایرانی تأکید دارند که همچنان به دنبال دستیابی به مصالحهای در ماه آینده هستند که اجازه بازگشت بازرسان تسلیحاتی را فراهم کند. دیپلماتهای ایرانی به آژانس اطمینان دادهاند که ذخایر اورانیوم جابهجا نشده است. آنان همچنین گفتهاند آماده گفتوگو با آمریکا هستند، اما پیامهای مکرر به واشنگتن تاکنون بیپاسخ مانده است.
حق غنیسازی باید حفظ شود
بقائی در پایان گفت: «ایران آماده است سطح غنای اورانیوم را به ۳.۶۷ درصد، یعنی همان سطح تعیینشده در توافق قدیمی، کاهش دهد، به شرطی که توافقی کلی حاصل شود که حق غنیسازی داخلی ایران را به رسمیت بشناسد. اگر – همانطور که ترامپ ادعا میکند – توانایی ایران برای غنیسازی با حملات مشترک آمریکا و اسرائیل نابود شده است، پس چرا آمریکا اینقدر مصر به حذف حق غنیسازی ایران است؟»