روز جمعه چهرههای سیاسی- رسانهای بهجای مجریهای تلویزیون برای گفتوگوی تلویزیونی به مناسبت هفته دولت، مقابل رئیسجمهور حاضر شدند. حضور چهرههای رسانهای از طیفهای مختلف سیاسی (اصولگرا، اصلاحطلب و اعتدالگرا) وجه تمایز گفتوگوی رئیسجمهور به مناسبت هفته دولت بود.
این فرم و قالب تازه و مواجهه رئیسجمهور با سؤالهای مختلف از جریان اصلاحطلبی و اصولگرایی و خواستهای هر دو جریان، گفتوگوی رئیسجمهور را از سالهای گذشته متفاوتتر و جذابتر میکرد. به جز فرم و قالب گفتوگو، متن صحبتهای رئیسجمهور، پاسخی که به برخی سؤالات دادند، همچنان بر محور حفظ و تقویت وفاق در تمام سطوح، مخصوصاً میان مردم، حرکت میکرد. اشاره رئیسجمهور به این موضوع که خطرناکتر از اسنپبک، برهمخوردن اختلافات و تقویت شکافهای داخلی است، نشان میداد رئیسجمهور نیز حفظ اتحاد و انسجام ملی را در شرایط توقف جنگ، اصل قرار میدهد.
البته گفتوگوی رئیسجمهور یک بخش مغفول هم داشت؛ اینکه امسال و برخلاف رویههای مرسوم هرسال، خبری از گزارش عملکرد دقیق از اقدامات یکساله رئیسجمهور و ترسیم افقها و برنامهریزیها برای سال پیشرو نبود و وی به جز اشاره به برخی کلیات، دورنمای روشن و دقیقی از برنامه دولت برای سال پیشرو، با توجه به بحرانهای احتمالی ارائه نداد. با درنظرگرفتن بحرانها و چالشهایی که در سالهای آتی مخصوصاً در حوزه اقتصادی، ممکن است برای کشور پیش بیاید، انتظار آن است که دولت با ارائه برنامه دقیق و اقناع افکار عمومی با این محور که برنامه روشنی برای مدیریت چالشها در سالهای آتی دارد، نگرانی افکار عمومی را برطرف و از القای بنبست و عدم وجود راهحل برای مدیریت چالشهای کشور اجتناب کند. این موضوع در کنار توجه به حفظ انسجام یک اصل اساسی است که میتواند روان افکار عمومی را در حوزه معیشت مدیریت کند.
فقدان دورنمای روشن از آینده
اگرچه در متن و بطن گفتوگوی رئیسجمهور، گفتمان اصلی دولت و تداوم آن به چشم میخورد اما آنچه باید در صحبتهای وی مطرح میشد و مطرح نشد و نگفتههای وی قابلتأمل است. بعد از گذشت یک سال از شروع فعالیت دولت، انتظار مردم از رئیسجمهور آن است که کارنامه مشخصی از آنچه دولت در یک سال گذشته انجام داده ارائه دهد؛ گزارشی از موفقیتها و عدم موفقیتهای دولت و بررسی چرایی آنها برای مردم ارائه دهد. اساساً علت اصلی برگزاری گفتوگوی رئیسجمهور به مناسبت هفته دولت این است که رئیسجمهور موضوعات و مواجهه با چالشها را از زاویهای مطرح کند که در یک سال گذشته کمتر به آن پرداخته شده است. مطرحکردن اظهارات و صحبتهای تکراری که افکار عمومی بارهاوبارها آن را شنیدهاند، اهمیت مصاحبه تلویزیونی را بلاموضوع میکند و این سؤال را برای افکار عمومی ایجاد میکند که اگر قرار بر این بود که همان حرفها دوباره تکرار شود، اساساً علت برگزاری این گفتوگوی تلویزیونی چه بود؟ این آسیب که البته رؤسایجمهور قبلی نیز به آن دچار بودند و بعضاً در دام تکرار آنچه در یک سال گذشته مطرح کرده بودند، میافتند. در گفتوگوی تلویزیونی امسال رئیسجمهور نیز قابلمشاهده است در واقع اگر گفتوگوی امسال را با گفتوگوی سال گذشته که همزمان با شروع فعالیت رئیسجمهور برگزار شد، مقایسه کنیم، جز در برخی موارد از ارائه گزارش فعالیتها، تفاوت و تمایز جدی به چشم نمیخورد.
1. مسعود پزشکیان در این مصاحبه گزارش دقیق و متقن و جدیدی از آنچه دولت انجام داده و آنچه انجام نداده ارائه نکرد و صرفاً به بیان آنکه کشور در شرایط جنگی و بحرانی قرار داشته اکتفا کرد.
2. نکته دیگری که در این گفتوگوی تلویزیونی نیز فقدان آن به چشم میخورد، عدم تعریف و تبیین کارویژهها و برنامههایی است که دولت در سالهای پیشرو و در مواجهه با بحرانهای احتمالی در دستور کار دارد. قابلانکار نیست شرایطی که در وضعیت بینالمللی و منطقهای برای ایران رقم خورده از جمله فعالسازی مکانیسم ماشه نگرانیهایی را برای افکار عمومی ایجاد کرد در مقام مواجهه با این بحرانها، علاوه بر آنکه تأکید بر عدم تأثیرگذاری مکانیسم ماشه میبایست موردتوجه باشد، دولت باید این پاسخ را به افکار عمومی بدهد که در مواجهه با این بحرانها چه برنامههایی در حوزه اقتصادی برای کنترل اثر روانی این اتفاقات بر بازار دارد. تعریف دستور کارها و برنامههایی که دولت در سال پیشرو دارد و تشریح آن برای مردم علاوه بر آنکه نگرانی افکار عمومی در حوزه اقتصادی را بر طرف میکند، این احساس را در میان مردم ایجاد میکند که دولت برای مدیریت چالشها و بحرانهای کشور، برنامهریزی دارد و مسائل را بهصورت روزمره اداره نمیکند. بااینحال فقدان توجه و پرداخت به این موضوع در صحبتهای رئیسجمهور و عدم تعریف دورنمای روشن و مشخصی از آینده، نگرانیها را در میان مردم تقویت میکند.
3. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که رئیسجمهور میبایست به دغدغهها، مسائل و مشکلات معیشتی مردم میپرداخت. البته باید منتظر ماند و دید آیا رئیسجمهور در گفتوگویی که در مورد مسائل معیشتی خواهند داشت اشارهای دقیقتر به این موضوعات خواهند داشت یا خیر.
گزارش کامل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.