در دنیای امروز که فناوری حرف اول را میزند و دور، دور استعدادهای این عرصه است، بهجرئت میتوان گفت که دیگر سیستمهای آموزشی سنتی نمیتوانند پاسخگوی نیاز بشر باشند و باید فکر دیگری برای تربیت جوانان کرد. بسیاری از دانشگاهها و مراکز آموزشی دنیا در حال خارجشدن از تئوری صرف بوده و دانشگاههای نسلهای چهارم و پنجم به بعد تلاش میکنند دانشجویانی را آموزش دهند که بتوانند از مفاهیمی که یاد میگیرند در دل جامعه استفاده کرده و آنها را کاربردی کنند. در این میان، این روزها خبرهایی از دو سیستم آموزشی متفاوت در گوشهای از دنیا به گوش میرسد که نظام آموزشی را متحول کرده و میتواند جایگزین بسیار مناسبی برای سیستمهای قدیمی و کنونی دانشگاههای دنیا باشند.
در ماههای گذشته در رسانهها اعلام شد ایلان ماسک که حالا یکی از خبرسازترین افراد عرصه فناوری و نوآوری در دنیا محسوب میشود در حال راهاندازی یک پیشدبستانی مدرن در تگزاس است که حتی انتظار میرود بتواند نظام آموزشی دنیا را نیز متحول کند؛ همانطور که با ابداعات خود تاکنون توانسته بسیاری از مسیرها را در دنیای فناوری دگرگون کند. ماسک تا سال گذشته تنها در عرصههای مختلف فناوری دستی بر آتش داشت؛ اما از اواخر سال 2024 و در بحبوحه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا تصمیم گرفت عرصه سیاست را هم بیازماید و در کنار ترامپ، بهعنوان یکی از وزرای جدید آمریکا مشغول به فعالیت شد، هرچند عمر آن چندان طولانی نبود و هفته گذشته به پایان رسید.
شواهد نشان میدهد که این میلیاردر قدرتمند از حدود 10 سال پیش که فرزندانش را از مدرسهای معمولی بیرون آورد، شیفته آموزش بوده است. البته او تنها سلبریتیای نیست که بهصورت تفریحی به این کار میپردازد و همین زمینهای شد تا ماسک تصمیم بگیرد یک مدرسه پیشدبستانی با شیوه جدیدی از آموزش و تربیت کودکان در تگزاس تأُسیس کند. البته به نظر میرسد این تازه شروع کار اوست و قصد دارد مسیر ساخت مدارس و دانشگاههای مختلف را ادامه دهد. او در گفتوگویی که دو سال قبل با مجله «فوربز» انجام داده بود، عنوان کرد به دنبال راهاندازی دانشگاه خود در «آستین» است اما پیش از آن به دنبال راهاندازی یک مدرسه خواهد بود. شنیدهها حاکی است ایلان ماسک در این مدرسه یک شیوه ابتکاری گنجانده، به این شکل که دانشآموزان و دانشجویانی که در این مدرسه و حتی دانشگاه تحصیل میکنند، هیچ شهریهای پرداخت نخواهند کرد.
1- مدارس Ad Astra و تربیت رهبران آینده
ماسک پیشتر قریببه 100 میلیون دلار به یک خیریه برای احداث مدارس و دانشگاهها کمک کرده بود که قرار بود با این پول، ابتدا مدرسهای ابتدایی و بعد یک دبیرستان و سپس یک دانشگاه احداث شود. اما خبر تازه اینکه ایلان ماسک سرانجام در سال جاری موفق به ساخت یک پیشدبستانی در منطقه تگزاس شد که درواقع یک پیشدبستانی خصوصی است و تنها از کودکان سنین 3 تا 9 سال پذیرش میکند. ظرفیت کل این پیشدبستانی تنها 50 نفر عنوان شده است. او نام این مدرسه را «اد آسترا» (Ad Astra) گذاشته و قرار است شهریه سال اول خود را با یارانه پرداخت کند و پس از آن، هزینهها مطابق با مدارس خصوصی محلی تعیین خواهد شد. در وبسایت این مدرسه پیشدبستانی به این نکته اشاره شده است که برنامه درسیای که قرار است در آن ارائه شود، اگرچه بر ادغام موضوعات STEM (علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات) در کلاسهای درس متمرکز خواهد بود اما بهطورکلی، رویکرد Ad Astra به آموزش، حول محور یادگیری عملی و مبتنی بر پروژه است که در آن، کودکان تشویق میشوند تا به کاوش، آزمایش و کشف راهحلهای مختلف برای مقابله با مشکلات دنیای واقعی بپردازند.
شروع کار با 21 دانشآموز
در اطلاعیهای از سوی اداره بهداشت و خدمات انسانی تگزاس آمده است که این پیشدبستانی مجوز اولیه خود را در 14 نوامبر 2024 دریافت کرده است تا بهطور رسمی این مجوز را به مدرسه بدهند که در سال 2025 افتتاح شود. طبق این مجوز، این پیشدبستانی میتواند در نخستین سال فعالیت خود تا 21 دانشآموز را پذیرش کند. در فرمهای درخواست مدرسه که برای اولین بار از سوی بلومبرگ منتشر شد، آمده است که هدف بلندمدت از تأسیس این مدرسه گسترش به دانشگاهی با تمرکز بر یادگیری STEM است.
نیاز به اصلاح آموزش
کمک میلیاردرها به مدارس و دانشگاهها مسئلهای غیرمعمول نیست، باوجود این افتتاح Ad Astra در زمانی اتفاق افتاد که ماسک بهعنوان یکی از متحدان سرسخت ترامپ، در نقش وزیر در وزارت کارآمدی دولت مشغول به کار بود. در بحبوحه درخواستها برای حذف وزارت آموزش و اعطای کنترل بیشتر به ایالتها بر کلاسهای درس، ماسک توانست با ارائه مشاوره به ترامپ و قانونگذاران، نقش کلیدی در شکلدهی به سیاستهای آموزشی ایفا کند. ماسک مدتی قبل اعلام کرده بود که سیستم آموزشی آمریکا نیاز به اصلاحات قابلتوجهی دارد. به نظر میرسد وزارت آموزش وظیفه اصلی خود را تحمیل تبلیغات به دانشآموزان بهجای آموزش خوب به آنها میداند. این در حالی است که اولویت باید آموزش مهارتهایی به کودکان باشد که در سالهای بعد در زندگی آنها مثمرثمر واقع شود؛ در ادامه باید هر گونه تبلیغات اجتماعی را از کلاسهای درس مدارس و دانشگاهها دور نگه داشت.
متن کامل گزارش را در روزنامه «فرهیختگان» بخوانید.