تیم ملی فوتبال کشورمان تورنمنت کافا را مطابق انتظارات با برد آغاز کرد و مثل دوره 2023 موفق شد افغانستان را شکست دهد. البته پیروزی بعدازظهر جمعه شاگردان قلعه‌نویی یک شباهت و یک تفاوت نسبت به مسابقه 2 تیم در دوره گذشته داشت. تیم ما مثل خرداد 1402 نتوانست دروازه‌اش را برابر همسایه شرقی‌اش بسته نگه دارد و با کسب پیروزی 3 بر یک تعداد گل‌های‌زده‌اش نسبت به تقابل پیشین به میزان 3 گل تنزل‌یافته بود. کشور بیستم رده‌بندی فیفا در ادامه مسیرش باید فردا و پنجشنبه با تیم‌های هند و تاجیکستان دیدار کند و در صورت موفقیت برابر کشور‌های 133 و 106 رتبه‌بندی فدراسیون جهانی فوتبال شانس حضور در مسابقه فینال را دارد و گرنه احتمالاً مسیرش به سمت مسابقه رده‌بندی کج می‌شود. به نظر می‌رسد عملکرد غیرجذاب ایران در تقابل برابر افغانستان بسیار نگرانی‌ها را بابت ترسناک و تلخ شدن آینده یوز‌ها در جام جهانی 2026 افزایش داده اما مسلماً نباید مشکلات فعلی فوتبال کشورمان را فقط در مباحث فنی خلاصه کنیم. 

ضعف تورنمنت

در بین تیم‌های حاضر در رویداد کافا تنها تیمی که پیش از آغاز مسابقات سال 2026 سابقه حضور در جام جهانی را دارد، ایران است و این اتفاق 6 دفعه برای کشورمان رخ‌داده و فقط ایران در بین 8 تیم حاضر در مسابقات آسیای مرکزی پیشینه قهرمانی در جام ملت‌های آسیا را در کارنامه‌اش می‌بیند و توقع می‌رود مسئولان و مدیران فدراسیون ارزش و جایگاه تیمی را بدانند که مسئولیتش را قبول کرده‌اند. اگر تیم‌های بزرگ دنیا برای برگزاری دیدار دوستانه مقابل ایرانی‌ها شروط سخت می‌گذارند، ما نیز همان‌طور باید در برابر تیم‌های درجه سه آسیا و جهان عمل کنیم و تن به رویدادی ندهیم که از صحیح نوشتن اسامی بازیکن‌هایمان عاجز است.

البته درج‌شدن نام‌هایی مثل مهدی ترابی، مهدی قایدی، مجید حسینی، دانیال اسماعیلی‌فر و چندین بازیکن دیگر- که اردو اخیر تیم ملی دعوت نشده‌اند- در مقابل ساخت شخصیت فرضی توسط تلویزیون تاجیکستان به چشم نمی‌آید و در زمانی که به‌جای نوشتن نام مهدی تیکدری اسم عجیب «سعید آفاق» -روی تلویزیون نقش بست سطح و میزان کیفیت تورنمنتی که مسئولان فوتبال کشورمان به کشور بیستم جهان تحمیل کردند به‌خوبی عیان شد.

مدیران فدراسیون از زمان قطعی‌شدن حضور ایران در جام جهانی 2026 هر زمانی که با دغدغه رسانه‌ها و مخاطبان بابت آماده‌سازی و انتخاب رقیب‌های مناسب مواجه شده‌اند رؤیافروشی کرده اند و وعده روز‌های آینده را داده‌اند اما تا این لحظه حتی دیدار دوم فیفادی مهرماه نیز مشخص نیست. در شهریورماه مسابقات انتخابی جام جهانی در قاره‌های اروپا، آمریکای جنوبی، آفریقا و کونکاکاف برگزار می‌شود و این موضوع شرایط برگزاری دیدار‌های دوستانه را سخت کرده اما در همین وضعیت فعلی عربستان سعودی مسابقه تدارکاتی برابر مقدونیه شمالی و جمهوری چک را هماهنگ کرده است. 

بدون کلین‌شیت در 53 درصد مسابقات! 

تیم ملی فوتبال کشورمان در تقابلش برابر افغانستان از 17 مهره حاضر در اردو استفاده کرد و فقط سهم میرزازاد، گوهری، کنعانی، حزباوی و جهانبخش نیمکت‌نشینی در تمام دقایق بود و احتمالاً در ادامه مسیر به بخشی از این اسامی، لژیونر‌هایی همچون محمد قربانی، محمد محبی، مهدی محبی، مغانلو، قدوس و ابوالفضل جلالی که قرار است جایگزین محمد خدابنده‌لو مصدوم شود فرصت بازی می‌رسد تا شاید توانایی ایرانی‌ها برای ارائه عملکرد‌های قابل‌قبول بالا برود.

در ماه‌های گذشته از زوایای مختلف به مشکلات دفاعی ایران پرداخته شده و برای درک بهتر این مشکل خالی‌ازلطف نیست که بدانیم ژنرال در 34 مسابقه هدایت ایران را برعهده داشته و شاگردانش در بیشتر از 50 درصد مسابقات، یعنی در 18 مسابقه نتوانسته‌اند کلین شیت انجام دهند و شاید به‌مرور زمان این آمار تلخ‌تر شود و استدلال این ادعا 2 مرتبه بسته نگه‌داشتن دروازه در 8 مسابقه اخیر است. البته احتمالاً با توجه به شناختی که از قلعه‌نویی سراغ داریم فروریختن دروازه‌اش روبه‌روی افغانستان را بر گردن غایب‌های پرشمار ایران خواهد انداخت که ادله قوی به نظر نمی‌رسد، چون رویداد‌هایی همچون کافا برای کشوری مثل ایران جای بازیکنان کمتر استفاده شده و عموماً نیمکت‌نشین است، برای مثال ایران در بازی‌های غرب آسیا 2007 با تیم B به نبرد عراق رفت و تیمی را شکست داد که یک ماه بعد قهرمان جام ملت‌های آسیا شد و اگر ایران در دوره گذشته کافا از اکثر بازیکنان تأثیرگذارش سود برد این تصمیم به دلیل شهامت ناکافی کادرفنی اتخاذ شد. 

تعامل بین تیم ملی و سپاهان؟ 

به‌جز ساختار ضعیف دفاعی در دقیقه 21 ابتدا اشتباه علی نعمتی باعث شد ضربه رقیب به تیرک دروازه نیازمند برخورد کند و سپس حواس‌پرتی نورافکن در آفسایدگیری باعث شد ایران از افغانستان عقب بیفتد. نورافکن بازیکن فعلی سپاهان به دلیل قدرت پا به توپش، نفوذ‌های زهردار و ارسال‌های جذاب، گزینه جذابی برای پست دفاع چپ پنداشته می‌شود اما یکی از بزرگ‌ترین ضعف‌هایش در آفسایدگیری است و نباید فراموش کرد این مشکل باعث شد در هفته‌های پایانی لیگ بیست‌ودوم شاگردان مورایس گل تساوی را از ملوان بخورند تا صدرجدول به پرسپولیسی‌ها برسد. مصدومیت‌ها، افت برخی بازیکنان ملی‌پوش و حضور تعدادی از شاگردان قلعه‌نویی در تیم امید باعث‌شده دست ژنرال در برخی پست‌ها خالی شود و از نفراتی مثل نورافکن و حسین‌زاده در پست‌هایی استفاده کند که در تضاد با حضورشان در قامت بازیکن باشگاهی است. گمان می‌رود اگر بعد از پایان فیفادی جاری قلعه‌نویی و دستیارانش تصمیم نهایی را برای پست اصلی نورافکن یا امثال او بگیرند و بازیکنان را در پست‌های مختلف سرگردان نکنند فوتبال ایران سود می‌برد.

در ماه‌های منتهی به جام جهانی باید هماهنگی کادرفنی تیم ملی با سرمربیان لیگ برتری افزایش یابد و 2 طرف خواسته‌هایشان را با طرف مقابل مطرح کنند و اگر لازم است از سمت مقابل بخواهند پست یک بازیکن مشخص را تغییر دهند. البته باید تغییرات احتمالی بسیار صلح‌آمیز و کم‌حاشیه رقم بخورد و مثل سال‌های گذشته بازیکنان ملی‌پوش با مربیان تیم باشگاهی‌شان وارد جنگ و جدل نشوند، چون فضای فعلی فوتبال کشورمان به‌اندازه کافی غبارآلود و ترسناک است. 

حسین‌زاده و علیپور رقیب‌دار شدند

گمان می‌رود تا این لحظه مهم‌ترین برنده تورنمنت کافا، مجید علیاری بوده که با 2 گل و یک پاس گل موفق شده جواب منتقدان دعوتش به تیم ملی را بدهد. البته درخشش مقابل افغانستان معنایش هموارشدن مسیر حضور مهاجم سپاهان در تیم ملی و دعوت به اردو بعدی نیست بلکه قلعه‌نویی ثابت کرده انتخاب‌های نخستش در خط حمله طارمی و آزمون هستند و اگر برای این نفرات مشکلی پیش بیاید ترجیح می‌دهد مغانلو را به مستطیل سبز بفرستد. علیاری در خوشبیناته‌ترین حالت باید با علیپور و حسین‌زاده برای سفر به آمریکا رقابت کند و البته این 3 مهاجم تیم‌های بزرگ کشورمان باید نیم‌نگاهی به مهره‌های هجومی زهردار تیم ملی امید داشته باشند. 

رقیبی در حد و اندازه افغانستان

رقیب بعدی ایران در رویداد کافا کشور هند است که دیدار نخست موفق شد فراتر از پیش‌بینی‌ها ظاهر شود و از سد تاجیکستان میزبان بگذرد. هندی‌ها در رتبه‌بندی فدراسیون جهانی فوتبال رتبه 133 را دارند و اتفاقات دیدار‌های نخست ثابت کرد ملی‌پوشان کشورمان نباید روز دوشنبه فریب تفاوت 113 رتبه‌ای خود با ببر‌های آبی را بخورند. هند در مقدماتی جام جهانی 2026 در گروه افغانستان حضور داشت و برابر رقیبش یک تساوی بدون گل و شکست 2 بر یک به دست آورد. این کشور جنوب آسیایی به دلیل عملکرد غیرقابل‌قبول در مقدماتی جام جهانی مسیر حضورش در جام ملت‌های آسیا دشوار شده و باید برای صدرنشینی گروه C با سنگاپور، هنگ‌کنگ و بنگلادش به نبرد بپردازد که تا این لحظه بعد از برگزاری 2 دیدار هندی‌ها فقط موفق شده‌اند یک امتیاز جمع کنند تا کمی از ششمین حضورشان در جام ملت‌های آسیا دور شوند. نباید فراموش کرد هند بعد از انصراف مالزی به لطف خالی بودن تقویمش در مسابقات کافا حاضر شده است. در تاریخ بار‌ها شاهد تقابل ایران و هندی‌ها بوده‌ایم که سهم کشورمان 8 برد بوده و رقیب موفق شده 2 برد به دست آورد.