در بحبوحه جنگ و قحطی تحمیلی به غزه، مقاومت فلسطین با انتشار چند تصویر، طوفانی در شهرکهای اشغالی به پا کرد. ماجرا از این قرار است که انتشار ویدئویی از یک اسیر صهیونیست که از شدت گرسنگی ضعیف و نحیف شده بود، مانند یک جرقه عمل کرد و به اعتراضات گستردهای در شهرهای اشغالی دامن زد. این اقدام هوشمندانه حماس که یک نمونه موفق از قدرت نرم محسوب میشود، در زمانی دقیق و هدفمند صورت گرفت که کابینه نتانیاهو را به مخمصه انداخت و کار به جایی رسید که حتی برخی صهیونیستهای معترض در شهرکهای اشغالی، تصاویر کودکان فلسطینی را در دست گرفتند و خواهان توقف جنگ شدند.
قدرت نرم اینطور عمل میکند
مقاومت فلسطین از ابتدای جنگ غزه، به خوبی از ابزارهای رسانهای و استفاده کرده است. این در حالی است که رژیم صهیونیستی با تکیه بر قدرت نظامی و لابی رسانههای غربی سعی در پنهان کردن جنایات خود دارد. حماس با انتشار ویدئوها و پیامهای هدفمند، روایت خود را به جهان و به ویژه به فضای داخلی اسرائیل منتقل کرده و کار به جایی رسیده که در شهرهای مختلف دنیا هم تظاهرات ضداسرائیلی برگزار میشود. انتشار ویدئوی اسیر اسرائیلی، دقیقاً در همین راستا بود. با این حال این عمل، سه هدف اصلی را دنبال میکرد:
اول. نمایش سیاست گرسنگیسازی: در حالی که نتانیاهو به شدت قحطی در غزه را انکار میکرد و مدعی بود که کمکهای بشردوستانه به اندازه کافی به این باریکه میرسد، ویدئوی این اسیر این دروغ را آشکار کرد. تصویر بدن استخوانی و صورت از رمق افتاده او، به قاطعیت نشان داد که نها مردم فلسطین، بلکه اسرای صهیونیست نیز از این قحطی رنج میبرند.
دوم. تحریک احساسات اشغالگران صهیونیستی: هیچ تصویری به اندازه تصویر یک شهروند اسرائیلی که در حال مرگ از گرسنگی است، نمیتواند احساسات اشغالگران را تحریک کند. این ویدئو مستقیماً خانوادههای اسرا و عموم مردم را مخاطب قرار داد و این سؤال را در ذهن آنها ایجاد کرد که چرا مقاماتشان برای بازگرداندن فرزندانشان به خانه اقدام نمیکنند؟
سوم. افزایش فشار بر نتانیاهو: این اقدام، فشار داخلی بر نتانیاهو را به اوج رساند. خانوادههای اسرا که پیش از این نیز از عملکرد کابینه ناراضی بودند، با دیدن این ویدئو به خیابانها سرازیر شدند و خواستار اقدام فوری برای توافق تبادل اسرا شدند. این اقدام حماس، به جنبش اعتراضی در اسرائیل جان تازهای داد.
انتشار این تصویر نشانۀ شکنجه اسراست؟
برخی بر این باورند که نمایش یک اسیر نحیفشده، وجهه بدی از حماس میسازد و این گروه را در چشم جهانیان به عنوان یک گروه بیرحم معرفی میکند. این انتقادها به چند دلیل از اعتبار فاصله دارد:
اول. واقعیت قحطی تحمیلی: دلیل اصلی ضعف این اسیر، کمبود شدید غذا و دارو در غزه است. این وضعیت نتیجه مستقیم سیاستهای محاصره و گرسنگیسازی رژیم صهیونیستی است. حماس با انتشار این تصاویر جنایات دشمن را به شکلی ملموس به تصویر کشید. برخلاف باور این منتقدان، تصویر اسیر نحیفشده اتهام از حماس را برمیدارد و مستقیماً متوجه نتانیاهو و کابینهاش میکند.
دوم. تفاوت با تصاویر قبلی: حماس پیش از این نیز تصاویری از اسرای سالم و سرحال منتشر کرده بود. حتی در بسیاری از تصاویر، اسرا از نیروهای حماس تشکر میکردند و با آنها عکس یادگاری میگرفتند! این تصاویر نشان میداد که در شرایط عادی، حماس به وظایف خود در قبال اسرا عمل میکند. اما این اسیر به دلیل شرایط فاجعهبار حاکم بر غزه، دچار سوءتغذیه شده است. این تفاوت، دقیقاً همان پیامی است که حماس میخواست منتقل کند که شرایط غزه به دلیل سیاستهای رژیم غیرقابل تحمل شده و این وضعیت حتی اسرای شما را نیز تحتتأثیر قرار داده است.
سوم. افشای دروغهای اسرائیل: صهیونیستها ماههاست که با استفاده از رسانههای غربی، تلاش میکنند قحطی در غزه را انکار کنند. در این رسانهها آنها حتی ادعاهایی مانند «ارتش اخلاقیترین ارتش جهان» و «حماس کمکها را میدزدد» را مطرح کردهاند. انتشار این ویدئو، چنین تبلیغات دروغینی را رسوا کرد.
نتانیاهو و تصمیمهای مهم
نتانیاهو پیش از این ادعا کرده بود که «هیچکس در غزه گرسنه نیست» و ارتشش اجازه ورود کمکها را داده است. اما این تصاویر ادعاهای او را بیاعتبار کرد.
نتیجه این اقدامات، انزوای روزافزون رژیمصهیونیستی در سطح بینالمللی و افزایش فشار داخلی برای تغییر سیاستهای جنگی است. تظاهراتکنندگان با درک این واقعیت که اسرایشان «تاوان لجاجت نتانیاهو و کابینهاش را در تحمیل سیاست گرسنگی بر ملت فلسطین» میپردازند، اکنون با شدت بیشتری خواستار پایان جنگ و برقراری توافق هستند. این ویدئو به اسرائیل این پیام را داد که تا زمانی که مردم غزه گرسنه بمانند، اسرای آنها نیز در خطر خواهند بود. این معادله جدید، نتانیاهو را در شرایط دشواری قرار داده و احتمالاً او را مجبور به اتخاذ تصمیمهای مهمی خواهد کرد.
گزارش کامل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.