
اشکان ممبینی، کارشناس مسائل بینالملل نوشت: غرب به ویژه آمریکا پیوسته تلاش کرده موضوعاتی خارج از چارچوب هستهای را به مذاکرات تحمیل کند. این در حالی است که ایران همواره بر محدود بودن مذاکرات به موضوع هستهای تأکید داشته است. خواستههایی مانند توقف برنامه موشکی ایران که بخشی از دفاع مشروع کشور است، یا دخالت در حضور منطقهای ایران که در چارچوب همکاری با دولتهای مستقل صورت میگیرد، نشاندهنده زیادهخواهی طرف غربی است. افزون بر این، عدم پایبندی به تعهدات گذشته، مانند خروج یکجانبه آمریکا از برجام که توسط شورای امنیت تأیید شده بود، اعتماد ایران به تعهدات آمریکا را به شدت خدشهدار کرد و نشان داد که غرب به قواعد بینالمللی پایبند نیست زمانی که با منافعش در تضاد باشد.
حمله آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات هستهای ایران که تحت نظارت مستمر آژانس بینالمللی انرژی اتمی بودند، نه تنها نقض قوانین بینالمللی محسوب میشود، بلکه نشاندهنده سوءنیت عمیق طرف حملهکننده است. این اقدام پیامدهای گستردهای میتوانست در پی داشته باشد و اثبات کرد که برخی قدرتها حتی از ابزارهای غیرقانونی برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده میکنند. تداوم تهدیدهای نظامی از سوی آمریکا حتی در زمانی که مذاکرات در جریان است، فضایی از عدم امنیت و بیاعتمادی ایجاد کرده است. ایران به درستی تأکید میکند که قبل از هر مذاکرهای باید اطمینان از عدم تکرار حمله و پذیرش مسئولیت توسط آمریکا صورت گیرد ولی آمریکا اقداماتی انجام داده که شرایط برای مذاکره را نامساعد کرده است.
فعالسازی مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) اقدامی کاملاً غیرقانونی است چرا که این کشورها خود از ناقضان اصلی برجام بودهاند. این اقدام نه تنها نقض صریح قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است، بلکه نشاندهنده دوگانگی معیارها در رفتار بینالمللی این کشورها است. فعالسازی این مکانیسم در واقع تلاشی برای تحمیل فشار بیشتر بر ایران و مجبور کردن آن به پذیرش خواستههای غیرمنطق غرب در مذاکرات است. این در حالی است که ایران همواره آمادگی خود برای همکاری سازنده را اعلام کرده اما بر اساس عزت و احترام متقابل تأکید داشته است.
غرب و آمریکا هنوز به این درک نرسیدهاند که ایران در جایگاه یک کشور قدرتمند و یک قدرت منطقهای، نمیتوان با زور و تهدید با آن مذاکره کرد. رویکرد یکطرفه و تحمیل شرایط ناعادلانه از سوی غرب، فضای لازم برای مذاکرات سازنده را از بین برده است. فقدان حسن نیت، الگوی نقض متعدد تعهدات و تلاش برای تحمیل شرایط ناعادلانه فراتر از حقوق قانونی ایران تحت معاهده انپیتی، همگی گواه این مدعا هستند. با شرایط یکطرفهای که غرب برای مذاکرات به وجود آورده، بعید است که مذاکراتی انجام شود یا به نتیجه برسد. جمهوری اسلامی ایران همواره نشان داده که برای دفاع از حقوق ملت ایران و حفظ استقلال و عزت کشور، آماده هرگونه مذاکره عادلانه است، اما هرگز زیر بار فشار و تهدید مذاکره نخواهد کرد.