لقب آشفتهترین وضعیت نقل و انتقالاتی در میان تیمهای بزرگ فوتبال کشورمان سزاوار باشگاه استقلال است که یک هفته مانده به برگزاری سوپرجام فوتبال ایران نواقص ترکیبش کاملاً به چشم میآید و قطعاً با این شرایط شاگردان ساپینتو کار بسیار سختی برابر تراکتور در رقابت 20 مرداد و تقابل هفته اول خواهند داشت. یکی از تأکیدات و خواستههای مهم سرمربی پرتغالی از زمان قبول هدایت آبیها که تا لحظه تهیه این گزارش فراهم نگشته به جذب سنگربان خارجی بر میگردد و بدون شک بعد از عقد قرارداد حسین حسینی با سپاهان، به وقوع پیوستن مطالبه هدایتگر 52 ساله بسیار ضروریتر از گذشته به نظر میرسد چون در مورد تواناییهای حبیب فرعباسی بابت درخشش در تورنمنتهای حساس لیگ برتر و لیگ قهرمانان ۲ آسیا هنوز ابهاماتی وجود دارد.
از زمان آغاز جابهجاییهای پیش فصل نام سنگربانهای کارنامهداری مثل آنتونیو آدان، ویسنته گوایتا، یوری لودیگین، ژائو ویرجینیا و فابریس اوندوا برای پیوستن به اردوی باشگاه نامدار تهرانی بیشتر از دیگر اسامی غیرایرانی مطرح شده و قطعاً جذب این افراد یا نفرات همسطح برای باشگاهی که سابقه موفقی در خرید دروازهبان خارجی ندارد موهبت بزرگی است و شانس درخشششان را بالا میبرد.
تأثیر بسیار کم دروازهبانهای خارجی در تاریخ استقلال
باشگاه استقلال در تاریخ خود از حضور 61 بازیکن خارجی سود برده اما فقط 5 نفر از این فوتبالیستهای غیرایرانی در پست دروازهبانی متخصص بودهاند و معمولاً آبیها با عملکرد هافبکها و مهاجمهای خارجی به وجد آمدهاند. نخستین خرید خارجی آبیها یک دروازهبان لهستانی بود که کشورمان را برای دور ماندن از عواقب جنگ جهانی دوم برگزید. پیرکارلو به مدت 11 سال با دستکش دروازهبانی آبیها از طریق فوتبال ارتزاق کرد و در 5 جشن قهرمانی آنها حاضر بود. سنگربان اروپایی به میزانی با فوتبال ایران اخت شد که حتی در دیدارهای انگشت شمار لباس تیم ملی را نیز پوشید و بعد از پایان دوران فوتبالش در ایران ماندنی شد و نهایتاً در خاک کشورمان از دنیا رفت.
مهمترین دروازهبان خارجی تاریخ استقلال که نامش در ذهن فوتبال دوستان حک شده جورج توپالوویچ است که در نقل و انتقالات تابستانی لیگ چهارم از تیم زمون صربستان به جمع شاگردان قلعهنویی پیوست. سنگربان بلندقامت صربستانی در فصل 1384-1383 مجموعاْ 23 مرتبه درون دروازه آبیها ایستاد که حاصلش 7 کلینشیت و 26 گل خورده بود و به دلیل عملکردهای نهچندان جذاب در پایان فصل جای خود را به مهدی رحمتی داد و با حضور در تیم عقاب تهران به میدان رفتن در سطوح پایین فوتبال ایران را نیز تجربه کرد و سپس برای آموختن نکات جدید راهی بئوگراد صربستان شد.
7 سال بعد از جدایی توپالوویچ استقلالیها به سراغ سنگربان غیرایرانی دیگری به نام لئام ردی رفتند که سابقه حضور در لیگ قهرمانان آسیا و 86 مرتبه به میدان رفتن در لیگ کشورش را داشت. فوتبالیست استرالیایی همانطور که انتظار میرفت با وجود مهدی رحمتی فرصت بازی کسب نکرد و پیش از پایان لیگ دوازدهم و شرکت در جشن قهرمانی آبیها به سرزمینش بازگشت و با ایستادن درون دروازه باشگاه سنترال کوئست مارینز دوباره با حضور در مستطیل سبز آشتی کرد.
همچنین رافائل داسیلوا نیز در نقل و انتقالات تابستانی لیگ چهاردهم با کارنامهای پربار و سابقه قهرمانی با فلومینتزه در سری آ و ایستادن درون دروازه تیمهایی مثل واسکودوگاما و اتلتیکو کلاب گویانینسه در بالاترین سطح فوتبال برزیل به تیم تحت هدایت قلعهنویی اضافه شد؛ اما ژنرال، محسن فروزان را به رقیب خارجی ترجیح میداد و فقط یک مرتبه بازی در جام شهدا باعث شد داسیلوا تهران را ترک کند و آبیها طالبلو را به جمعشان بیفزایند.
استقلالیها بعد از تجربه ناموفق خرید ردی و داسیلوا، در تابستان گذشته سنگربان خارجی دیگری به نام ودران کیوسفسکی را جذب کردند که البته خرید این دروازهبان اهل بوسنی و هرزگوین و آلمدین زیلیکیچ بدون تأیید کادرفنی بود و آنها جایی در برنامههای تاکتیکی جواد نکونام نداشتند. کیوسفسکی که سابقه دعوت به اردوی تیم ملی کشورش و نیمکتنشینی در 12 مسابقه را داشت و در فوتبال مقدونیه و بوسنی طعم قهرمانی را چشیده بود اصلاً به کار آبیها نیامد و بدون یک دقیقه بازی قراردادش را فسخ کرد و این روزها پرونده شکایتش از استقلال بابت دریافت غرامت سنگین در جریان است.
سیطره پایان یافت
به سختی فوتبال دوستان میتوانند خاطرات جذابی از عملکرد دروازهبانهای خارجی تاریخ استقلال را به یاد بیاورند. آبیها برخلاف سپاهان و پرسپولیس که به سنگربانهای تأثیرگذاری مثل آرمناک پطروسیان، کمیل سوسکو، نیلسون جونیور و الکسیس گندوز تکیه کردهاند تقریباً تمام توفیقهایشان در زمانهایی رقم خورده که بازیکنی ایرانی درون چهارچوب دروازهشان ایستاده است. در آستانه آغاز بیست و پنجمین دوره لیگ با توجه به آمارها میتوان گفت در 2 دهه اخیر دروازه استقلال تهران بیشتر در انحصار 3 نفر یعنی مهدی رحمتی، حسین حسینی و وحید طالبلو بوده و اعتماد سرمربیان تاریخ آبیها باعث شده رحمتی، حسینی و طالبلو به ترتیب 196، 189 و 168 بار از دروازه تیم تهرانی در لیگ محافظت کنند و نفراتی مثل هادی طباطبایی، محمد محمدی و محسن فروزان فقط 33، 28 و 28 مرتبه درون دروازه آبیها بایستند و خیلی مورد اعتماد قرار نگیرند.
طبق شواهد قرار است بعد از جدایی حسینی ورق جدیدی از تاریخ استقلال با حضور دروازهبان خارجی و شاید یک سنگربان ایرانی با کارنامه سفید نوشته شود و بازگشت نامهای تکراری به استقلال در سالهای آینده به دلیل جو هواداری خیلی متحمل نیست. یکی از نگرانیهای این روزهای هواداران استقلال سن بالای اکثر گزینههای دروازهبانی شاگردان ساپینتو است اما گمان میشود دوستداران تیم آبی پایتخت خیلی نباید بابت نوشته شدن عدد 38 در پاسپورت آدان و گوایتا دلواپس باشند چون غبار پیری دیرتر روی عملکرد سنگربانها تأثیر میگذارد. برای مثال نیلسون کوریا جونیور در 36 سالگی به پرسپولیس پیوست و واکنشهایش تأثیر مثبتی در نتایج سرخها داشت و اصولاً سنجیدن وضعیت کیفی فعلی گزینه و انگیزههایشان برای پیوستن به استقلال مهمتر از وضعیت سنیشان است.