فرهیختگان: از محتوای پیشنهاد جدید ویتکاف، جز گمانهزنی رسانهها «به نقل از منابع آگاه» فعلا جزئیات دیگری بیرون نیامده است. روز گذشته بعد از آنکه عباس عراقچی در پیامی در ایکس خبر از سفر کوتاه وزیر خارجه عمان به تهران برای ارائه کلیات پیشنهاد آمریکا داد، رسانههای آمریکایی گمانهزنیهایی در مورد محتوای پیشنهاد ارائهشده منتشر کردند.
گفته میشود پیشنهادی که ویتکاف ارائه کرده برمبنای طرح ابتکاری است که عمان مطرح کرده و آمریکا نیز آن را پذیرفته است. پیشنهاد ویتکاف در شرایطی ارائه میشود که هنوز زمان دقیقی برای شروع دور جدید مذاکرات، مشخص نشده است و بهنظر میرسد با شرط پذیرش کلیت پیشنهاد آمریکا توسط ایران، دور ششم مذاکرات با تمرکز بر بررسی جزئیتر پیشنهاد تازه آمریکاییها برگزار خواهد شد، البته رسانههای آمریکایی به این موضوع هم اشاره کردند که پیشنهاد ارائه شده برای یک توافق اولیه طراحی شده است. همزمانی ارسال این پیام با گزارش تند آژانس علیه فعالیت هستهای ایران، این گمانه را تقویت میکند که آمریکاییها با استفاده از تمام ابزارهای فشار میخواهند ایران را وادار به پذیرش پیشنهاد خود کنند.
گمانهها در مورد پیشنهاد آمریکا چه میگویند؟
تا الان مقامات رسمی اظهارنظری در مورد محتوای پیشنهاد ارائهشده از جانب آمریکا نداشتند، حتی طرفین آمریکایی هم از مطرح کردن مواضع رسمی در مورد محتوای پیشنهاد ایران اجتناب کردهاند و سخنگوی کاخ سفید هم در همین زمینه، اعلام کرد: «به دلیل آنکه مذاکرات واشنگتن و تهران هنوز در جریان است، جزئیات این پیشنهاد در اختیار رسانهها قرار نخواهد گرفت.» با این حال برخی رسانهها گمانهزنیهایی را به نقل از منابع آگاه مطرح کردند که چند احتمال را مطرح میکند؛ نکته اول آنکه یا برخلاف آنچه کاخ سفید اعلام کرده، آمریکاییها بخشی از محتوای پیشنهاد را در اختیار رسانهها قرار دادند یا آنچه تاکنون مطرح شده، صرفا گمانهزنی است و محل اعتنای جدی نیست. البته گزاره سومی هم محتمل است که آمریکاییها با هدف دستکاری افکار عمومی ایران، این اخبار را منتشر کردند. برای مثال آکسیوس در بخشی از گزارشی در مورد پیشنهاد ارائهشده آمریکا به نقل از یک منبع آگاه نوشته: «یکی از ایدههایی که توسط عمان مطرح و توسط آمریکا پذیرفته شد، ایجاد یک کنسرسیوم منطقهای است که اورانیوم را برای اهداف هستهای غیرنظامی، تحت نظارت آژانس و ایالات متحده، غنیسازی کند.» درواقع آکسیوس مدعی شده که پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم مشترک با آمریکا، محتوای پیشنهاد ارائهشده به ایران است، این رسانه در ادامه هم مدعی شده آمریکا به دنبال آن است که «تشکیل کنسرسیوم مشترک در محلی خارج از ایران اتفاق بیفتد.» موضوع دیگری هم که راوید خبرنگار این رسانه به عنوان یکی از ایدههای مطرحشده آمریکا ارائه کرده این است که «آمریکا حق غنیسازی اورانیوم ایران را به رسمیت بشناسد، مشروط به اینکه ایران غنیسازی اورانیوم خود را به طور کامل متوقف کند.» روزنامه نیویورکتایمز هم در بخشی از گزارش خود همین پیشنهاد را مطرح کرده و نوشته: «پیشنهاد آمریکا، توقف غنیسازی در ایران و تشکیل ائتلافی، برای غنیسازی مشترک ایران، عربستان و امارات است.»
آمریکا هم تعلیق میخواهد هم ادامۀ غنیسازی؟
تاکنون آنچه در رسانهها در مورد محتوای پیشنهاد آمریکا مطرح شده، حاوی تناقضاتی است. یکی از پیشنهاداتی که به طور جدی مطرح شده، تشکیل کنسرسیوم مشترک منطقهای است که برمبنای آنچه نیویورکتایمز منتشر کرده، تشکیل ائتلافی برای غنیسازی مشترک ایران، عربستان و امارات است. از طرف دیگر گفته میشود پیشنهاد مطرحشده از تعطیلی غنیسازی در ایران گفته است اما در عین حال حق غنیسازی اورانیوم ایران را به رسمیت خواهد شناخت. سوال اصلی این است که اگر آمریکا قرار است حق غنیسازی ایران را به رسمیت بشناسد آن وقت چرا به دنبال تعلیق غنیسازی ایران است؟ در سمت دیگر هم تشکیل کنسرسیوم مشترک با تعلیق غنیسازی ایران همخوانی ندارد. بهنظر میرسد برمبنای همان پیشنهاد ابتدایی است که آمریکاییها در مورد تشکیل کنسرسیوم مشترک و ادامه غنیسازی تنها در همین چهارچوب، مطرح کردند. در واقع بهنظر میرسد پیشنهاد ارائه شده براین محتوا اصرار دارد که برنامه غنیسازی در خاک ایران، تعلیق پیدا کند و تنها در قالب کنسرسیومی مشترک آن هم در جایی خارج از خاک ایران، ادامه پیدا کند. با این حال هنوز مقامات ایران، اظهارنظری در مورد محتوای پیشنهاد ارائهشده و پاسخ احتمالی ایران ارائه نکردهاند، اما گزاره محتمل آن است که آمریکاییها به دنبال آن هستند که پیش از ماه اکتبر یعنی موعد فعالسازی مکانیسم ماشه، سرنوشت توافق با ایران را مشخص تعیین کنند.
گزارش کامل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.